Vấn đề chất lượng sản phẩm và quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay

LỜI NÓI ĐẦU

Cùng với nền kinh tế của đất nước trong 15 năm tiến hành công cuộc

đổi mới vừa qua, lĩnh vực chất lượng sản phẩm và quản lý chất lượng trong

các doanh nghiệp Việt Nam chúng ta đã có những bước tiến đáng phấn khởi

Điều này rất có ý nghĩa,bởi chất lượng sản phẩm vốn là điểm yếu kém kéo dài

nhiều năm ở nước ta trong thời kỳ bao cấp. Tuy nhiên trong nền kinh tế hàng

hoá nhiều thành phần hiện nay cùng với quá trình mở cửa, với sự phát triển

như vũ bão của nền kỹ thuật,công nghệ hiện đại và xu thế hội nhập khu vực

hoá, toàn cầu hoá kinh tế, sự cạnh tranh trên thị trường sẽ ngày càng gay gắt

quyết liệt. Các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối đầu với những thử thách

to lớn như : Sức ép của hàng nhập, của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Môi trường kinh doanh mới mẻ đầy biến động. Cung thường xuyên vượt cầu.

Hàng rào thuế quan dần bị xoá bỏ.Những thị trường quan trọng như thị

trường Châu Âu, thị trường Mỹ, thị trường Nhật Bản lại hết sức nghiêm ngặt

về thủ tục và tiểu chuẩn chất lượng sản phẩm. Vì vậy vấn đề chất lượng sản

phẩm và quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam đang ngày

càng cấp bách và trở thành vấn đề ưu tiên hàng đầu. Như ông Hoàng Mạnh

Tuấn nguyên Tổng cục phó Tổng Cục Tiêu Chuẩn Đo Lường Chất Lượng đã

nói: "chất lượng sản phẩm ngày nay đang trở thành một nhân tố cơ bản để

quyết định sự thắng bại trong cạnh tranh, quyết định sự tồn tại, hương vong

trong từng doanh nghiệp nói riêng cũng như sự thành công hay tụt hậu của

nền kinh tế đất nước nói chung".

Với sự hấp dẫn và tầm quan trọng mang tính chiến lược đó. Em

chọn"Vấn đề chất lượng sản phẩm và quản lý chất lượng trong các doanh

nghiệp Việt Nam hiện nay" làm đề tài cho đề án của mình.

Đề án đã hoàn thành với sự hướng dẫn vô cùng quan trọng của Tiến sĩ

Trương Đoàn Thể. Em xin chân thành kính ơn thầy.

1

PHẦN I

CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM VÀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG

TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THỜI KỲ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP

TRUNG

I. Quan niệm về chất lượng sản phẩm, nội dung, phương pháp

quản lý chất lượng và thực trạng chất lượng sản phẩm thời kỳ bao cấp.

1. Quan niệm về chất lượng sản phẩm.

a. Quan niệm.

Có nhiều cách quan niệm về chất lượng sản phẩm bởi xuất phát từ

những góc độ nhìn nhận sản phẩm khác nhau như: Quan niệm theo cách tiếp

cận sản phẩm, Quan niệm dưới góc độ sản xuất hoặc quan niệm dưới góc độ

người tiêu dùng. Song thay vì tiếp cận từ phía khách hàng, trong suốt thời kỳ

bao cấp chúng ta lại quan niệm chất lượng sản phẩm từ góc độ kỹ thuật.Theo

đó chất lượng sản phẩm là mức độ chấp hành các yêu cầu kỹ thuật hay sự

tuân thủ các quy trình kỹ thuật, các thông số trong thiết kế.

b. Hậu quả của quan niệm.

Cách quan niệm về chất lượng sản phẩm như trên,dẫn tới thực tế chất

lượng sản phẩm chỉ được coi là một vấn đề của sản xuất chứ không phải là

vấn đề của kinh doanh và chất lượng sản phẩm đươc hiểu là chất lượng của

thành phẩm cuối cùng. Như vậy, cách tiếp cận đó không phải là cách tiếp cận

theo quá trình và hệ thống. Điều đó dẫn đến hậu quả là chất lượng sản phẩm

không được chú trọng ngay từ đầu. Sự lãng phí do chế phẩm, do xuống cấp

sản phẩm... là rất lớn. Chi phí do sai hỏng rất cao .Thậm chí ngay từ khâu

nghiên cứu và thiết kế sản phẩm. Các quan niệm đó cũng dẫn tới cách quản lý

chất lượng thụ động là sa vào kiểm tra loại bỏ sản phẩm sai hỏng. Chứ không

phát hiện và giải quyết được vấn đề một cách chủ động đồng thời không thúc

đẩy được quá trình cải tiến chất lượng sản phẩm.

2

2. Nội dung phương pháp quản lý chất lượng trong thời kỳ bao cấp.

Trong thời kỳ này, các doanh nghiệp ở nước ta là các doanh nghiệp

quốc doanh và hợp tác xã.Hoạt động quản lý chất lượng trong các doanh

nghiệp này chịu sự chi phối của cơ chế kế hoạch hoá tập trung. Quản lý chất

lượng trong các doanh nghiệp được tiến hành trên tinh thần của nghị định

159/TTg về công tác quản lý chất lượng sản phẩm và hàng hoá.

α a.Nội dung quản lý

β Nội dung quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp là cụ thể hoá

các chỉ tiêu pháp lệnh về chất lượng của mình thành các kế hoạch sản xuất

sau đó áp đặt xuống các phân xưởng. Thứ hai là đẩy mạnh tuyên truyền, giáo

dục về ý nghĩa của chất lượng sản phẩm nhằm tạo sự chuyển biến về nhận

thức, tư tưởng của người lao động. Thứ ba là đẩy mạnh công tác kiểm tra chất

lượng sản phẩm. Thành lập các phòng KCS trong các doanh nghiệp. Thứ tư

là xây dựng và đăng ký các tiêu chuẩn chất lượng.

b. Phương pháp quản lý

Phương pháp quản lý chất lượng trong các doanh nghiệp Việt Nam thời

kỳ bao cấp cơ bản là sử dụng các mệnh lệnh hành chính và kết hợp phương

pháp tuyên truyền giáo dục.

c.hậu quả của nội dung và phương pháp quản lý

nội dung và phương pháp quản lý trên dẫn đến thực tế trong các doanh

nghiệp sau:

* Cơ quan chỉ đạo của các doanh nghiệp thường chỉ nêu lên yêu cầu

mong muốn, có khi áp đặt về chất lượng. Nhưng thường không đầu tư thích

đáng, không tạo được những điều kiện vật chất, kỹ thuật tương ứng, để giải

quyết những vấn đề tồn tại của chất lượng.

* Người lãnh đạo các doanh nghiệp thường "khoán" cho các cán bộ kỹ

thuật bộ phận kỹ thuật hoặc bộ phận kiểm tra chất lượng tiến hành các công

3