Vấn đề bình đẳng giới - qua tìm hiểu dân tộc H’Mông ở Việt Nam

Nguyễn Thị Nội và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 124(10): 177 - 180

177

VẤN ĐỀ BÌNH ĐẲNG GIỚI - QUA TÌM HIỂU DÂN TỘC H’MÔNG

Ở VIỆT NAM

Nguyễn Thị Nội*

, Đàm Thị Hạnh, Lê Thị Thu Huyền, Nguyễn Thị Thủy

Trường Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, dân tộc H’Mông là một trong những dân tộc vẫn giữ được

những nét độc đáo riêng về bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc trong cuộc sống hội nhập hiện

nay. Tuy nhiên, vấn đề bất bình đẳng giới vẫn là vấn đề nan giải đối với dân tộc này. Bởi lẽ, họ bị

chế định trong các quan niệm cổ hủ, lạc hậu đã ăn sâu trong tiềm thức của đồng bào. Do vậy, cần

thực hiện một hệ thống giải pháp đặc thù sẽ có thể làm thay đổi được hiện tượng đó.

Từ khóa: Dân tộc H’Mông, Bình đẳng giới, Bất bình đẳng giới

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Bình đẳng giới không phải là chủ đề mới

trong xã hội Việt Nam hiện nay. Đảng, Nhà

nước và các cơ quan chức năng có thẩm

quyền ở Việt Nam đã đề ra nhiều chính sách

thực hiện để có được sự ngang bằng nhau

giữa các giới trong xã hội. Đối với đồng bào

thiểu số, nhất là đối với đồng bào người

H’Mông thì cơ hội ngang bằng nhau giữa nam

và nữ vẫn chưa được thực hiện một cách đúng

nghĩa. Có không ít nguyên nhân để lý giải cho

điều này, nhưng rào cản lớn nhất của phụ nữ

dân tộc H’Mông đó chính là họ bị chế định quá

lớn bởi những hủ tục của dân tộc mình.

NỘI DUNG

Bình đẳng là gì?

Phạm trù bình đẳng đã từng được các nhà

kinh điển Mác - Lênin đề cập, như Ph.

Ăngghen: “Cái quan niệm cho rằng tất cả mọi

người, với tư cách là con người, đều có một

cái gì chung, rằng trong phạm vi cái chung đó

mọi người đều bình đẳng, dĩ nhiên là một

quan niệm đã cũ rồi. Nhưng yêu sách về bình

đẳng lại hoàn toàn khác với quan niệm đó, nói

đúng ra yêu sách đó đòi hỏi phải từ cái thuộc

tính chung là con người, từ sự bình đẳng của

mọi người với tư cách là con người, rút ra giá

trị cái quyền ngang nhau về chính trị và xã

hội cho tất cả mọi người, hay ít ra cho mọi

công dân trong một nước, hay cho mọi thành

* Tel: 0989 346178, Email: [email protected]

viên trong một xã hội”[2, tr.149]. Trong bản

Tuyên ngôn độc lập đọc tại quảng trường Ba

Đình ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh

đã trịnh trọng tuyên bố về quyền bình đẳng

của mọi người dân, được sống tự do và hạnh

phúc bình đẳng, Người nói: “Tất cả mọi

người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo

hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm

phạm được; trong những quyền ấy, có quyền

được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu

hạnh phúc”[3, tr.351]. Trong Chánh cương

vắn tắt của Đảng cộng sản viết năm 1930,

Người cũng đã nhấn mạnh “Về phương diện

xã hội thì nam nữ bình quyền”[3, tr.301].

Như vậy, con người khi sinh ra đời đã được

bình đẳng, nhưng sự bình đẳng đó có được

thực hiện đúng nghĩa không thì điều đó còn

phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cả về yếu tố

khách quan và yếu tố chủ quan. Bình đẳng là

sự ngang bằng nhau giữa người với người

được xét trên mọi phương diện. Đó là sự

ngang bằng nhau về cơ hội (học tập, đào tạo,

phát triển trí tuệ), sự ngang nhau về cơ hội

tạo cho mọi người có sức khỏe tốt, sự ngang

nhau về cơ hội nắm bắt thông tin xã hội. Bình

đẳng là cơ hội để mọi công dân giải thoát

được mình (Theo World bank, năm 2006).

Người H’Mông ở Việt Nam có dân số

1.068.189 người, đứng hàng thứ 8 trong bảng

danh sách các dân tộc ở Việt Nam, cư trú tại

62 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố [1, tr.134-

225]. Tổ chức gia đình của người H’Mông