Tỷ giá hối đoái

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

HÀ NỘI - 2010

Tû gi¸ hèi ®o¸i

Néi dung

Ch­¬ng 1

tæng quan lý luËn vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ

chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i.

1. Tû gi¸ hèi ®o¸i.

1.1 Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ g×?

Kh¸i niÖm cña tû gi¸ hèi ®o¸i rÊt phøc t¹p cã thÓ tiÕp c©n

nã tõ nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau.

XÐt trong ph¹m vi thÞ tr­êng cña mét n­íc ,c¸c ph­¬ng tiÖn

thanh to¸n quèc tÕ ®­îc mua vµ b¸n trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i b»ng

tiÒn tÖ quèc gia cña mét n­íc theo mét tû gi¸ nhÊt ®Þnh .Do ®ã

cã thÓ hiÓu tû gi¸ lµ gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ mét ®­îc biÓu

hiÖn b»ng sè l­îng ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña n­íc kh¸c hay lµ b»ng sè

l­îng ngo¹i tÖ nhËn ®­îc khi ®æi mét ®¬n vÞ néi tÖ hoÆc b»ng sè

l­îng néi tÖ nhËn ®­îc khi ®æi mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ .C¸c n­íc cã

gi¸ trÞ ®ång néi tÖ thÊp h¬n gi¸ trÞ ngo¹i tÖ th­êng sö dông c¸ch

thø hai .Ch¼ng h¹n ë ViÖt Nam ng­êi ta th­êng nãi ®Õn sè l­îng

®ång ViÖt nam nhËn ®­îc khi ®æi mét ®ång USD ,DEM hay mét

FFR …Trong thùc tÕ ,c¸ch sö dông tû gi¸ nh­ vËy thuËn lîi h¬n

.Tuy nhiªn trong nghiªn cøu lý thuyÕt th× c¸ch ®Þnh nghÜa thø

nhÊt thuËn lîi h¬n

Tû gi¸ hèi ®o¸i

Tû gi¸ hèi ®o¸i cßn ®­îc ®Þnh nghÜa ë khÝa c¹nh kh¸c ,®ã

lµ quan hÖ so s¸nh gi÷a hai tiÒn tÖ cña hai n­íc víi nhau . Mét

®ång tiÒn hay mét l­îng ®ång tiÒn nµo ®ã ®æi ®­îc bao nhiªu

®ång tiÒn kh¸c ®­îc gäi lµ tû lÖ gi¸ c¶ trao ®æi gi÷a c¸c ®ång tiÒn

víi nhau hay gäi t¾t lµ tû gi¸ hèi ®o¸i hay ng¾n gän lµ tû gi¸

.Nh­ vËy ,trªn b×nh diÖn quèc tÕ ,cã thÓ hiÓu mét c¸ch tæng qu¸t

: tû gi¸ hèi ®o¸i lµ tû lÖ gi÷a gi¸ trÞ cña c¸c ®ång tiÒn so víi nhau.

Tû gi¸ dïng ®Ó biÓu hiÖn vµ so s¸nh nh÷ng quan hÖ vÒ mÆt

gi¸ c¶ cña c¸c ®ång tiÒn c¸c n­íc kh¸c nhau . Cã hai lo¹i gi¸ :

gi¸ trong n­íc (gi¸ quèc gia ) ph¶n ¸nh nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ

cña s¶n xuÊt trong mét n­íc riªng biÖt ,vµ gi¸ ngo¹i th­¬ng ( gi¸

quèc tÕ ) ph¶n ¸nh nh÷ng ®iÒu kÞªn s¶n xuÊt trªn ph¹m vi thÕ

giíi . Do ph¹m vi ,®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cô thÓ trong mçi n­íc vµ

trªn ph¹m vi thÕ giíi kh¸c nhau nªn hµng ho¸ cã hai lo¹i gi¸ : gi¸

quèc gia vµ gi¸ quèc tÕ . Gi¸ trÞ quèc gia ®­îc biÓu hiÖn d­íi

h×nh thøc gi¸ c¶ trong n­íc b»ng ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña n­íc ®ã . Gi¸

trÞ quèc tÕ biÓu hiÖn qua gi¸ c¶ quèc tÕ b»ng c¸c ngo¹i tÖ trªn thÞ

tr­êng thÕ giíi .TiÒn tÖ lµ vËt ngang gi¸ chung cña toµn bé khèi

l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô trong n­íc . V× vËy trong søc mua cña

®ång tiÒn ®­îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c quan hÖ t¸i s¶n xuÊt trong

n­íc ®ã ,hay nãi c¸ch kh¸c ,søc mua cña mét ®ång tiÒn do møc

gi¸ c¶ cña toµn bé c¸c lo¹i hµng ho¸ dÞch vô trong n­íc ®ã quyÕt

®Þnh.Tû gi¸ thÓ hiÖn sù t­¬ng quan gi÷a mÆt b»ng gi¸ trong n­íc

vµ gi¸ thÕ giíi . Do sù kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i gi¸ c¶ trong n­íc

vµ gi¸ c¶ thÕ giíi mµ tiÒn tÖ võa lµm th­íc ®o gi¸ trÞ quèc gia

võa lµm th­íc ®o gi¸ trÞ quèc tÕ. Trong c¸c ho¹t ®äng kinh tÕ ®èi

ngo¹i khi tÝnh ®Õn vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh tÕ ,th× ph¶I th­êng xuyªn

Tû gi¸ hèi ®o¸i

so s¸nh ®èi chiÕu hai h×nh thøc gi¸ c¶ víi nhau : gi¸ quèc gia vµ

gi¸ quèc tÕ . Muèn thÕ ph¶i chuyÓn tõ ®ång tiÒn nµy sang ®ång

tiÒn kh¸c , ph¶i so s¸nh gi¸ trÞ ®ång tiÒn trong n­íc víi ngo¹i tÖ

th«ng qua c«ng cô tû gi¸ .Tû gi¸ dïng ®Ó tÝnh to¸n vµ thanh to¸n

xuÊt , nhËp khÈu ( kh«ng dïng ®Ó æn ®Þnh gi¸ hµng ho¸ s¶n xuÊt

trong n­íc ) . Tû gi¸ hµng xuÊt khÈu lµ l­îng tiÒn trong n­íc cÇn

thiÕt ®Ó mua mét l­îng hµng xuÊt khÈu t­¬ng ®­ong víi mét ®¬n

vÞ ngo¹i tÖ .Tû gi¸ hµng nhËp khÈu lµ sè l­îng tiÒn trong n­íc

thu ®­îc khi b¸n mét l­îng vµng nhËp khÈu cã gi¸ trÞ mét ®¬n vÞ

ngo¹i tÖ.

Tû gi¸ lµ tû lÖ so s¸nh gi÷a c¸c ®ång tiÒn víi nhau . Do ®ã

muèn so s¸nh gi¸ trÞ gi÷a c¸c ®ång tiÒn víi nhau ,cÇn ph¶i cã vËt

ngang gi¸ chung lµm b¶n vÞ ®Ó so s¸nh .TiÒn tÖ lµ vËt ngang gi¸

chung ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña c¸c hµng ho¸ ,nh­ng giê ®©y ®Õn

l­ît cÇn so s¸nh gi¸ c¶ gi÷a c¸c ®ång tiÒn víi nhau l¹i ph¶i t×m

mét vËt ngang gi¸ chung lµm b¶n vÞ ®Ó so s¸nh.

1.2. C¸c lo¹i tû gi¸ th«ng dông trªn thÞ tr­êng

§Ó nhËn biÕt ®­îc t¸c ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i ®èi víi c¸c

ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ nãi chung ,ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu

nãi riªng ,ng­êi ta th­êng ph©n lo¹i tû gi¸ theo c¸c tiªu thøc sau

®©y :

* Dùa trªn tiªu thøc lµ ®èi t­îng qu¶n lý :

Tû gi¸ chÝnh thøc : ®©y lµ lo¹i tû gi¸ ®­îc biÕt dÕn nhiÒu

nhÊt vµ lµ tû gi¸ ®­îc nªu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i

chóng do ng©n hµng c«ng bè chÝnh thøc trªn thÞ tr­êng ®Ó lµm c¬

Tû gi¸ hèi ®o¸i

së tham chiÕu cho c¸c ho¹t ®éng giao dÞch , kinh doanh ,thèng

kª…

Tû gi¸ thÞ tr­êng : tû gi¸ ®­îc h×nh thµnh th«ng qua c¸c

giao dÞch cô thÓ cña c¸c thµnh viªn thÞ tr­êng .

Tû gi¸ danh nghÜa : lµ tû lÖ gi÷a gi¸ trÞ cña c¸c ®ång tiÒn

so víi nhau ,®ång nµy ®æi ®­îc bao nhiªu ®ång kia .

Tû gi¸ thùc: lµ tû gi¸ ph¶n ¸nh t­¬ng quan gi¸ c¶ hµng

ho¸ cña hai n­íc ®­îc tÝnh theo mét trong hai lo¹i tiÒn cña hai

n­íc ®ã hoÆc lµ gi¸ trÞ tÝnh b»ng cïng mét ®ång tiÒn cña hµng

xuÊt khÈu so víi gi¸ hµng nhËp khÈu..v.v..

* Dùa trªn kü thuËt giao dÞch : c¬ b¶n cã hai lo¹i tû gi¸ :

Tû gi¸ mua/b¸n trao ngay, kÐo theo viÖc thay ®æi ngay c¸c

kho¶n tiÒn

Tû gi¸ mua/b¸n kú h¹n ,kÐo theo viÖc trao ®æi c¸c kho¶n

tiÒn vµo mét ngµy t­¬ng lai x¸c ®Þnh.

Bªn c¹nh ®ã ,trong qu¸ tr×nh theo dâi ho¹t ®éng kinh

doanh cña ng©n hµng ,ng­êi ta cßn ®­a ra c¸c kh¸i niÖm tû gi¸ :

Tû gi¸ ®iÖn hèi : tøc lµ tû gi¸ chuyÓn ngo¹i hèi b»ng ®iÖn

,th­êng ®­îc niªm yÕt t¹i ng©n hµng . Tû gi¸ ®iÖn hèi lµ tû gi¸ c¬

së ®Ó x¸c ®Þnh c¸c lo¹i tû gi¸ kh¸c.

Tû gi¸ th­ hèi : lµ tû gi¸ chuyÓn ngo¹i hèi b»ng th­ .

Tû gi¸ cña sec vµ hèi phiÕu tr¶ tiÒn ngay : ®­îc mua vµ

b¸n theo mét tû gi¸ mµ c¬ së x¸c ®Þnh nã b»ng tû gi¸ ®iÖn hèi trõ

®i sè tiÒn l·i cña gi¸ trÞ toµn bé cña sec vµ hèi phiÕu ph¸t sinh