Virus gây thiếu máu Gà con - một nguy cơ tiềm ẩn

Nh×n ra thÕ giíi

46 T¹p chÝ ch¨n nu«i sè 7 - 08

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

VIRUS GÂY THIẾU MÁU GÀ CON - MỘT NGUY CƠ TIỀM ẨN

Nguyễn Hoài Tao*

Khái niệm*

Theo Từ điển Bách khoa Wikipedia, Virus

gây thiếu máu gà con (CAV) gây nên chứng

thiếu máu, teo tủy xương và ức chế miễn dịch

ở gà. Trước khi được xác định do virus, người

ta gọi tên chứng này là do “Tác nhân gây thiếu

máu ở gà con” (CAV).

CAV là virus 25nm, không có vỏ bọc, thuộc

giống Gyrovirus, họ Circoviridae. CAV chỉ gây

bệnh cho gà, mặc dầu kháng thể được phát

hiện cả trên chim cút (Nhật Bản). Virus đề

kháng với axit (pH 2 - 3), ête, chlorofurm, nhiệt

(700C trong 1 giờ, 800C trong 5 phút) và nhiều

chất khử trùng (thậm chí trong 2 giờ ở 370C).

Những biểu hiện nhiễm CAV thấy rõ ở gà con

đang sinh trưởng. Lần đầu tiên, CAV được phát

hiện vào năm 1979, từ đó đến nay, qua kiểm

tra huyết thanh học và phân lập virus, nhận

thấy CAV tồn tại ở nhiều nước, nhất là những

nơi có nuôi gà thương phẩm.

CAV đã làm cho nhiều nước trên thế giới bị

tổn thất nặng nề về kinh tế trong công nghiệp

nuôi gà bởi triệu chứng lâm sàng trực tiếp,

thậm chí còn tiềm ẩn sự phá hoại nghiêm trọng

hơn do bệnh còn có ở dạng cận lâm sàng. Tỷ

lệ chết điển hình là 5 - 10%. Nhiều trường hợp

chết đến 60% nếu trong cơ sở có tiềm ẩn

những bệnh khác (Aspergillosis, Gumboro...).

Hằng năm, chỉ riêng bệnh này, ngành gia

cầm nước Mỹ bị thiệt hại trên 50 triệu USD.

Cũng với bệnh này, kinh nghiệm của Ai - len

cho thấy những “tổn thất ngầm” về năng suất

của gà broiler có biểu hiện cận lâm sàng đã gây

thiệt hại to lớn về kinh tế.

* Hội chăn nuôi VN.

Biểu hiện bệnh

Gà sinh trưởng kém, màu da nhợt nhạt. Tỷ

lệ chết tăng đột ngột (thường xảy ra vào ngày

tuổi 13 - 16). Đối với gà trưởng thành, biểu hiện

lâm sàng không rõ, không ảnh hưởng đến năng

suất trứng hoặc tỷ lệ phôi trong đàn bố mẹ khi

mà những gà này bắt đầu nhiễm bệnh (mặc dù

trước đó chúng có phản ứng huyết thanh âm

tính).

Tỷ lệ PCV (Packed cell volume) của gà ốm

rất thấp (5 - 15%) so với gà lành (27 - 36%),

xuất hiện hoại thư ở da chân, đùi, cánh hoặc

cổ, có triệu chứng viêm phổi myco cấp tính. Có

thể xuất huyết dưới da, cơ hoặc các khí quan

khác. Sau khi chết, xương xốp xanh (hoặc

vàng), teo tuyến ức và túi Fabricius, gan và

thận bạc màu.

Cách lây truyền bệnh

Thường có 2 cách lây truyền bệnh: lây

truyền dọc và lây truyền ngang.

Lây truyền dọc: Phương thức lây truyền

cổ điển là lây từ gà mẹ qua trứng và làm cho gà

con phát bệnh lúc 10 - 14 ngày tuổi. Gà con ốm

biếng ăn, còi cọc, xanh tái, suy sụp sức khỏe,

trên da có biểu hiện bệnh nghiêm trọng, nhiễm

nấm và thoái hóa miễn dịch tổng thể, tỷ lệ PCV

thường dưới 27%. Làm tiêu bản máu, nhận

thấy có hiện tượng thiếu máu, giảm bạch cầu.

Máu có thể loãng và chậm đông. Gà con nhiễm

bệnh kéo dài 3 - 6 tuần. Tỷ lệ chết có thể đến

60% hoặc cao hơn nếu kết hợp với những

bệnh thứ phát. Bệnh do CAV làm tăng chi phí

điều trị do nhiễm bệnh thứ phát và giảm khả

năng sinh trưởng. Để đề phòng sự lây truyền

dọc, nhiều nước phòng ngừa sự lây truyền từ