Vận dụng quy trình bài học theo mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN) vào việc thiết kế quy trình bài học ở đại học

62 Taåp chñ Nghiïn cûáu khoa hoåc cöng àoaân

Söë 2 thaáng 11/2015

1. Àùåt vêën àïì

“Mö hònh trûúâng hoåc múái taåi Viïåt Nam” (VNEN)

[3] laâ dûå aán thñ àiïím cuãa Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo aáp

duång úã bêåc Tiïíu hoåc vaâ sau àoá úã cêëp THCS tûâ 2010

àïën nay. Àêy laâ mö hònh àûúåc khúãi xûúáng tûâ Colum￾bia vaâ hiïån nay, sau gêìn ba mûúi nùm phaát triïín, àaä

múã röång ra nhiïìu nûúác khaác trïn thïë giúái. Mö hònh

naây coá nhiïìu lúåi thïë trong viïåc hònh thaânh vaâ phaát

triïín nùng lûåc cho ngûúâi hoåc vaâ àûúåc coi laâ phuâ húåp

vúái nhûäng nûúác àang phaát triïín nhû Viïåt Nam. Mö

hònh trûúâng hoåc múái coá nhiïìu nöåi dung: tûâ töí chûác

lúáp hoåc, biïn soaån taâi liïåu àïën thûåc hiïån daåy hoåc

theo quy trònh múái. Vúái nhûäng ûu àiïím cuãa noá, quy

trònh baâi hoåc theo mö hònh VNEN àang àûúåc aáp duång

vúái moåi bêåc hoåc, trong àoá coá bêåc àaåi hoåc.

Theo Nghõ quyïët 29-NQ/TW vïì “àöíi múái cùn baãn,

toaân diïån” giaáo duåc Viïåt Nam, Böå Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo

àang thûåc hiïån àöíi múái nöåi dung, phûúng phaáp daåy hoåc

theo àõnh hûúáng “phaát triïín nùng lûåc ngûúâi hoåc”. Viïåc

thiïët kïë quy trònh baâi hoåc theo àõnh hûúáng phaát triïín

nùng lûåc sinh viïn laâ möåt cöng viïåc coá tñnh thúâi sûå.

Trïn thûåc tïë, quy trònh baâi hoåc úã àaåi hoåc àang coá

nhûäng vêën àïì nhû: nùång vïì lyá thuyïët, nheå thûåc haânh;

thiïëu gùæn kïët vúái thûåc tiïîn cuöåc söëng...

Vò vêåy, viïåc thiïët kïë quy trònh baâi hoåc sao cho phuâ

húåp vúái quan àiïím “phaát triïín nùng lûåc ngûúâi hoåc”,

goáp phêìn khùæc phuåc àûúåc caác haån chïë trong daåy hoåc

hiïån nay laâ möåt nhiïåm vuå quan troång vaâ cêìn thiïët.

2. Khaái niïåm “quy trònh baâi hoåc” vaâ nöåi dung

quy trònh baâi hoåc trong VNEN

2.1. Quy trònh baâi hoåc (lesson processes) laâ khaái

niïåm àûúåc sûã duång quen thuöåc trong daåy hoåc, thûúâng

àûúåc hiïíu laâ trònh tûå tiïën haânh caác bûúác, caác thao

taác trong möåt baâi hoåc nhùçm giuáp hoåc sinh hoaân thaânh

caác muåc tiïu àaä xaác àõnh [1, tr. 279].

Trong Lyá luêån daåy hoåc, quy trònh baâi hoåc cuäng

àûúåc hiïíu nhû “tiïën trònh töí chûác baâi hoåc” hoùåc

“lö-gic caác khêu” trong quaá trònh töí chûác baâi hoåc,...

[4, tr.119].

2.2. Nöåi dung Quy trònh baâi hoåc theo mö hònh

VNEN bêåc Tiïíu hoåc göìm 3 bûúác laâ: hoaåt àöång cú

baãn, hoaåt àöång thûåc haânh vaâ hoaåt àöång ûáng duång.

Quy trònh naây úã THCS phaát triïín thaânh 5 bûúác:

Bûúác 1: Hoaåt àöång khúãi àöång:

Muåc àñch cuãa hoaåt àöång naây laâ taåo têm thïë hoåc

têåp cho hoåc sinh, giuáp hoåc sinh yá thûác àûúåc nhiïåm vuå

hoåc têåp, hûáng thuá hoåc baâi múái, àöìng thúâi, huy àöång

kiïën thûác, kinh nghiïåm cuãa baãn thên sùén saâng cho

nhiïåm vuå lônh höåi kiïën thûác vaâ reân luyïån kô nùng múái.

Bûúác 2: Hoaåt àöång hònh thaânh kiïën thûác:

Muåc àñch cuãa hoaåt àöång naây laâ giuáp hoåc sinh lônh

höåi àûúåc kiïën thûác, kyä nùng múái vaâ àûa caác kiïën

thûác, kyä nùng múái vaâo hïå thöëng kiïën thûác, kyä nùng

cuãa baãn thên. Hoåc sinh xêy dûång kiïën thûác múái cuãa

baãn thên trïn cú súã àöëi chiïëu nöåi dung baâi hoåc vúái

kiïën thûác, kinh nghiïåm sùén coá; kïët nöëi/sùæp xïëp kiïën

thûác cuä vaâ múái dûåa trïn möåt trêåt tûå múái...

Bûúác 3: Hoaåt àöång luyïån têåp:

Trong hoaåt àöång naây, hoåc sinh cuãng cöë, hoaân

thiïån kiïën thûác vûâa lônh höåi àûúåc, reân luyïån caác kô

nùng, hònh thaânh kô xaão, thoái quen...

Bûúác 4: Hoaåt àöång vêån duång:

Hoaåt àöång naây giuáp hoåc sinh vêån duång caác kiïën

thûác, kyä nùng àïí giaãi quyïët caác tònh huöëng/vêën àïì

múái. Caác vêën àïì naây naãy sinh trong thûåc tïë hoåc têåp

hoùåc trong cuöåc söëng cuãa caác em, vaâ trong nhûäng

àiïìu kiïån nhêët àõnh, coá thïí múã röång phaåm vi túái caác

vêën àïì cuãa cuöåc söëng xaä höåi liïn quan trûåc tiïëp àïën

cuöåc söëng cuãa caác em.

Bûúác 5: Hoaåt àöång tòm toâi, múã röång:

Hoaåt àöång naây giuáp hoåc sinh khöng dûâng laåi vúái

nhûäng gò àaä hoåc trong nhaâ trûúâng, khuyïën khñch hoåc

sinh tiïëp tuåc tòm toâi vaâ múã röång kiïën thûác, àõnh hûúáng

cho hoåc sinh tiïëp tuåc hoåc têåp lïn bêåc cao hún vaâ hoåc

têåp suöët àúâi [3].

3. Àïì xuêët quy trònh baâi hoåc úã bêåc àaåi hoåc

3.1. Àùåc àiïím cuãa baâi hoåc úã bêåc àaåi hoåc

a) Nöåi dung baâi hoåc àa daång, coá dung lûúång kiïën

thûác lúán, chuyïn sêu.

Khaác vúái bêåc phöí thöng, úã àaåi hoåc, caác baâi hoåc

àïìu coá nöåi dung phong phuá, vúái dung lûúång kiïën

thûác lúán, chuyïn sêu, vaâ yïu cêìu kô nùng cao...

Caác “àún võ hoåc” úã àaåi hoåc thûúâng khöng tñnh

theo tiïët, baâi maâ tñnh theo chûúng, muåc, hoåc phêìn.

VÊÅN DUÅNG QUY TRÒNH BAÂI HOÅC THEO MÖ HÒNH TRÛÚÂNG HOÅC MÚÁI

VIÏÅT NAM (VNEN) VAÂO VIÏÅC THIÏËT KÏË QUY TRÒNH BAÂI HOÅC ÚÃ ÀAÅI HOÅC

 TS. PHAÅM MINH DIÏÅU*

* Trûúâng Àaåi hoåc Giaáo duåc, ÀHQG Haâ Nöåi

Kinh nghiï åm - thû åc tiï în