Tôi tự học - NHỮNG YẾU TỐ CHÍNH pot

Chương Thứ Hai

NHỮNG YẾU TỐ CHÍNH

A.HỌC VẤN VÀ THỜI GIAN

Trang Tử nói: "Đời sống ta có hạn mà sự học hỏi thì vô hạn...". Đời bấy giờ mà

ông còn nói thế, thì sống vào đời này phải nói như thế nào? Khoa học đã đi đến

trình độ cực kì phức tạp và sâu rộng, dẫu là bậc thông minh đến đâu cũng không

thể dám nói: "Óc tôi có thể chứa được tất cả cái học hiện thời". Người như Trang

Tử mà Tư Mã Thiên bảo là có một cái học "thông kim bác cổ", vậy mà còn phải

nói thế. Ta cứ nhìn kĩ chung quanh từng ngành học, sẽ thấy sự gia tăng của nó

trong mấy năm gần đây mà ngợp. Dù cho ta có thể đầu thai mấy ngàn kiếp cũng

không sao chứa được hết cái học của con người, ngay trong mỗi một ngành học

nào cũng vậy.

Sự học ngày càng tăng, mà thời giờ con người càng ngày càng thu hẹp. Đừng nói

thì giờ rỗi rãi của ta ngày nay có nhiều...Lấy ngay một cái nghề giáo viên cũng đủ

thấy ngày giờ của mình đã mất hết. Dù ta bỏ hết thời giờ của ta cũng không sao có

đủ để nghiên cứu học hỏi cho tinh chuyên. Nghề bác sĩ, nghề kĩ sư...và bất luận là

nghề nào, muốn học đến chỗ tinh vi của nó, đều phải mất thì giờ không ít. Thế là

sự học càng tăng thì giờ để thu thập nó lại càng hẹp.

Thật là một sự mâu thuẩn đau đớn cho những người ham học như chúng ta. Trước

vấn đề khó giải này phải đối phó cách nào?

Chắc chắn là chúng ta không nên giải quyết một cách tiêu cực như hạng "dốt kim