Về chủ nghĩa xã hội ở Mỹ LaTinh

SO 02-2011 CHAU MY NGAY NAY

VE CHU NGHIA XA HOI Of MY LATINH

L6 Thi Phu'dng Nhung

Hgc vien Chinh tri Hanh chinh qudc gia Ho CM Minh

hdnh pho Mat trdi - mo hinh

nhd nitdc xa hpi chu nghia

ddu tien d My Latinh? Vd co

phdi chinh tit nen mong dd ma

cdc ddng Cong sdn d My Latinh diidc

hinh thdnh? Ddu cdu tra ldi the nao

thi con dudng hinh thanh va phdt

trien chu nghia xa hpi (CNXH) d My

Latinh dang bitdc di vdi nhiing sdng

tao trong bdn dia hod vd My Latinh

hod chu nghia Mdc - Lenin; chuyen tit

siing bdi mo hinh truyen thdng cua

Lien Xo sang CNXH mang sac thdi

bdn dia... Tat cd dang lam nen mot

My Latinh vdi nhiing net phdt trien

dac sac, trd thdnh tdm diem cua todn

the gidi. ,

Vao cuoi the k y XV I dau the k y

XVII , con tra i cua cong chua x h In k va

ke xam lUdc ngudi Tay Ban Nha Inka

Garsilaso de la Vega (1539-1616) da

dUa ra t u tuong cua min h ve 'Vudng

quoc Ma t trdi " - mdt xa hdi cd sii cdng

bang xa hdi ma dng cho rang nhiing

dac diem cua nd cd trong che do cdng

xa Ink: tat ca sdng no du, cac te nan bi

loai trh, sii hoa thuan va cdng bang

bao trum xa hdi, con nhiing nha cam

quyen cao thiiong th i lam tat ca v i ldi

ich cua nhan dan. Cd y kien cho rang,

chinh Garsilaso de la Vega da gay anh

hudng den mdt trong nhhng ngudi sdm

dUa ra tuyen bd've CNX H - nha each

mang ngUdi Itali a d nha dau the ky

XVI I - Tommaso Campanella - ngudi

da goi xa hdi ly tudng tUdng la i la

"Thanh phd'Mat trdi" .

T h "Thanh phd' Ma t trdi " cho tdi

nay, cac t u tUdng xa hdi chu nghia da

tac ddng man h me de'n sii phat trien

tU duy xa hdi va phong trao giai

phdng d M y Latinh . T h giha the ky

XIX, cac hoc thuye t xa hdi chu nghia

da dUdc phd bien dudi nhhng dang

khac nhau d cac nUdc thudc kh u vUc,

song tUu trun g la i deu phan anh

nhhng md udc ve cdng bdng xa hdi va

sn doan ke't tap the. cua quan chhng

nhan dan chng kh d ve mdt tra t t u xa

hdi cdng bang khdng cd canh ngUdi

bde lot ngUdi.

I. Nen mong ve tif tvfcfng CNXH

of M y Latin h

Tii nhiing thuat ngii ddu tien

duac hinh thdnh

Cac tU tiidng xa hdi chu nghia d My

Latin h da diidc phat trien triic tie'p

dudi anh hudng cua ti i tudng xa hdi

chu nghia Chau A u va cac sii kien

each mang nhhng nam 1848 - 1849 d

Chau Au . Chinh kh i dd, cac tac pham

cua Saint Simon, F. Fure, R. Owen, P.

Prudon, L. Blan vdi cac t u tudng ve