Tranh tụng của bị hại: Nghiên cứu so sánh Luật tố tụng Hình sự liên bang Nga và Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TRẦN TUẤN VŨ

TRANH TỤNG CỦA BỊ HẠI:

NGHIÊN CỨU SO SÁNH LUẬT TỐ TỤNG HÌNH

SỰ LIÊN BANG NGA VÀ VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

TP. HỒ CHÍ MINH- 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRANH TỤNG CỦA BỊ HẠI:

NGHIÊN CỨU SO SÁNH LUẬT TỐ TỤNG

HÌNH SỰ LIÊN BANG NGA VÀ VIỆT NAM

Chuyên ngành: Luật hình sự và Tố tụng hình sự

Định hƣớng nghiên cứu

Mã số: 8380104

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Phƣơng Hoa

Học viên: Trần Tuấn Vũ

Lớp: Cao học Luật, khóa 27

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Tranh tụng của bị hại: Nghiên cứu so sánh Luật tố

tụng hình sự Liên bang Nga và Việt Nam” là công trình nghiên cứu do bản thân tác giả

thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Nguyễn Thị Phương Hoa. Những kết luận

khoa học của luận văn là tổng hợp những kiến thức của tác giả và không sao chép trong

bất kỳ công trình hay tài liệu nào khác. Nội dung, ý tưởng của các tác giả trong tài liệu

chuyên khảo nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến luận văn được tác giả trích dẫn

nguồn đầy đủ. Tác giả chịu trách nhiệm về tính trung thực của luận văn.

Do nghiên cứu trong thời gian có hạn, tác giả không tránh khỏi nhiều thiếu sót.

Kính mong quý Thầy, Cô, độc giả góp ý chân thành cho tác giả. Xin gửi lời tri ân sâu

sắc đến quý Thầy, Cô và các độc giả đã quan tâm.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Trần Tuấn Vũ

DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

BLHS

BLTTHS

CQĐT

CSĐT

CQCTQTHTT

ĐTV

KSV

TAND

TANDTC

THTT

TTHS

VAHS

VKS

VKSNDTC

Bộ luật Hình sự

Bộ luật Tố tụng hình sự

Cơ quan điều tra

Cảnh sát điều tra

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng

Điều tra viên

Kiểm sát viên

Tòa án nhân dân

Tòa án nhân dân tối cao

Tiến hành tố tụng

Tố tụng hình sự

Vụ án hình sự

Viện kiểm sát

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1

CHƢƠNG I. NGHIÊN CỨU SO SÁNH VỀ KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM

CỦA BỊ HẠI VÀ TRANH TỤNG CỦA BỊ HẠI TRONG TỐ TỤNG

HÌNH SỰ LIÊN BANG NGA VÀ VIỆT NAM...................................................... 7

1.1. Khái niệm và đặc điểm của bị hại trong tố tụng hình sự Liên bang

Nga và Việt Nam.................................................................................................... 7

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của bị hại trong tố tụng hình sự Liên bang

Nga....................................................................................................................... 7

1.1.2. Khái niệm và đặc điểm của bị hại trong tố tụng hình sự Việt Nam ........ 10

1.1.3. So sánh khái niệm và đặc điểm của bị hại trong tố tụng hình sự

Liên bang Nga với Việt Nam và kiến nghị......................................................... 17

1.2. Khái niệm và đặc điểm của tranh tụng của bị hại .................................... 20

1.2.1. Khái niệm và đặc điểm của tranh tụng của bị hại trong TTHS Liên

bang Nga............................................................................................................ 20

1.2.2. Khái niệm và đặc điểm tranh tụng của bị hại trong TTHS Việt

Nam.................................................................................................................... 24

1.2.3. So sánh về tranh tụng của bị hại trong tố tụng hình sự Liên bang

Nga với Việt Nam và kiến nghị.......................................................................... 34

TIỂU KẾT CHƢƠNG I......................................................................................... 39

CHƢƠNG II. NGHIÊN CỨU SO SÁNH QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT

TỐ TỤNG HÌNH SỰ LIÊN BANG NGA VÀ BỘ LUẬT TỐ TỤNG

HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ QUYỀN CỦA BỊ HẠI TRONG QUÁ TRÌNH

TRANH TỤNG ....................................................................................................... 40

2.1. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Liên bang Nga về quyền của

bị hại trong quá trình tranh tụng ...................................................................... 40

2.1.1. Các quyền liên quan đến việc xác định tư cách bị hại trong quá

trình tranh tụng.................................................................................................. 40

2.1.2. Các quyền đảm bảo cho hoạt động tranh tụng của bị hại....................... 42

2.1.3. Các quyền thuộc nội dung tranh tụng của bị hại .................................... 46

2.1.4. Các quyền khác có liên quan đến tranh tụng của bị hại ......................... 50

2.1.5. Quyền tranh tụng của bị hại thông qua thủ tục hòa giải, tư tố và

công – tư tố ........................................................................................................ 52

2.2. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam về quyền của bị

hại trong quá trình tranh tụng........................................................................... 56

2.2.1. Các quyền liên quan đến việc xác định tư cách bị hại trong quá

trình tranh tụng.................................................................................................. 57

2.2.2. Các quyền đảm bảo cho hoạt động tranh tụng của bị hại....................... 62

2.2.3. Các quyền thuộc nội dung tranh tụng của bị hại .................................... 66

2.2.4. Các quyền khác có liên quan đến tranh tụng của bị hại ......................... 70

2.3. Nhận xét, đánh giá và kinh nghiệm cho Việt Nam.................................... 72

TIỂU KẾT CHƢƠNG II ....................................................................................... 81

CHƢƠNG III. NGHIÊN CỨU SO SÁNH QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT

TỐ TỤNG HÌNH SỰ LIÊN BANG NGA VÀ BỘ LUẬT TỐ TỤNG

HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ NGHĨA VỤ CỦA BỊ HẠI TRONG QUÁ

TRÌNH TRANH TỤNG......................................................................................... 82

3.1. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Liên bang Nga về nghĩa vụ

của bị hại trong quá trình tranh tụng ............................................................... 82

3.2. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam về nghĩa vụ của bị

hại trong quá trình tranh tụng........................................................................... 85

3.3. Nhận xét, đánh giá và kinh nghiệm cho Việt Nam.................................... 86

TIỂU KẾT CHƢƠNG III...................................................................................... 89

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 90

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................. 92

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là một trong những nhiệm vụ

và chính sách nhất quán của tố tụng hình sự Việt Nam. Đây cũng là một trong những tiêu

chí đánh giá hiệu quả của quá trình tố tụng hình sự. Thời gian vừa qua tố tụng hình sự

Việt Nam góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức,

cá nhân. Tuy nhiên, tố tụng hình sự là quá trình trực tiếp tác động đến những quyền và lợi

ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, do đó luôn cần phải được quan tâm đúng mức.

Bị hại là chủ thể tham gia tố tụng với nhiều mục đích khác nhau, trong đó chủ yếu

là bảo vệ và khôi phục lại quyền và lợi ích hợp pháp đã bị hành vi phạm tội xâm hại

hoặc đe dọa xâm hại. Tuy nhiên hiện nay Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam vẫn tồn tại

một số bất cập liên quan đến quyền tranh tụng của bị hại trong các hoạt động tố tụng dẫn

đến quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại chưa được bảo đảm một cách đầy đủ. Chẳng

hạn như vai trò thụ động của bị hại được thể hiện trong quá trình tranh tụng; bị hại chưa

được xem là một bên trong quá trình tranh tụng, một số quyền của bị hại chưa thật sự

bình đẳng với các chủ thể khác trong đó có bên bào chữa, quyền được thông báo của bị

hại chưa được ghi nhận đầy đủ, sự tham gia tranh tụng một cách thụ động của bị hại kể

cả trong các vụ án khởi tố theo yêu cầu của bị hại; trình tự tranh tụng tại phiên tòa... Bên

cạnh đó, vấn đề tranh tụng trong tố tụng hình sự mới chỉ được quan tâm và nghiên cứu

trong thời gian gần đây, lý luận về tranh tụng trong TTHS tại Việt Nam vẫn còn tồn tại

sự chưa nhất quán. Từ đó, thiếu những nền tảng lý luận, pháp lý và cơ sở thực tiễn về

việc tham gia tranh tụng của bị hại; làm cho việc vận dụng các quy định của BLTTHS

năm 2015 nhằm đảm bảo thực hiện quyền và nghĩa vụ của bị hại trong quá trình tranh

tụng chưa thật sự hiệu quả. Những hạn chế nêu trên làm ảnh hưởng tới hiệu quả của quá

trình tranh tụng của bị hại nói riêng và của tố tụng hình sự nói chung.

Các văn kiện của Đảng như Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01/2002, Nghị

quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 và Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/06/2005 của

Bộ Chính trị đã xác định bảo đảm tranh tụng trong TTHS là một trong những nội dung

quan trọng của công cuộc cải cách tư pháp. Cụ thể hóa chủ trương đó, Hiến pháp năm

2013, BLTTHS năm 2015 đã xác định và cụ thể hóa nguyên tắc “Tranh tụng trong xét

xử được bảo đảm” đồng thời bổ sung những quy định nhằm đảm bảo hiệu quả của

nguyên tắc này trong thực tế. Nhưng để đảm bảo TTHS có tranh tụng đúng nghĩa, ngoài

việc bảo đảm sự vô tư, khách quan của các chủ thể có thẩm quyền tiến hành tố tụng,

việc bảo đảm vị trí pháp lý bình đẳng và đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên, trong

đó có bị hại, là rất quan trọng. Chính vì thế, việc nghiên cứu về mặt lý luận, thực tiễn

2

cũng như tham khảo các mô hình tố tụng hình sự của các quốc gia trên thế giới về tranh

tụng của bị hại trong tố tụng hình sự là rất cần thiết. Trong các quốc gia trên thế giới,

Liên bang Nga là quốc gia có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam cả về lịch sử lập

pháp và mô hình tố tụng hình sự. Do đó tác giả chọn đề tài: ―Tranh tụng của bị hại:

Nghiên cứu so sánh Luật tố tụng hình sự Liên bang Nga và Việt Nam” với hy vọng góp

phần tham khảo một số kinh nghiệm của tố tụng hình sự Liên bang Nga để hoàn thiện

hơn nữa Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp

pháp của bị hại thông qua quá trình tranh tụng trong tố tụng hình sự.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Đã có một số công trình nghiên cứu, bài viết về vấn đề tranh tụng trong tố tụng

hình sự, tuy nhiên chỉ có một số ít tác phẩm nghiên cứu đến vấn đề tranh tụng của bị

hại trong tố tụng hình sự Việt Nam. Liên quan tới vị trí của bị hại có một số công trình

nghiên cứu như sau:

Thứ nhất, sách chuyên khảo Quyền của người bị hại trong tố tụng hình sự Việt

Nam của tác giả Đinh Thị Mai được nhà xuất bản Khoa học xã hội xuất bản năm 2014.

Đây là công trình nghiên cứu chuyên sâu về lý luận và thực tiễn thực hiện quyền của

người bị hại trong BLTTHS năm 2003. Tác giả đã phân tích và làm rõ những vấn đề lý

luận cơ bản về người bị hại, trong đó bao gồm cả lịch sử hình thành và phát triển của

chế định người bị hại trong hệ thống tư pháp hình sự thế giới và Việt Nam, đánh giá

thực trạng của các quy định pháp luật về quyền của người bị hại ở Việt Nam từ năm

2003 đến năm 2012; nghiên cứu cơ chế bảo đảm quyền của người bị hại ở Việt Nam có

sự so sánh kinh nghiệm một số nước trên thế giới như: Mỹ, Úc, Canada, Liên minh

Châu Âu, Nhật Bản... trong đó có Liên bang Nga. Công trình đề cập một cách chi tiết

đến quyền của người bị hại trong tố tụng hình sự, trong đó có các quyền của người bị hại

như một bên tham gia tranh tụng tại phiên tòa. Tuy nhiên, do giới hạn của phạm vi

nghiên cứu nên công trình này chưa đi sâu vào phân tích vấn đề tranh tụng của bị hại

trong TTHS.

Thứ hai, Luận án tiến sĩ: Người bị thiệt hại do tội phạm gây ra trong tố tụng hình

sự Việt Nam của tác giả Lê Nguyên Thanh, trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh

năm 2012. Luận án nghiên cứu chi tiết về người bị thiệt hại trong tố tụng hình sự bao

gồm bị hại và nguyên đơn dân sự ở những khía cạnh: những vấn đề lý luận và pháp lý

về người bị thiệt hại do tội phạm gây ra trong tố tụng hình sự, quyền và nghĩa vụ của các

chủ thể này và thực tiễn áp dụng Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về việc bảo đảm thực

hiện quyền, nghĩa vụ của các chủ thể này. Luận án cũng có sự khái quát về vấn đề người

bị thiệt hại trong pháp luật tố tụng hình sự của các quốc gia trên thế giới trong đó có Bộ

3

luật tố tụng hình sự Liên bang Nga nhằm có một sự đánh giá khách quan về các chủ thể

này. Mặc dù chưa đề cập đến vấn đề tranh tụng của người bị thiệt hại do tội phạm gây ra

trong tố tụng hình sự nhưng những vấn đề được làm rõ trong luận văn như: vị trí, vai trò,

quyền buộc tội của người bị thiệt hại do tội phạm gây ra cùng các quyền và nghĩa vụ

khác cung cấp cơ sở lý luận để tác giả tiến hành nghiên cứu so sánh trong luận văn của

mình.

Thứ ba, bài viết Một số vấn đề về sự tham gia tranh tụng của người bị hại và

nguyên đơn dân sự tại phiên tòa hình sự sơ thẩm theo yêu cầu của cải cách tư pháp

của tác giả Nguyễn Trương Tín đăng trong Tạp chí Luật học số 03/2010. Bài viết này

nghiên cứu khái quát trực tiếp về vấn đề của luận văn. Tuy nhiên, với phạm vi của một

bài viết khoa học, bài viết mới chỉ phân tích địa vị của người bị hại trong quá trình

tranh tụng của tố tụng hình sự Việt Nam cũng như hạn chế của Bộ luật tố tụng hình sự

năm 2003 trong việc bảo đảm quyền tranh tụng của người bị hại. Luận văn sẽ kế thừa

kết quả nghiên cứu của bài viết này và tiếp tục phát triển, mở rộng trên cơ sở so sánh

với Bộ luật tố tụng hình sự của Liên bang Nga để nghiên cứu một cách toàn diện và

chuyên sâu về vấn đề này.

Thứ tư, Luận văn Thạc sĩ, đề tài: ―Quyền của bị hại: Nghiên cứu so sánh pháp

luật tố tụng hình sự Liên bang Nga và kinh nghiệm cho Việt Nam‖ của tác giả Đỗ Cao

Ngọc Hân, trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh, năm 2019. Luận văn là kết

quả nghiên cứu so sánh và lý giải những điểm tương đồng và khác biệt về quyền của bị

hại trong BLTTHS của Liên bang Nga so với Việt Nam, đề xuẩt những kinh nghiệm

có thể được áp dụng để hoàn thiện các quy định của BLTTHS Việt Nam về quyền của

bị hại. Đề tài này cũng đã lý giải được một phần sự khác nhau giữa quy định của hai

BLTTHS, nguồn gốc, bản chất của sự khác nhau đó, cũng như nghiên cứu một cách

tổng thể về hệ thống quyền của bị hại. Tuy nhiên đề tài này mới chỉ đề cập về các

quyền của bị hại chứ chưa phân tích sâu vào quá trình tranh tụng của bị hại trong

TTHS. Do vậy, luận văn của tác giả cũng sẽ tham khảo kết quả nghiên cứu của đề tài

này và tiếp tục mở rộng nghiên cứu so sánh về quá trình tranh tụng của bị hại.

Nghiên cứu về tranh tụng của bị hại trong TTHS Liên bang Nga, tác giả không

tiếp cận được công trình nào nghiên cứu trực tiếp về vấn đề này. Liên quan đến vai trò,

vị trí của bị hại trong TTHS Liên bang Nga, có một số công trình khoa học nghiên cứu

chi tiết như: Luận án Tiến sĩ: Tình trạng pháp lý của người bị hại trong quá trình tố

tụng hình sự Nga (năm 2005) của tác giả Vasilenko Nikolay Nikolaevich tại Học viện

tư pháp Liên bang Nga; Sách chuyên khảo Một số vấn đề về việc thực hiện quyền của

người bị hại trong quá trình tố tụng hình sự (năm 2015) của tác giả Bayanov Artyom

4

Ernestovich - Học viện Quản lý Bộ Nội vụ Nga, Nhà xuất bản Yur-Vak, Mat-xcơ￾va;… Các công trình nói trên nghiên cứu tổng quát và chuyên sâu về chế định bị hại

trong TTHS Liên bang Nga, là nguồn tư liệu để tác giả nghiên cứu, so sánh, làm rõ các

nội dung của luận văn. Về vấn đề tranh tụng trong TTHS Liên bang Nga, có một số

công trình khoa học như: Luận án tiến sĩ: Nguyên tắc tranh tụng trong tố tụng hình sự

Nga và cơ chế thực hiện (năm 2001) của tác giả Darovskikh Svetlana Mikhailovna,

Đại học bang Nam Ural; Luận án tiến sĩ: Tranh tụng và bình đẳng của các bên trong

tố tụng hình sự (năm 2003) của Lukichev Nikolay Alekseevich, Học viện pháp lý

Saratov, … Các tài liệu trên đã khái quát các góc độ tiếp cận khái niệm tranh tụng và

đặc điểm của tranh tụng trong TTHS Liên bang Nga.

Như vậy, mặc dù đã có một số nghiên cứu về bị hại trong tố tụng hình sự Việt

Nam nhưng chưa có công trình nghiên cứu nào mang tính toàn diện và chuyên biệt so

sánh về tranh tụng của bị hại giữa Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam và Bộ luật tố tụng

hình sự Liên Bang Nga để qua đó đề xuất một số giải pháp về hoàn thiện pháp luật tố

tụng hình sự Việt Nam nhằm nâng cao hiệu quả tranh tụng của bị hại. Do đó, tranh

tụng của bị hại trong tố tụng hình sự, đặc biệt so sánh luật học giữa Bộ luật tố tụng

hình sự Việt Nam và Bộ luật tố tụng hình sự Liên bang Nga là một vấn đề hoàn toàn

mới. Việc nghiên cứu vấn đề này để có được góc nhìn toàn diện cũng như tham khảo

những kinh nghiệm nhằm hoàn thiện Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam là cần thiết.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

3.1. Mục đích nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu trên khía cạnh lập pháp về tranh tụng của bị hại trong tố

tụng hình sự Việt Nam hiện nay trên cơ sở phân tích, so sánh quy định của Bộ luật tố

tụng hình sự Liên bang Nga và quy định của Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam về vấn

đề này để làm rõ những điểm bất cập còn tồn tại, trên cơ sở đó bước đầu đề xuất một

số giải pháp góp phần hoàn thiện các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự về bị hại

trong tố tụng hình sự.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nhằm đạt được mục đích nêu trên, luận văn cần hoàn thành các nhiệm vụ nghiên

cứu sau. Thứ nhất, so sánh, phân tích và làm rõ lý luận chung về tranh tụng của bị hại

trong TTHS của Liên bang Nga và Việt Nam. Thứ hai, so sánh, phân tích và làm rõ

các quy định về tranh tụng của bị hại trong BLTTHS của hai nước, từ đó làm rõ điểm

tương đồng và khác biệt. Thứ ba, trên cơ sở các điểm tương đồng và khác biệt giữa

BLTTHS hai nước, luận văn cần làm rõ các ưu điểm và nhược điểm của các quy định

này, từ đó đối chiếu với thực tiễn áp dụng các quy định của BLTTHS Việt Nam về bảo

5

đảm tranh tụng của bị hại để kiến nghị một số giải pháp nhằm hoàn thiện BLTTHS

năm 2015 về tranh tụng của bị hại.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tƣợng nghiên cứu

Luận văn nghiên cứu về những quy định của BLTTHS Liên bang Nga và

BLTTHS Việt Nam liên quan đến tranh tụng của bị hại trong TTHS. Bên cạnh đó, luận

văn cũng nghiên cứu các vấn đề lý luận liên quan đến tranh tụng của bị hại được công

bố trong các quan điểm và học thuyết trong khoa học pháp lý mỗi nước.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về không gian: Luận văn nghiên cứu so sánh việc bị hại tham gia quá trình

tranh tụng trong Bộ luật tố tụng hình sự Liên bang Nga và Bộ luật tố tụng hình sự Việt

Nam. Những vấn đề pháp lý và thực tiễn được nghiên cứu nằm trong tổng thể các giai

đoạn của quá trình tố tụng: điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự, chủ yếu tập trung

trong phạm vi của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015

- Về thời gian: Luận văn đánh giá sơ bộ thực trạng và vướng mắc trong quá trình

tranh tụng của bị hại từ khi Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực cho đến nay.

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng

và duy vật lịch sử. Ngoài ra, trong quá trình nghiên cứu, tác giả sử dụng một số

phương pháp đặc thù của Luật tố tụng hình sự như:

- Phương pháp so sánh được dùng để tìm ra sự tương đồng và khác biệt giữa luật

Hình sự Việt Nam với luật Hình sự của Liên bang Nga, kể cả những điểm tương đồng

và khác biệt về truyền thống pháp luật cũng như về pháp luật thực định của hai quốc

gia. Từ đó rút ra những ưu điểm và hạn chế của BLTTHS và đưa ra kết quả đề xuất cụ

thể cho vấn đề nghiên cứu.

- Phương pháp nghiên cứu tài liệu của các công trình đã được công bố trước đó

trong và ngoài nước dùng để tiếp thu, chọn lọc và tham khảo các kiến thức về vấn đề

nghiên cứu.

- Phương pháp phân tích và tổng hợp nhằm làm rõ các quy định liên quan đến sự

tham gia tranh tụng của bị hại trong tố tụng hình sự. Trên cơ sở đó tổng hợp đưa ra ý

kiến đề xuất hoàn thiện Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam.

6. Những đóng góp về mặt khoa học

Luận văn nghiên cứu một cách tổng quát và hệ thống về bị hại, về quá trình tranh

tụng và việc tham gia quá trình tranh tụng của bị hại trong BLTTHS của Việt Nam và

BLTTHS của Liên bang Nga. Luận văn cũng so sánh và phân tích để làm rõ các điểm