Vấn đề công nghiệp hoá, hiện đại hoá.doc

Lêi nãi ®Çu

TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:

T¹i sao l¹i ph¶i nghiªn cøu vÒ ph¹m trï con ngêi vµ vÊn ®Ò vÒ con ngêi trong

sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc trong khi thÕ giíi ®· tr¶i qua hai

cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vÜ ®¹i vµ trªn thÕ giíi ®· cã rÊt nhiÒu, rÊt nhiÒu

níc ®· trë thµmh nh÷ng níc c«ng nghiÖp lín. Ph¶i ch¨ng ®ã lµ v× c«ng nghiÖp

ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ ph¬ng thøc duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ bÊt

kú mét quèc gia nµo bá qua qu¸ tr×nh nµy ®Òu sÏ trë nªn qu¸ chËm, qu¸ l¹c hËu so

víi bíc ®i cña thÕ giíi? Vµ ph¶i ch¨ng gièng nh c¸c quèc gia kh¸c, ViÖt Nam

còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt chung ®ã? Nhng quan träng h¬n c¶, ph¶i ch¨ng

con ngêi lµ chñ thÓ, lµ mÊu chèt, lµ ®iÓm khëi ®Çu còng nh lµ c¸i ®Ých cña qu¸

tr×nh l©u dµi nµy?

§óng lµ trªn thùc tÕ ë nhiÒu quèc gia c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®·

t¹o ra nhiÒu thµnh tùu khoa häc kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc. Ch¼ng h¹n viÖc sö

dông n¨ng lîng nguyªn tö, n¨ng lîng mÆt trêi ®· lµm gi¶m sù phô thuéc cña con

ngêi vµo nguån n¨ng lîng kho¸ng s¶n; sù ra ®êi cña c¸c vËt liÖu tæng hîp kh«ng

nh÷ng gióp con ngêi gi¶m phô thuéc vµo tµi nguyªn thiªn nhiªn kh«ng t¸i sinh ®-

îc mµ cung cÊp cho con ngêi nguån vËt liÖu míi cã tÝnh n¨ng u viÖt h¬n vµ t¸i

sinh ®îc. Nhê ph¸t minh con ngêi sö dông nguån vËt liÖu míi nµy mµ con ngêi ®·

cã thÓ thu nhá m¸y tÝnh ®iÖn tö xuèng hµng v¹n lÇn vÒ thÓ tÝch ®ång thêi t¨ng hiÖu

n¨ng cña nã lªn hµng chôc v¹n lÇn so víi ba chôc n¨m tríc. Sù ra ®êi vµ xuÊt hiÖn

c¸c lo¹i vËt liÖu míi ®ang ngµy cµng trë thµnh nh©n tè v« cïng quan träng cña sù

ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt x· héi vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. Cïng víi qu¸ tr×nh

tù ®éng ho¸, tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cho thÊy kh¶ n¨ng loµi ngêi sÏ tiÕn tíi

mét x· héi cña c¶i tu«n ra rµo r¹t.

Cßn ë ViÖt Nam th× sao?

Cho ®Õn nay,ViÖt Nam vÉn thuéc lo¹i nh÷ng níc nghÌo nhÊt thÕ giíi, nÒn

kinh tÕ vÉn ë t×nh tr¹ng l¹c hËu, cßn mang tÝnh chÊt tù cÊp, tù tóc, ®Êt níc cha ra

khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, l¹m ph¸t cßn ë møc cao, s¶n xuÊt cha æn ®Þnh,

t×nh h×nh mÊt c©n ®èi vÉn nghiªm träng, béi chi ng©n s¸ch cßn lín, tèc ®é t¨ng

d©n sè cao, lao ®éng thÊt nghiÖp hoÆc kh«ng ®ñ viÖc lµm ngµy cµng t¨ng (7% d©n

sè thµnh thÞ thÊt nghiÖp), ®êi sèng nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n; tæng s¶n phÈm

1

quèc d©n (GDP) tÝnh theo ®Çu ngêi thuéc lo¹i thÊp nhÊt thÕ giíi: 220$ (t¹i thêi

®iÓm th¸ng 9 n¨m 1993), thÊp h¬n Lµo, Bangladesh, chØ b»ng 1/9 cña Th¸i Lan,

b»ng 1/4 cña Malaysia, 1/45 cña §µi Loan; tèc ®é t¨ng b×nh qu©n chËm h¬n nhiÒu

níc trong khu vùc. G¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ ®ã lµ lèi lµm ¨n t¶n m¹n vµ tuú tiÖn

cña s¶n xuÊt nhá. Cïng víi nh÷ng thuyÒn thèng tèt ®Ñp mµ chóng ta ®ang kÕ thõa

còng cã nh÷ng truyÒn thèng l¹c hËu cña ngêi ®· chÕt ®ang ®Ì nÆng lªn vai ngêi

®ang sèng... V× vËy muèn kh«ng bÞ tôt hËu xa h¬n n÷a, muèn æn ®Þnh mäi mÆt ®Ó

®i lªn vµ ph¸t triÓn th× tÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n￾íc. Héi nghÞ lÇn thø VI Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng céng s¶n ViÖt Nam kho¸

VII (tõ 24/11/1993 ®Õn 1/12/1993) vµ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú

(20-25/1/1994) ®· x¸c ®Þnh tíi ®©y níc ta “chuyÓn dÇn sang mét thêi kú ph¸t triÓn

míi, ®Èy tíi mét bíc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, nh»m t¹o thªm nhiÒu

c«ng ¨n viÖc lµm, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ, c¶i thiÖn h¬n n÷a ®êi sèng

vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. §©y lµ nhiÖm vô trung t©m cã tÇm quan träng

hµng ®Çu trong thêi gian tíi.” Song dùa vµo ®©u ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn nã cho

thËt hiÖu qu¶ vµ kh«ng ph¶i tr¶ gi¸ qu¸ ®¾t th× l¹i kh«ng dÔ dµng; bëi v× tõ chç

thÊy ®îc tÝnh tÊt yÕu nÕu kh«ng cÈn thËn l¹i dÔ sa vµo duy ý chÝ nh ®· tõng x¶y ra

tríc ®©y hoÆc tr¸i l¹i nÕu chØ thÊy khã kh¨n, bÊt lîi, thiÕu ®iÒu kiÖn råi cam chÞu

tôt hËu th× l¹i lµ mét tai häa. Nh vËy còng cã nghÜa lµ chóng ta ®· ®Ó l¹i cho thÕ hÖ

t¬ng lai mét c¸i g¸nh qu¸ nÆng vµ sÏ cã téi rÊt lín ®èi víi nh÷ng ai ®· hy sinh x-

¬ng m¸u cho sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc b¶o vÖ ®Êt níc.

Nhng nÕu chØ cã nh vËy th× t¹i sao l¹i ph¶i ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò con ngêi? LiÖu

cã ph¶i con ngêi ®ang gi÷ mét vai trß g× ®ã trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn

®¹i ho¸ ®Êt níc, vµ h¬n thÕ n÷a ph¶i ch¨ng ®ã lµ mét vai trß quan träng, quyÕt

®Þnh sù thµnh b¹i cña sù nghiÖp ®æi míi nµy?

Tríc hÕt cã thÓ nãi r»ng x· héi loµi ngêi tån t¹i vµ ph¸t triÓn dùa vµo hai

nguån tµi nguyªn lµ: thiªn nhiªn vµ con ngêi. C¸i quý nhÊt trong nguån tµi nguyªn

con ngêi lµ trÝ tuÖ. Theo quan niªm cæ ®iÓn, mäi nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Òu

cã h¹n vµ ®Òu cã thÓ bÞ khai th¸c c¹n kiÖt. Song, sù hiÓu biÕt cña con ngêi ®·, ®ang

vµ sÏ kh«ng bao giê chÞu dõng l¹i, nghÜa lµ nguån tµi nguyªn trÝ tuÖ kh«ng cã giíi

h¹n. TÝnh v« tËn cña nguån tiÒm n¨ng trÝ tuÖ lµ nÒn t¶ng ®Ó con ngêi nhËn thøc

tÝnh v« tËn cña thÕ giíi vËt chÊt, tiÕp tôc nghiªn cøu nh÷ng nguån tµi nguyªn thiªn

nhiªn cßn v« tËn nhng cha ®îc khai th¸c vµ sö dông, ph¸t hiÖn ra nh÷ng tÝnh n¨ng

míi cña nh÷ng d¹ng tµi nguyªn ®ang sö dông hoÆc s¸ng t¹o ra nh÷ng nguån tµi

nguyªn míi vèn kh«ng cã s½n trong tù nhiªn, nh»m phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña

x· héi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi. Bëi vËy cã thÓ nãi, trÝ tuÖ con ngêi lµ nguån lùc

v« tËn cña sù ph¸t triÓn x· héi.

2