TIỂU LUẬN Hoàn thiện hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái ở Việt Nam

TIỂU LUẬN:

Hoàn thiện hạch toán chênh

lệch tỷ giá hối đoái ở Việt Nam

Mở đầu

Một trong những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới ở nước ta trong những năm vừa

qua là thực hiện thắng lợi chủ trương mở cửa, hội nhập với cộng đồng tài chính quốc tế,

mở rộng các mối quan hệ kinh tế với tất cả các nước trong khu vực và trên thế giới. Nhờ

đó các mối quan hệ thương mại được cải thiện, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, vốn tài trợ

tăng lên, góp phần thúc đẩy nền kinh tế trong nước phát triển với tốc độ cao và ổn định.

Hội nhập kinh tế khu vực và thế giới đã và đang mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức

đối với các doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh những thuận lợi cơ bản, các doanh nghiệp

trong nước cũng gặp không ít khó khăn trên nhiều mặt, trong đó có khó khăn về kế toán

các nghiệp vụ liên quan đến ngoại tệ. Ngoại tệ sử dụng trong hoạt động kinh doanh ngày

càng phổ biến. Mặc dù kế toán các nghiệp vụ liên quan đến ngoại tệ đã được đề cập đến

từ lâu trong chế độ kế toán Việt Nam và thường xuyên được sửa đổi, bổ sung cho phù

hợp nhưng trong thực tế các doanh nghiệp có quan hệ mua bán với các nước gặp không ít

khó khăn khi phản ánh các nghiệp vụ này. Những khó khăn mà các doanh nghiệp gặp

phải là do tỷ giá hối đoái ngoại tệ với đồng Việt Nam thường xuyên biến động làm cho

nội dung hạch toán ngoại tệ trở nên phức tạp. Việc hướng dẫn của chế độ kế toán còn quá

cứng nhắc, chưa thực sự phù hợp với vấn đề nhạy cảm này.

Vì vậy, để kế toán các doanh nghiệp cung cấp được thông tin kế toán trung thực và hợp

lý khi doanh nghiệp có sử dụng ngoại tệ trong hoạt động kinh doanh, cần thiết phải có sự

hoàn thiện hơn nữa chế độ kế toán về hạch toán ảnh hưởng của thay đổi tỷ giá hối đoái.

Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề, trong khuôn khổ đề án môn học, em xin được

nghiên cứu đề tài: “ Hoàn thiện hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái ở Việt Nam” .

Từ những nội dung cơ bản của hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái trên thế giới và ở

nước ta , em xin được mạnh dạn nêu lên một số suy nghĩ rút ra trong quá trình nghiên

cứu nhằm góp phần hoàn thiện chế độ kế toán về hạch toán chêch lệch tỷ giá hiện nay.

Phần I – Tổng qUan về hạch toáN chênh lệch tỷ giá hối đoái

I.Các khái niệm trong hạch toán chênh lệch tỷ giá hối đoái

Lịch sử phát triển của nền sản xuất hàng hóa, từ sản xuất hàng hóa giản đơn tới kinh tế

thị trường với công nghệ tiên tiến hiện đại ngày nay đều gắn liền với việc không ngừng

mở rộng quan hệ trao đổi, mua , bán hàng hóa dịch vụ, vốn, công nghệ...không chỉ trong

phạm vi lãnh thổ một quốc gia mà còn vượt ra ở phạm vi quốc tế. Việc trao đổi , mua bán

hàng hóa dịch vụ giữa các quốc gia hiện nay có nhiều hình thức thanh toán phong phú

hiện đại, trong đó ngoại tệ được các quốc gia sử dụng làm phương tiện dự trữ và thanh

toán.Ngoại tệ được sử dụng trong hoạt động kinh doanh ngày càng phổ biến .

Về khía cạnh kế toán, việc tỷ giá các đồng ngoại tệ biến động liên tục làm cho công tác

kế toán khá phức tạp. Để có thể nắm bắt được nội dung hạch toán chênh lệch tỷ giá hối

đoái phải tìm hiểu các khái niệm cơ bản sau:

1.Tỷ giá hối đoái

Theo quan điểm cổ điển, tỷ giá hối đoái là tỷ lệ so sánh ngang giá(vàng) giữa đồng tiền

của hai nước, là hệ số chuyển đổi giữa đơn vị tiền tệ nước này sang đơn vị tiền tệ nước

khác. Theo quan điểm kinh tế hiện đại, tỷ giá hối đoái là giá mà người ta trả khi mua

hoặc nhận được khi bán một ngoại tệ. Nếu theo quan hệ giữa ngoại tệ với nội tệ thì tỷ giá

được hiểu là giá của đồng ngoại tệ được thể hiện bằng đồng nội tệ

2.Giao dịch bằng ngoại tệ

Một giao dịch bằng ngoại tệ là giao dịch được xác định bằng ngoại tệ hoặc yêu cầu thanh

toán bằng ngoại tệ bao gồm các giao dịch phát sinh khi một Doanh nghiệp

a. Mua hoặc bán sản phẩm , hàng hoá, dịch vụ mà giá cả được xác định bằng

ngoại tệ

b. Vay hoặc cho vay các khoản tiền mà số phải trả hoặc phải thu được xác

định bằng ngoại tệ

c. Trở thành một đối tác(một bên) của hợp đồng ngoại hối chưa đựơc thực

hiện

d. Mua hoặc thanh lý các tàisản; phát sinh hoặc thanh toán các khoản nợ xác

định bằng ngoại tệ

e. Dùng một loại tiền tệ này để mua , bán hoặc trao đổi lấy một loại tiền tệ

khác

3.Chênh lệch tỷ giá hối đoái

Chênh lệch tỷ giá hối đoái là chênh lệch phát sinh từ việc trao đổi thực tế hoặc quy đổi

của cùng một số lượng ngoại tệ sang đơn vị tiền tệ kế toán theo các tỷ giá hối đoái khác

nhau. Chênh lệch tỷ giá phát sinh khi thanh toán các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ

hoặc trong việc báo cáo các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ của một doanh nghiệp theo

các tỷ giá hối đoái khác với tỷ giá hối đoái đã được ghi nhận ban đầu, hoặc đã được báo

cáo trong báo cáo tài chính trước.

Các khoản mục tiền tệ là tiền và các khoản tương đương tiền hiện có, các khoản phải thu,

hoặc nợ phải trả bằng một lượng tiền cố định hoặc có thể xác định được.

Các khoản mục phi tiền tệ là các khoản mục không phải là các khoản mục tiền tệ như

hàng tồn kho, tài sản, nhà xưởng và thiết bị.

4.Hoạt động ở nước ngoài

Hoạt động ở nước ngoài là các chi nhánh, công ty con, công ty liên kết, công ty liên

doanh, hợp tác kinh doanh, hoạt động liên kết kinh doanh của doanh nghiệp lập báo cáo

mà hoạt động của các đơn vị này được thực hiện ở một nước khác .Hoạt động ở nước

ngoài được chia thành hai loại:

- Hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo

thực hiện hoạt động kinh doanh của mình như một bộ phận của doanh nghiệp báo cáo. Ví

dụ hoạt động bán hàng nhập khẩu từ doanh nghiệp ở nước ngoài và chuyển số tiền thu

được về doanh nghiệp báo cáo. Trong trường hợp này , sự thay đổi tỷ giá hối đoái giữa

đồng tiền báo cáo và đồng tiền của nước có hoạt động ở nước ngoài sẽ ảnh hưởng trực

tiếp đến lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động của doanh nghiệp báo cáo. Do đó sự thay đổi tỷ

giá hối đoái ảnh hưởng đến từng khoản mục tiền tệ của hoạt động ở nước ngoài hơn là

khoản đầu tư thuần của doanh nghiệp báo cáo trong hoạt động đó.

- Cơ sở ở nước ngoài là đơn vị hoạt động kinh doanh độc lập có tư cách pháp nhân ở

nước sở tại, sử dụng đồng tiền của nước sở tại làm đơn vị tiền tệ kế toán. Cơ sở này cũng

có thể tham gia vào các giao dịch bằng ngoại tệ, bao gồm cả giao dịch bằng đồng tiền báo

cáo. Khi có một sự thay đổi tỷ giá hối đoái giữa đồng tiền báo cáo và đồng tiền của nước

sở tại, chỉ có ảnh hưởng nhỏ hoặc không trực tiếp đến hiện tại và tương lai của các luồng