Vấn đề bản quyền trong thư viện: Thực tiễn ở Anh và Việt Nam

V £N o i BAN QUYIN TRONG THI/ VI|N :

Nguyin Th| Bieh Nggc

8d mon Thdng tin - ThU vlfn, tmdng D^i hpc CSn TTid

Chiing ta dang sdng trong thdi d^i md

tiidng tin phdt tiidn tiieo cdp sd nhdn mSl

ngdy, con ngudi bi. bao phii bdi thd gidi

thdng tin da d^ng vd lan tda nhanh chdng. Vi vf y,

vifc qudn \\f thdng tin dang ngdy cdng trd ndn

edp tiiidt hdn bao gid hdt. VSn dd bdn quydn Id

mdt trong nhO^g ydu (Su n6i trfi oia vlfc qudn

ly ndy, d$c bidt id tiong mdi tiudng thU vifn. Kd

tis khi Vlft Nam gia nhfp Cdng ude Berne vdo

thdng 10 ndm 2004, vdn de bdn quydn hay sd

hihi tri tuf t^i Vidt Nam da dude theo ddi sdt sao

va ed miit dd tudn thii khd quan hdn tnjde. ThU

vifn la ndi cung cdp cdc ngudn thdng tin cho dpc

gid, do dd, thU vifn ludn ddng vai trd trung gian

giifa mpt bdn la viec tuan thii ban quydn ciia ede

tdc gid, nhd xuat bdn, vdi mpt ben td ddc gid

thudng cd nhu cau sao chep thong tin di stf

dgng. Can bd thU vidn phai la ngudi nSm rd vd

van de ban quydn dd cd the hudng dan ngudi

dung sUdgng thdng tin dung luft. Do van de ndy

eon kha mdi me d \fift Nam ndn hau nhU chu^ c6

quy djnh eg the, viec sao chdp thdng tin d cdc thU

vien chua dUde kiem soat chdt che. Bai viet gidi

thidu nhDrig kinh nghifm thUc te cua vide quan ly

bdn quydn trong cdc thu vifn tai Anh va tinh hinh

thgt te tai cac thU vidn Vift Nam hifn nay, nhOhg

van de dn hpc hdi.

I. Luat ban quyen d Vu'dng quoc Anh vd

vai trd cua thU yi#n:

Trong iudt bdn quyen d Vudng qudc Anh cd

hai ngoai le chi'nh ma can bp thu vien tuU y: Dd

Id s&dung hpp ly (fair dealing} vd a$c quyen

thtf vi^n (library privilege).

Luft Ban quyen, Thidt ke va Bdng sang che

(CDPA - Copyright, Designs and Patents Act) eua

Anh ndm 1988 ndi rdng: "Stf dung hpp ly mpt

tic phim vin hpc, khdng phil limptodsddtf

Iliu, hoic mpt vd kfch, tic phim im nhpc

hofc nghi ^u$t cho cic mgc dfch nghiin aiV

ho$e hgc t^p d nhin mi Idling vi phgm bii ky

vin <SS bin qu^ nio aia tic phim'. Cdn ddi vdi

edsddij-ildu, "Stf dgng hpp ly mit a/sddffll$u

cho muc dkh nghUn ctfu hoic hgc t$p d nhin

mi khdng vi ph^m bitkyvindS bin qu^n nio

cua as sd dtf liiu Idii cung dp ngudn dUpc tiitii

din'.

TUy nhidn, luft ciia Anh khdng djnh nghia egm

tij' "sU dung hdp ly" id nhU thd ndo, do vay, cd

nhuHg trudng hdp phdi nhd toa phan xtf xem sir

dung nhu vf y ed hdp ly hay chuci. Ludt khdng gidi

thfch ro rang su' dgng hdp ly ed nghla Id gi, song

cd du^ ra mdt vdi hudng dan vdi cai khdng phdi

la "SLi* dgng hpp ly". 06 la: "Yiec sao chep bdi mgt

ngiM ma khong phai li chfnh bin tiiin nhi

nghien cuU hoac sinh vien thi khong phil li stf

dung hpp ly neu (b) ngu& lam viic sao chep biet

hoic cdlydode tin rang diiu do seed ket qua li

nhijng ban sao cua cung mot til lieu dudc cung

dp dio hdn mdt ngUdi vao aS bin cung mgt luc

vi cho cd bin cdng mot mgc did'. Noi each

khac, vide sao chep nhieu ban dude tien hanh bdi

mdt ngudi khac trdn danh nghTa cac muc dich

nghidn eOftj hodc hpe t|p ed nhan khdng dudc

xem Id sU dgng hdp ly. Cum tii" "sir dgng hdp ly"

thdng thudng dude ngh? id vide sao chep sd

khong tudc doat mpt each khdng cdng bdng thu

nhap ciia ngudi giii' ban quyen ddi vdi tai sdn tn

tue ciia hp.

Stf dgng hdp ly chi dp dgng vdi 3 mgc dich eg

thd sau ddy:

1. Nghien ciilj hoac hpe tap ea nhdn;

2. Phe binh hoac diem sach, bao, dude ehiiYig

M37)