Vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Phú Thọ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ MINH HIỀN

VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC

TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

CHI NHÁNH PHÚ THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

VŨ MINH HIỀN

VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC

TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

CHI NHÁNH PHÚ THỌ

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Ngô Sỹ Trung

THÁI NGUYÊN - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, xác thực và

chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào khác.

Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Vũ Minh Hiền

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian học tập và nghiên cứu tại lớp Cao học Quản lý kinh tế,

Trường Đại học Kinh tế & QTKD - Đại học Thái Nguyên, tôi đã được đào tạo

và tích lũy nhiều kiến thức thiết thực cho bản thân cũng như phục vụ công

việc. Đặc biệt là thời gian thực hiện đề tài: Vận dụng chính sách của ngân

hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ

phần đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Phú Thọ.

Tôi xin bày tỏ lòng tri ân tới các Thầy, Cô trong Ban giám hiệu, Phòng

Đào tạo, Khoa Quản lý Kinh tế - Luật Kinh tế Trường Đại học Kinh tế &

QTKD - Đại học Thái Nguyên; Ngân hàng thương mại cổ phần đầu từ và phát

triển Việt Nam chi nhánh Phú Thọ đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong

học tập, nghiên cứu và làm luận văn.

Đặc biệt tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến giảng viên hướng

dẫn TS. Ngô Sỹ Trung, đã dành nhiều thời gian và công sức hướng dẫn tôi

thực hiện và hoàn thành luận văn này.

Mặc dù bản thân đã cố gắng, song với kiến thức còn hạn chế và thời

gian có hạn, luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất

mong nhận được sự chỉ bảo của Quý Thầy, Cô, sự góp ý của bạn bè và đồng

nghiệp nhằm bổ sung hoàn thiện luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019

Tác giả luận văn

Vũ Minh Hiền

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN....................................................................................................ii

MỤC LỤC ........................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG – BIỂU ĐỒ- HỘP...........................................................vii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................3

2.1. Mục tiêu chung.....................................................................................................3

2.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................................3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

3.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................3

3.2. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................3

4. Những đóng góp của luận văn ................................................................................3

4.1. Đóng góp về lý luận .............................................................................................3

4.2. Đóng góp về thực tiễn ..........................................................................................4

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................4

Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VẬN DỤNG CHÍNH

SÁCH CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN

DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về vận dụng chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển

tín dụng của Ngân hàng thương mại ..................................................................5

1.1.1. Một số vấn đề cơ bản về tín dụng ....................................................................5

1.1.2. Phát triển tín dụng tại ngân hàng thương mại.................................................10

1.1.3. Chính sách phát triển tín dụng của Ngân hàng nhà nước ...............................20

1.1.4. Các tiêu chí đánh giá việc vận dụng chính sách của Ngân hàng Nhà nước

trong phát triển tín dụng của Ngân hàng thương mại.......................................25

1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước

trong phát triển tín dụng ...................................................................................31

1.2. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín

dụng tại Ngân hàng thương mại tại một số Ngân hàng trong nước .................35

iv

1.2.1. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển

tín dụng tại BIDV Vĩnh Phúc ...........................................................................35

1.2.2. Kinh nghiệm vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển

tín dụng tại Vietcombank Phú Thọ...................................................................36

1.2.3. Thực tiễn vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín

dụng tại Vietinbank Phú Thọ............................................................................37

1.2.4. Một số bài học kinh nghiệm từ nghiên cứu thực tiễn vận dụng chính sách của

NHNN trong phát triển tín dụng của BIDV Phú Thọ ......................................39

Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................... 40

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................40

2.2. Các phương pháp nghiên cứu.............................................................................40

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................40

2.2.2. Phương pháp tổng hợp, xử lý thông tin..........................................................42

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ....................................................................42

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................43

2.3.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô sản phẩm dịch vụ tín dụng..........................43

2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh chất lượng sản phẩm dịch vụ tín dụng.....................43

2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đo lường sự rủi ro tín dụng......................................................43

Chương 3 THỰC TRẠNG VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG

NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG TẠI BIDV PHÚ THỌ

............................................................................................................... 45

3.1. Khái quát về BIDV Phú Thọ..............................................................................45

3.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của BIDV Phú Thọ ......................................................45

3.1.2. Hoạt động tín dụng của BIDV Phú Thọ..........................................................47

3.2. Thực trạng vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong phát triển tín

dụng tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015-2017 .................................................49

3.2.1. Thực trạng vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước nhằm tăng quy mô

sản phẩm dịch vụ tín dụng của BIDV Phú Thọ...............................................49

3.2.2. Thực trạng vận dụng chính sách của NHNN nhằm tăng chất lượng tín dụng

tại BIDV Phú Thọ.............................................................................................58

v

3.2.3. Thực trạng vận dụng chính sách của NHNN kiểm soát rủi ro tín dụng nhằm

đảm bảo an toàn trong phát triển tín dụng tại BIDV Phú Thọ .........................66

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước

trong phát triển tín dụng tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 - 2017 ....................76

3.3.1. Khách hàng......................................................................................................76

3.3.2. Cơ cấu tổ chức của ngân hàng ......................................................................80

3.3.3. Chất lượng đội ngũ cán bộ và nhân viên.........................................................81

3.3.4. Công tác kiểm soát nội bộ...............................................................................83

3.3.5. Các yếu tố khác ...............................................................................................84

3.4. Đánh giá chung thực trạng vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong

phát triển tín dụng tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015-2017............................86

3.4.1. Ưu điểm...........................................................................................................86

3.4.2. Một số hạn chế ................................................................................................89

3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ...............................................................................90

Chương 4 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VIỆC VẬN DỤNG CHÍNH SÁCH

CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC TRONG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG

TẠI BIDV PHÚ THỌ............................................................................ 94

4.1. Quan điểm của Ngân hàng nhà nước đối với việc phát triển tín dụng của Ngân

hàng thương mại...............................................................................................94

4.2. Giải pháp tăng cường việc vận dụng chính sách của Ngân hàng nhà nước trong

phát triển tín dụng tại BIDV Phú Thọ ..............................................................95

4.2.1. Nhóm giải pháp về tăng quy mô tín dụng.......................................................95

4.2.2. Nhóm giải pháp về tăng chất lượng tín dụng..................................................99

4.2.3. Nhóm giải pháp về xử lý rủi ro đảm bảo phát triển tín dụng........................102

4.3. Kiến nghị..........................................................................................................105

4.3.1. Đối với BIDV Phú Thọ .................................................................................105

4.3.2. Đối với các cơ quan hữu quan.......................................................................105

KẾT LUẬN.................................................................................................... 107

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 108

PHỤ LỤC ...................................................................................................... 113

vi

DANH MỤC CỤM TỪ VIẾT TẮT

BIDV Phú Thọ Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và phát triển

Việt Nam Chi nhánh tỉnh Phú Thọ

BIDV Việt Nam Ngân hàng thương mại Cổ phần Đầu tư và phát triển

Việt Nam

CBTD Cán bộ tín dụng

HTX Hợp tác xã

KT-XH Kinh tế xã hội

NHNN Ngân hàng Nhà nước

NHTM Ngân hàng thương mại

NQH Nợ quá hạn

NVDVTD Nhân viên dịch vụ tín dụng

NVTD Nhân viên tín dụng

TCTD Tổ chức tín dụng

TDNH Tín dụng ngân hàng

TĐTS Thẩm định tài sản

TSĐB Tài sản đảm bảo

UBNN Ủy ban nhân dân

XHTD Xếp hạng tín dụng

XLRR Xử lý rủi ro

vii

DANH MỤC BẢNG – BIỂU ĐỒ- HỘP

BẢNG

Bảng 2.1. Mức đánh giá của thang đo Likert............................................................41

Bảng 2.2. Mức ý nghĩa của thang đo Likert..............................................................41

Bảng 3.1: Tình hình hoạt động kinh doanh của BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015-2017

........................................................................................................................48

Bảng 3.2. Cơ cấu dư nợ theo ngành tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 – 2017.......54

Bảng 3.3. Cơ cấu dư nợ theo loại hình tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 – 2017 ..55

Bảng 3.4. Dư nợ bình quân/ khách hàng tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 - 2017 56

Bảng 3.5. Dư nợ bình quân/ NVTD, Số lượng khách hàng/NVTD..........................58

tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 - 2017 .................................................................58

Bảng 3.6. Lãi suất cho vay tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 - 2017 .....................60

Bảng 3.7. Cơ cấu dư nợ theo thời hạn cho vay tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 –

2017................................................................................................................61

Bảng 3.8. Kết quả về số lượng hồ sơ thẩm định TSĐB trong cho vay khách hàng

doanh nghiệp tại chi nhánh giai đoạn 2015-2017 ..........................................62

Bảng 3.9. Kết quả về thời gian thẩm định TSĐB trong cho vay ..............................63

khách hàng doanh nghiệp giai đoạn 2015-2017........................................................63

Bảng 3.10. Phân loại tài sản tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 – 2017...................65

Bảng 3.11. Dư nợ có/không có bảo đảm trên tổng dư nợ tại BIDV Phú Thọ giai

đoạn 2015 – 2017 ...........................................................................................65

Bảng 3.12. Xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại BIDV Phú Thọ năm

2018................................................................................................................69

Bảng 3.13. Bảng xếp hạng tín dụng khách hàng cá nhân tại BIDV Phú Thọ năm

2017................................................................................................................71

Bảng 3.14. Phân loại nợ tại BIDV Phú Thọ qua các năm 2015 – 2017....................74

Bảng 3.15. Xử lý rủi ro tín dụng tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 - 2017 ............74

Bảng 3.16. Trích lập dự phòng tại BIDV Phú Thọ ...................................................76

giai đoạn 2015 – 2017 ...............................................................................................76

viii

Bảng 3.17: Kết quả khảo sát khách hàng về phát triển tín dụng...............................78

tại BIDV Phú Thọ .....................................................................................................78

Bảng 3.18. Tình hình nhân lực tại BIDV Phú Thọ giai đoạn 2015 – 2017 ..............82

BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Thị phần của các NHTM trên địa bàn tỉnh Phú Thọ năm 2017 ...........85

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Tín dụng là các quan hệ kinh tế gắn liền với quá trình tạo lập và sử dụng

quỹ tín dụng nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu vốn tạm thời cho quá trình tái

sản xuất và đời sống theo nguyên tắc hoàn trả. Phát triển tín dụng có vai trò hết

sức quan trọng nhằm đảm bảo nhu cầu về vốn cho nhu cầu sản xuất kinh doanh

vố nhu cầu tiêu dùng cho các cá nhân trong nền kinh tế, thúc đẩy quá trình tập

trung vốn và tập trung sản xuất, công cụ tài trợ cho các ngành kinh tế kém phát

triển và ngành mũi nhọn, góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch

toán kinh tế của các doanh nghiệp (Học viện tài chính, 2018). Chính vì vậy,

phát triển tín dụng là một vần đề mà Nhà nước quan tâm. Ngân hàng nhà nước

đã ban hành nhiều chính sách phát triển tín dụng, thể hiện qua nhiều văn bản

quy định, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện chủ trương của Đảng, pháp luật của của

Nhà nước về phát triển tín dụng đối với các ngân hàng thương mại như: Quyết

định 493/2005/QĐ-NHNN về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để

xử lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của tổ chức tín dụng, chỉ thị số

01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động

ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2017, công văn 2956/NHNN-CSTT về kiểm

soát hoạt động tín dụng năm 2011, thông tư số 05/2011/TTNHNN quy định

việc thu phí cho vay của các TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, thông

tư số 02/2013/TT-NHNN quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương

pháp lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt

động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, thông tư

31/2013/TT-NHNN về việc báo cáo thống kê, các TCTD thực hiện phân loại

khách hàng theo loại hình tổ chức và cá nhân, quyết định số 22/VBHN-NHNN

về việc ban hành quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử

lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng thì dư nợ của NHTM, quy chế cho

vay theo thông tư 39/2016/TT-NHNN…

2

Các văn bản chính sách tín dụng cảu Ngân hàng nhà nước được các

NHTM luôn được các NHTM vận dụng nhằm phát triển tín dụng nhằm xây

dựng các chính sách tín dụng, thẩm định tài sản, phân loại nợ, quản lý nợ xấu

và rủi ro tín dụng…

Đối với BIDV Phú Thọ, việc vận dụng chính sách phát triển tín dụng

của Ngân hàng nhà nước đã đạt được kết quả đáng kể. Chi nhánh không

ngừng mở rộng thị phần và chú trọng phát triển các sản phẩm tiện ích, đổi

mới công nghệ, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội địa

phương. Thay vì nguồn ngân sách cấp phát như trước, Chi nhánh đã triển khai

rất nhiều hình thức huy động vốn để chủ động triển khai các kế hoạch đầu tư

cho vay. Trong công tác huy động vốn, sự phong phú đa dạng của các sản

phẩm như: Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn, tiết kiệm dự thưởng, kỳ phiếu, trái

phiếu, chứng chỉ tiền gửi... Với mức tăng trưởng nguồn vốn tự huy động tại

chỗ hàng năm đạt bình quân 13%. Hoạt động ngân hàng từ chỗ chỉ cấp phát

vốn ngân sách Nhà nước đã chuyển sang cho vay nhiều hình thức mới như:

Cho vay ngắn hạn, trung, dài hạn, cho vay đồng tài trợ, bảo lãnh trong nước,

bảo lãnh vay vốn nước ngoài... (Ngô Văn Bình, 2017)

Bên cạnh những kết quả đạt được cũng xuất hiện những tồn tại trong

phát triển tín dụng. Có thể nói, hoạt động của các NHTM với vai trò là kênh

dẫn vốn, thường xuyên có sự biến động và chịu sự tác động lớn từ thị trường

như các biến động về lãi suất, lạm phát, tỷ giá... Hầu hết các ngân hàng lớn

trong nước đã đặt chi nhánh tại Phú Thọ đã tạo ra áp lực cạnh tranh rất lớn,

BIDV Phú Thọ mặc dù có địa bàn hoạt động tương đối rộng không thể tránh

khỏi sự chồng lấn địa bàn buộc ngân hàng phải tìm cách để giữ chân thậm trí

lôi kéo khách hàng để duy trì mở rộng thị phần mà vẫn phải đảm bảo chất

lượng tín dụng điều này đã đặt ra nhiều thách thức trong quản lý hoạt động

cấp tín dụng. Xuất phát từ những thực tế đó tôi lựa chọn đề tài: “Vận dụng

chính sách của ngân hàng nhà nước trong phát triển tín dụng tại NHTM

cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Phú Thọ”