Tổ chức vận chuyển hàng hóa và thương vụ trên đường sắt part 7 pot

142

+ §iÓm s«i vµ ®iÓm nãng chÈy;

+ §iÓm b¾t löa vµ ®iÓm ch¸y;

+ Møc ®é nguy hiÓm cña hµng hãa khi bÞ mÊt an toµn.

- TÝnh chÊt biÓu hiÖn trong qu¸ trÝnh vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ xÕp dì hµng hãa (do

¶nh h−ëng cña lùc chÊn ®éng, va ch¹m, tiÕp xóc trùc tiÕp víi löa hoÆc c¸c chÊt ho¸ häc

kh¸c ...). §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu kü l−ìng vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng hé chu

®¸o nh»m h¹n chÕ ¶nh h−ëng cña t¸c ®éng m«i tr−êng xung quanh ®èi víi hµng nguy

hiÓm trong qu¸ tr×nh chuyªn chë.

VII.1.2. Ph©n lo¹i hµng nguy hiÓm:

§Ó nghiªn cøu lùa chän ph−¬ng ¸n vËn chuyÓn tèi −u, ®¶m b¶o an toµn tuyÖt ®èi

cho hµng hãa vµ ph−¬ng tiÖn, sinh vËt sèng còng nh− m«i tr−êng xung quanh trong qu¸

tr×nh chuyªn chë cÇn ph¶i ph©n lo¹i hµng nguy hiÓm. C¨n cø theo tÝnh chÊt cña hµng ho¸,

hµng nguy hiÓm ®−îc chia thµnh 9 lo¹i:

1. ChÊt næ: lµ nh÷ng chÊt ph©n gi¶i chËm ë ®iÒu kiÖn b×nh th−êng nh−ng khi gÆp

nhiÖt ®é cao, bÞ cä x¸t va ®Ëp m¹nh hoÆc tiÕp xóc víi axÝt, kiÒm sÏ t¹o ra ph¶n øng m¹nh

®ång thêi s¶n sinh ra l−îng khÝ vµ nhiÖt lín. ChÊt khÝ giin në m¹nh vµ nhanh g©y ra ¸p

suÊt lín, t¹o ra hiÖn t−îng næ. VÝ dô nh−: thuèc næ TNT, ®inamÝt, ch× azotua Pb(N3

)2

,

thuèc dïng lµm d©y næ...

ChÊt næ ®−îc chia thµnh 4 lo¹i:

- Thuèc næ c¸c lo¹i, gåm thuèc næ m¹nh vµ thuèc næ th−êng;

- VËt liÖu, dông cô g©y næ;

- VËt liÖu nhãm löa;

- C¸c chÊt næ kh¸c.

2. ChÊt cã thÓ t¹o thµnh hçn hîp næ: lµ nh÷ng chÊt cã tÝnh «-xy ho¸ m¹nh, khi

tiÕp xóc víi axÝt, chÊt dÔ ch¸y hoÆc bÞ Èm −ít, bÞ cä x¸t va ®Ëp m¹nh sÏ xÈy ra hiÖn t−îng

«-xy ho¸, ph©n gi¶i dÉn ®Õn ch¸y hoÆc næ. Møc ®é «-xy ho¸ tuú thuéc tÝnh chÊt cña hµng

hãa vµ ®iÒu kiÖn m«i tr−êng.

C¸c chÊt t¹o thµnh hçn hîp næ ®−îc ph©n thµnh 4 cÊp:

- ChÊt «-xy ho¸ v« c¬ cÊp 1: c¸c lo¹i muèi kim lo¹i kiÒm vµ kiÒm thæ nh− NaNO3

;

NaClO3

; BaO3

;

- ChÊt «-xy ho¸ v« c¬ cÊp 2: æn ®Þnh h¬n so víi c¸c chÊt v« c¬ cÊp 1 nh− Na2S2O3

;

KNO3

;

- ChÊt «-xy ho¸ h÷u c¬ cÊp 1: gåm c¸c chÊt cã chøa nhiÒu nguyªn tö «-xy kh«ng

æn ®Þnh nh−: CO(NH2

)2

.H2O2

; CO(NH2

)2

.HNO3

;

- ChÊt «-xy ho¸ h÷u c¬ cÊp 2: æn ®Þnh vµ Ýt nguy hiÓm h¬n cÊp 1 nh−: CH3COOH.

3. ThÓ khÝ nÐn vµ thÓ khÝ láng: lµ nh÷ng chÊt cã tû träng rÊt nhá, ®Ó tiÖn vËn

chuyÓn vµ b¶o qu¶n chóng ®−îc nÐn d−íi ¸p suÊt cao, khi ®ã mét sè chÊt sÏ chuyÓn tr¹ng

th¸i sang láng vµ chøa trong c¸c b×nh ®Æc biÖt. Lo¹i nµy dÔ bÞ næ, ch¸y khi gÆp nhiÖt ®é

cao, bÞ va ®Ëp m¹nh hoÆc rß rØ khÝ ra ngoµi.

C¨n cø vµo tÝnh chÊt, c¸c chÊt khÝ nÐn vµ khÝ nÐn ho¸ láng chia thµnh:

- KhÝ kh«ng ch¸y, nh− kh«ng khÝ, azèt, khÝ Hydro;

- KhÝ duy tr× sù ch¸y, nh− axªtilen, butan, mªtan, izobutan, khÝ gas tù nhiªn... (mét

sè mÆt hµng cã c¶ tÝnh ®éc nh− mªtin br«m, mªtin clorua...);

- KhÝ ch¸y vµ næ nh− axÝt ªtilen...

4. ChÊt tù ch¸y: rÊt dÔ bÞ «-xy ho¸ vµ ph©n gi¶i ë nhiÖt ®é t−¬ng ®èi thÊp, nªn

mÆc dï kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi löa nh−ng do ph¶n øng «-xy ho¸ m¹nh to¶ ra nhiÖt

l−îng lín lµm t¨ng dÇn nhiÖt ®é cña b¶n th©n c¸c chÊt nµy lªn ®Õn nhiÖt ®é ch¸y vµ bèc

ch¸y.

143

C¨n cø vµo møc ®é nguy hiÓm, chÊt tù ch¸y ph©n thµnh 2 lo¹i:

- ChÊt tù ch¸y nh− nh«m bét, kÏm bét, xen-luy-l«, phim ¶nh...;

- ChÊt tù ch¸y cã ®éc nh− Phèt pho vµng, phèt pho tr¾ng.

5. ChÊt gÆp n−íc bèc ch¸y: lµ c¸c chÊt khi gÆp n−íc hoÆc bÞ Èm −ít xÈy ra ph¶n

øng ho¸ häc táa nhiÖt vµ gi¶i phãng ra khÝ dÔ ch¸y cã thÓ dÉn ®Õn ch¸y næ.

C¨n cø vµo tÝnh chÊt, chÊt gÆp n−íc bèc ch¸y ph©n thµnh 2 cÊp:

- CÊp 1: cã møc nguy hiÓm rÊt cao, nh− c¸c kim lo¹i thuéc nhãm kiÒm thæ Na,

K...;

- CÊp 2: cã møc ®é nguy hiÓm thÊp h¬n, tøc lµ tèc ®é ph¶n øng chËm h¬n, nh− bét

kÏm, Na2SO4

.

Mét sè chÊt cïng víi ph¶n øng ch¸y cßn cã kh¶ n¨ng g©y ®éc nh− Natri photphua,

Canxi photphua, Stronti photphua...

6. ChÊt láng dÔ ch¸y: lµ c¸c chÊt ë d¹ng láng, dÔ bay h¬i vµ khi bay h¬i t¹o thµnh

khÝ dÔ ch¸y, cã ®iÓm b¾t löa nhá h¬n 650C.

§iÓm b¾t löa lµ nhiÖt ®é thÊp nhÊt mµ t¹i ®ã hçn hîp h¬i cña hãa chÊt víi kh«ng

khÝ sÏ ch¸y khi gÇn löa.

C¨n cø vµo ®iÓm b¾t löa, chÊt láng dÔ ch¸y ®−îc chia thµnh 2 lo¹i:

- ChÊt láng dÔ ch¸y cÊp 1: cã ®iÓm b¾t löa d−íi 280C, bay h¬i nhanh, rÊt dÔ ch¸y

vµ næ nh− x¨ng, cån CH3CH2OH, benzen...;

- ChÊt láng dÔ ch¸y cÊp 2: ®iÓm b¾t löa tõ 280C trë lªn, dÔ bay h¬i vµ ch¸y nh−

dÇu ho¶, dÇu th«ng, diesel...

7. ChÊt ®Æc dÔ ch¸y: lµ c¸c chÊt ë thÓ r¾n, cã ®iÓm b¾t löa t−¬ng ®èi thÊp, khi tiÕp

xóc víi löa, c¸c chÊt «-xy ho¸ hoÆc bÞ va ®Ëp, cä s¸t m¹nh cã thÓ g©y ch¸y hoÆc næ.

C¨n cø theo tÝnh chÊt, c¸c chÊt r¾n dÔ ch¸y ®−îc ph©n thµnh 2 cÊp:

- CÊp 1: cã nhiÖt ®é b¾t löa t−¬ng ®èi thÊp, tèc ®é ch¸y nhanh, khi ch¸y cã thÓ gi¶i

phãng chÊt khÝ ®éc nh− giÊy dÇu...;

- CÊp 2: cã møc ®é dÔ ch¸y thÊp h¬n nh− l−u huúnh, long nio, diªm, bét magiª...

8. ChÊt ®éc: lµ nh÷ng chÊt cã kh¶ n¨ng s¸t h¹i rÊt m¹nh, chØ cÇn mét liÒu l−îng

nhá th©m nhËp c¬ thÓ hay tiÕp xóc víi da cña sinh vËt sèng còng cã thÓ g©y ra ngé ®éc,

thËm chÝ tö vong cho ng−êi hoÆc gia sóc.

C¨n cø vµo møc ®é ®éc, c¸c chÊt nµy ®−îc chia thµnh 4 lo¹i:

- ChÊt ®éc v« c¬: cã tÝnh s¸t h¹i rÊt m¹nh, rÊt dÔ g©y ra tö vong, nh− CaCN,

As2O3

;

- ChÊt ®éc h÷u c¬: møc ®é nhiÔm ®éc lín, khã cã kh¶ n¨ng cøu ch÷a khi nhiÔm

®éc, nh− c¸c lo¹i thuèc trõ s©u DDT, v«lphatèc...;

- ChÊt cã ®éc v« c¬: møc ®é ®éc t−¬ng ®èi lín, lµm cho ng−êi bÞ ngé ®éc cÊp vµ

min tÝnh, nh− SbF3

, PbO, Hg;

- ChÊt cã ®éc h÷u c¬: møc ®é g©y nguy hiÓm thÊp h¬n chÊt ®éc h÷u c¬, nh−

CH2Cl, Na2C2O4

.

C¨n cø vµo tÝnh n¨ng g©y ®éc chia thµnh:

- ChÊt ®éc cÊp 1 gåm chÊt ®éc m¹nh vµ chÊt ®éc dÔ ch¸y. Nh÷ng chÊt nµy khi

th©m nhËp vµo ng−êi sÏ g©y ra tö vong mét c¸ch nhanh chãng. ChÊt ®éc dÔ ch¸y táa ra

h¬i ®éc cã thÓ g©y nhiÔm ®éc cho nhiÒu ng−êi;

- ChÊt ®éc cÊp 2 gåm c¸c chÊt cã ®éc, khi th©m nhËp vµo c¬ thÓ sèng sÏ ¶nh

h−ëng xÊu ®Õn søc kháe. NÕu th©m nhËp liªn tôc hoÆc víi liÒu l−îng cao cã thÓ dÉn tíi tö

vong.

9. ChÊt ¨n mßn: lµ nh÷ng chÊt ë thÓ r¾n hoÆc láng cã kh¶ n¨ng ¨n mßn rÊt m¹nh,

khi tiÕp xóc víi c¸c vËt phÈm kh¸c sÏ g©y ra h− háng hoÆc ph¸ huû, thËm chÝ lµ ch¸y næ.