Tổ chức dân tộc thống nhất Mã Lai (UMNO)trong sự nghiệp đấu tranh củng cố độc lập dân tộc ở Liên bang Malaysia

TOÅ CH÷ŸC DA¬N TOƒC THO£NG NHA£T

MA’ LAI (UMNO) TRONG S÷œ NGHIEƒP

—A£U TRANH CU¤NG CO£ —OƒC LAƒP DA¬N TOƒC

‘¤ LIE¬N BANG MALAYSIA

NGUYEÃN TH“ QUE£*

TR“NH TH“ HOA**

T

o chˆ˘c da‚n to‰c tho·ng nha·t Maı Lai

(United Malays National

Organization - UMNO) ra ÒÙ¯i nga¯y

11/5/1946. —a‚y la¯ Òa˚ng chÌnh trÚ lÙ˘n nha·t

Ù˚ Malaysia, vÙ˘i so· lˆÙÔng Òa˚ng vie‚n khoa˚ng

3,3 trie‰u ngˆÙ¯i(1). UMNO la¯ tha¯nh vie‚n

sa˘ng la‰p cu˚a Lie‚n minh Barisan Nasional

(MaÎt tra‰n Da‚n to‰c go‡m 14 Òa˚ng chÌnh trÚ),

Òo‡ng thÙ¯i cuıng la¯ to chˆ˘c chi pho·i trong

ne‡n chÌnh trÚ Malaysia ke tˆ¯ khi quo·c gia

na¯y gia¯nh ÒˆÙÔc Òo‰c la‰p naÍm 1957. LÚch sˆ˚

hÏnh tha¯nh va¯ pha˘t trieÂn cu˚a Lie‚n bang

Malaysia ghi nha‰n nhˆıng Òo˘ng go˘p to lÙ˘n

cu˚a UMNO, ÒaÎc bie‰t Ù˚ nhˆıng thÙ¯i khaÈc

mang tÌnh quye·t ÒÚnh Òo·i vÙ˘i va‰n me‰nh

da‚n to‰c Malaysia. Nghie‚n cˆ˘u dˆÙ˘i go˘c Òo‰

lÚch sˆ˚ Òa·u tranh gia¯nh va¯ cu˚ng co· Òo‰c la‰p

da‚n to‰c, vai tro¯ cu˚a UMNO the hie‰n Ù˚ mo‰t

so· no‰i dung cÙ ba˚n sau Òa‚y:

Thˆ˘ nha·t, UMNO Òo˘ng vai tro¯ laınh

ÒaÔo va¯ Òoa¯n ke·t ca˘c to chˆ˘c chÌnh trÚ trong

phong tra¯o gia˚i pho˘ng da‚n to‰c, tha¯nh la‰p

Nha¯ nˆÙ˘c Òo‰c la‰p: Lie‚n bang Malaya

(31/8/1957).

Chie·n tranh the· giÙ˘i la‡n thˆ˘ hai ke·t

thu˘c (1945), thˆÔc da‚n Anh quay trÙ˚ laÔi

Malaya(2) va¯ thˆÔc hie‰n ca˘c bie‰n pha˘p nhaËm

lie‚n ke·t ca˘c xˆ˘ thuo‰c ÒÚa Ù˚ Òa‚y tha¯nh mo‰t

to chˆ˘c nha¯ nˆÙ˘c tho·ng nha·t Òe de„ be‡ cai

qua˚n. Theo Òo˘, ngˆÙ¯i Anh vˆ¯a pha˚i naÈm laÔi

quye‡n ha¯nh, ÒaÎt cÙ sÙ˚ cho ca˘c thie·t che· ÒaÔi

die‰n va¯ thie·t la‰p ìchÌnh quye‡n tˆÔ trÚî (self

government) taÔi ca˘c bang; Òo‡ng thÙ¯i laÔi vˆ¯a

ba˚o toa¯n ÒˆÙÔc quye‡n lÙÔi kinh te· va¯ sa˘ch

lˆÙÔc cu˚a Anh taÔi Malaya.

Tha˘ng 2/1943, Bo‰ thuo‰c ÒÚa Anh Òaı baÈt

Òa‡u soaÔn tha˚o chˆÙng trÏnh cho mo‰t theÂ

che· chÌnh trÚ mÙ˘i Ù˚ Malaya ma¯ kho‚ng co˘

sˆÔ tham gia cu˚a phÌa Malaya. Nga¯y

10/10/1945, Quo·c Ho‰i Anh Òaı co‚ng bo· ke·

hoaÔch tha¯nh la‰p ìLie‚n hie‰p Malayaî.

NgˆÙ¯i Anh Òaı sˆ˚ duÔng moÔi bie‰n pha˘p, keÂ

ca˚ bie‰n pha˘p cˆ˘ng raÈn ho¯ng e˘p buo‰c ca˘c

Quo·c vˆÙng Ù˚ Malaya u˚ng ho‰ ke· hoaÔch

na¯y. NaÍm 1946, chÌnh quye‡n Anh co‚ng bo·

ìSa˘ch traÈngî ve‡ ke· hoaÔch tha¯nh la‰p ìLie‚n

hie‰p Malayaî. Theo Òo˘, ìLie‚n hie‰p Malayaî

go‡m 9 vˆÙng quo·c: Johor, Selangor,

* PGS.TS Nguye„n ThÚ Que·, **NCS TrÚnh ThÚ Hoa, HoÔc vie‰n CT-HCQG Ho‡ ChÌ Minh