Tư tưởng về tính thống nhất vật chất của thế giới của các nhà triết học tự nhiên Hy Lạp cổ đại

TRIET HOC, SO 6 (289), THANG 6 - 2015

TO TUdNGvS TINH THONG NHXTVAT CHAT CUA ^

TH! GI6 I CUA CAC NHA TDIET HO C TU NHI!N HY LAP CO DAI

DINH THANH XUAN '*'

Khi tdm tdt cudn sdch cda G. W.F.Heghen - "Nhdng bdi gidng vi lich sd trie't hgc", phdn "Lich

sd trie't hgc Hy Lgp", V.I.Lenin da viit: "I nguyin tdc vi sUphdt trien... 11 nguyin tdc vi sU thong

nhdt...". Vd, ben canh do, dng cdn ghi: "Ngodi ra, phdi liin he, ndi liin, ke't hdp nguyin tdc chung

vi sU phdt trien vdi nguyin tdc chung vi sU thd'ng nhd't cua thi'gidi, cua gidi tU nhiin, cua van

dgng, ciia vgt chdt, c/c"(l). Dehieu ludn diem ndy cda V.l.Linin, chung ta cdn phdi trd lgi vdi tU

tudng vi tinh thdng nhdt vdt chdt cua the gidi d cdc nhd triS't hgc tU nhien Hy Lgp co dgi.

e

hung ta deu bie't, vfi'n de ve tinh

chinh thd, thd'ng nhfi't eua van vfit

trong vu tru va sfl vfin dpng khdng

ngflng cua nd lfi vfi'n dl xuydn sud't toan

bp lich sfl trie't hpc Hy Lap cd dai, dfic

bidt lfi thdi ky ddu (tien Xdcrat). Cac tac

phdm cua hp hdu he't cd ten gpi lfi "Ve

tfl nhidn" (theo ngdn ngfl Hy Lap cd: Tfl

nhien la Physic, gd'c chfl Phyo nghia la

sinh nd, sinh san, phat trien). Theo dd,

cd the ndi, vfi'n de khdi nguydn cua Vfl

tru dfi trd thfinh vfi'n dl cd ban trong

trid't hpe tfl nhidn cua hp. Vdi hp, khdi

nguydn - dd khdng nhflng la cfii tdn tai

trflde mpi sfl vfit, hien tfldng tfl nhidn

xdt ve mfit phfit sinh, ma edn efi'u thanh

cd sd hidn hflu, mang ti'nh thflc the cua

chflng. Cac khdi nguyen ddu tien dd

ludn trai qua nhflng bie'n ddi va ehuyen

hda, san sinh ra eae vfit the tfl nhidn

khac. Thfle eha't cua tfl tfldng dd khfing

dinh: Van vfit da dang, phong phfl,

mudn hinh mudn ve cua the' gidi thflc

chfi't la mdt, ehung cd mdi lien he thd'ng

nha't vdi nhau vfi nfim trong qufi trinh

van ddng, bid'n doi vinh vien.

1. Tfl tfldng ve Sli thd'ng nhfii't vfit

cha't cua thd' gi6i (i cai dfln nha't

Tfl tudng vl sU thd'ng nhfi't cua the'

gidi vfi sfl van ddng, bid'n ddi vinh vien

ciia nd dfi the' hien rd ngay d cae nhfi

trid't hpe ddu tidn eua xfl sd Idni - eae

nha duy vfit thupe trfldng phai Mile.

Trong cac nha trie't hpc thude trUdng

phai Mild, trUde hd't phai ke tdi Talet

(khoang 624 - 547 tr.CN). Lfi nhfi trid't

hpe ddu tidn cua thd' gidi cd dai phUdng

Tay, Talet cho rfing, mpi cfii dang tdn

tai deu xua't phfit tfl mdt cha't am Udt

ban ddu - Nflde. Mpi thfl deu sinh ra tfl

Nflde va lai trd ve vdi Nflde. Ta't ea chi

la bie'n the cua Nflde. Theo dd, sfl thd'ng

nhfi't cua cac vfit the tfl nhien khae

nhau da dfldc hieu theo nghia phat

sinh, tfle lfi theo nghia chflng ed ngudn

gd'c chung la rapt khdi nguydn nfio dd.

Tuy khdng cd ghi chep nfio ndi vl vide

(*) Tig'n si, Pho truSng khoa Ly luan Chinh tri,

TrUdng Dai hoc Bach khoa Ha Noi.

(1) V.LLenin. Todn tap, t.29. Nxb Tig'n b6, Matxcdva,

1981, tr.271.

45