Tìm hiểu về bằng chứng kiểm toán và các phương pháp thu thập bằng chứng kiểm toán.DOC

LêI Më §ÇU

B»ng chøng kiÓm to¸n lµ tÊt c¶ c¸c tµi liÖu, th«ng tin do kiÓm to¸n viªn thu ®îc liªn

quan ®Õn cuéc kiÓm to¸n vµ dùa trªn c¸c th«ng tin nµy kiÓm to¸n h×nh thµnh nªn ý

kiÕn cña m×nh. ChÝnh v× thÕ mµ gi¸o tr×nh kiÓm to¸n tµi chÝnh cña trêng ®¹i häc kinh tÕ

quèc d©n cã viÕt: “Thùc chÊt ho¹t ®éng kiÓm to¸n tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh thu thËp vµ

®¸nh gi¸ c¸c b»ng chøng vÒ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña mét tæ chøc kinh tÕ cô thÓ nh»m

môc ®Ých x¸c nhËn vµ b¸o c¸o vÒ møc ®é phï hîp cña c¸c b¸o c¸o nµy víi chuÈn mùc

®· ®îc x¸c lËp”

Vµo thÕ kû 21, khi mµ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trë thµnh mét xu thÕ

tÊt yÕu th× vai trß cña kÕ to¸n, kiÓm to¸n ngµy cµng trë nªn quan träng. VÊn ®Ò t¨ng c￾êng vµ n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng kÕ to¸n, kiÓm to¸n ®îc ®Æt ra hµng ®Çu. §Ó n©ng

cao chÊt lîng cuéc kiÓm to¸n th× tÊt yÕu ph¶i n©ng cao chÊt lîng cña b»ng chøng kiÓm

to¸n. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã kiÓm to¸n viªn ph¶i cã kiÕn thøc v÷ng ch¾c vÒ tµi chÝnh kÕ

to¸n ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c ph¬ng ph¸p thu thËp b»ng chøng phï hîp, ®Çy ®ñ.

V× tÇm quan träng ®ã cña b»ng chøng kiÓm to¸n mµ em ®· chän ®Ò tµi: “T×m hiÓu vÒ

b»ng chøng kiÓm to¸n vµ c¸c ph¬ng ph¸p thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n.” nh»m

n©ng cao tÇm hiÓu biÕt vÒ kiÓm to¸n vµ ®Ó tr¸nh sù tôt hËu trong thêi kú héi nhËp nµy.

§Æc biÖt em l¹i lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kiÓm to¸n.

Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn bµi viÕt chia lµm bèn phÇn:

1. Lý luËn chung vÒ b»ng chøng kiÓm to¸n

2. C¸c ph¬ng ph¸p thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n

3. VËn dông lý luËn vÒ b»ng chøng kiÓm to¸n vµo chuÈn mùc kiÓm to¸n sè 500

4. Mèi quan hÖ gi÷a b»ng chøng kiÓm to¸n vµ hå s¬ kiÓm to¸n.

Bµi viÕt dïng ph¬ng ph¸p luËn biÖn chøng duy vËt ®Ó diÔn ®¹t c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan

®Õn b»ng chøng kiÓm to¸n vµ c¸c ph¬g ph¸p thu thËp b»ng chøng kiÓm to¸n nh»m chØ

ra tÝnh logic cña qu¸ tr×nh nhËn thøc, v¹ch ra c¸c mèi quan hÖ vµ qui luËt vËn ®éng cña

sù vËt hiÖn tîng t¹o nªn c¸c b»ng chøng kiÓm to¸n ®ã.

§Ò tµi “T×m hiÓu vÒ b»ng chøng kiÓm to¸n vµ c¸c ph¬ng ph¸p thu thËp b»ng chøng

kiÓm to¸n lµ mét ®Ò tµi khã. MÆt kh¸c do h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tr×nh ®é nªn bµi viÕt

cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý

cña thÇy gi¸o, TiÕn sÜ Ng« TrÝ TuÖ, c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa, vµ c¸c b¹n sinh viªn

®Ó em cã nh÷ng buíc tiÕn trong häc tËp vµ nghiªn cøu sau nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

néi dung

1

I. Lý luËn chung vÒ b»ng chøng kiÓm to¸n

1.1 Kh¸i niÖm vÒ b»ng chøng kiÓm to¸n

B»ng chøng lµ nh÷ng c¨n cø b»ng v¨n b¶n, b»ng lêi nãi, b»ng hµnh ®éng ®Ó tõ ®ã

cã nh÷ng kÕt luËn vÒ ®èi tîng cÇn t×m hiÓu(®iÒu tra).

Nãi ®Õn b»ng chøng lµ nãi tíi mét sù ph¸n xÐt, ph©n xö vÒ mét hµnh ®éng cña mét

®èi tîng nµo ®ã. ThuËt ng÷ b»ng chøng thêng ®îc dïng cho ngµnh nghÒ ®iÒu tra ph©n

xö nh c«ng an, toµ ¸n...vµ kiÓm to¸n kh«ng n»m ngoµi ph¹m vi nµy. B»ng chøng cã

nhiÒu lo¹i trong ®ã næi lªn hai lo¹i ®iÓn h×nh lµ nh©n chøng vµ vËt chøng.

Nh©n chøng lµ nh÷ng ngêi ®øng ra lµm chøng c«ng nhËn hµnh vi cña ®èi tîng cÇn

®iÒu tra lµ ®óng sù thËt. Ch¼ng h¹n: trong mét vô ¸n giÕt ngêi nh©n chøng cã thÓ lµ ng￾êi nh×n thÊy hµnh vi giÕt ngêi cña hung thñ còng cã thÓ lµ ngêi nh×n thÊy hung thñ cã

mang hiÖn vËt giÕt ngêi; trong kiÓm to¸n nh©n chøng lµ ngêi ®øng ra x¸c nhËn nh÷ng

hµnh vi, nh÷ng ho¹t ®éng ®· vµ ®ang tån t¹i t¹i ®¬n vÞ kh¸ch hµng.

VËt chøng lµ nh÷ng chøng cø b»ng hiÖn vËt do hµnh vi cña ®èi tîng cÇn ®iÒu tra ®Ó

l¹i.Ch¼ng h¹n trong vô ¸n giÕt ngêi vËt chøng cã thÓ lµ vò khÝ mµ hung thñ ®· g©y ¸n;

trong kiÓm to¸n vËt chøng lµ nh÷ng chøng tõ, nh÷ng tµi liÖu...do kiÓm to¸n viªn vµ

®¬n vÞ kh¸ch hµng ®Ó l¹i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng.

B»ng chøng nãi chung lµ nh vËy, cßn b»ng chøng kiÓm to¸n nãi riªng ®îc ®Þnh

nghÜa nh thÕ nµo? Theo chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt nam sè 500 b»ng chøng kiÓm to¸n

®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “B»ng chøng kiÓm to¸n lµ tÊt c¶ c¸c tµi liÖu th«ng tin do kiÓm

to¸n viªn thu thËp ®îc liªn quan ®Õn cuéc kiÓm to¸n vµ dùa trªn c¸c th«ng tin nµy kiÓm

to¸n viªn h×nh thµnh nªn ý kiÕn cña m×nh.”

Theo kh¸i niÖm nµy b»ng chøng kiÓm to¸n bao gåm c¶ th«ng tin nh©n chøng vµ vËt

chøng mµ kiÓm to¸n viªn thu thËp ®îc lµm c¬ së cho nhËn xÐt cña m×nh vÒ b¸o c¸o tµi

chÝnh ®îc kiÓm to¸n. Kh¸i niÖm nµy còng chØ râ ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña b»ng chøng kiÓm

to¸n vµ mèi quan hÖ cña b»ng chøng víi kÕt luËn kiÓm to¸n. B»ng chøng kiÓm to¸n cã

tÝnh ®a d¹ng, theo chuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt nam sè 500 “B»ng chøng kiÓm to¸n gåm

c¸c tµi liÖu, chøng tõ, sæ kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c tµi liÖu, th«ng tin tõ nh÷ng

nguån kh¸c.” C¸c lo¹i b»ng chøng kiÓm to¸n kh¸c nhau sÏ cã ¶nh hëng kh¸c nhau ®Õn

viÖc h×nh thµnh ý kiÕn, kÕt luËn kiÓm to¸n. Do ®ã kiÓm to¸n viªn cÇn nhËn thøc cô thÓ

vÒ c¸c lo¹i b»ng chøng ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng chøng mét c¸ch h÷u hiÖu khi thùc hµnh

kiÓm to¸n. B»ng chøng kiÓm to¸n cã mét vai trß quan träng, lµ c¬ së h×nh thµnh ý kiÕn

kÕt luËn kiÓm to¸n. Tõ ®ã, sù thµnh c«ng cña toµn bé cuéc kiÓm to¸n phô thuéc tríc

hÕt vµo viÖc thu thËp vµ sau ®ã lµ ®¸nh gi¸ b»ng chøng kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n viªn.

2