Thương mại điện tử cách tiếp cận và quản lý

THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

CÁCH TIẾP CẬN QUẢN LÍ

LÊ VĂN HUY, MBA

CHƯƠNG I

TỔNG QUAN

VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

MỤC TIÊU

„ Nắm vững các định nghĩa liên quan đến thương mại

điện tử và kinh doanh điện tử

„ Từ thương mại truyền thống đến thương mại điện tử

„ Lợi ích của thương mại điện tử

„ Chu kì của thương mại điện tử

„ Mô hình của thương mại điện tử

„ Tổng quan về mô hình triển triển thương mại điện tử

tại doanh nghiệp

CNTT VÀ VẤN ĐỀ TOÀN CẦU HÓA

„ Sự ra đời của Word – Wide - Web:

• 1969 – mạng máy tính ARPANET ARPANET

• Thay thế ARPANET (Network Control ARPANET (Network Control Protocol Protocol) sang

TCP/IP (Transmission Contro /IP (Transmission Control Protocol / Internet l Protocol / Internet

Protocol) Protocol)

• Trao đổi dữ liệu điện tử - EDI (Electronic Data EDI (Electronic Data

Interchange) Interchange)

• 1990 – Tim Berners Berners – Lee phát minh ra Web

• 1993 – Trình duyệt web phát triển mạnh, đứng đầu với

Nescape Nescape với bộ trình duyệt Nescape Nescape Navigator Navigator

„ Vấn đề toàn cầu hóa và thương mại điện tử

„ Sự phát triển của công nghệ thông tin và nhu cầu ứng

dụng trong kinh doanh thương mại

C

ÁC KH

ÁI NI

Ệ

M

„ Kinh doanh

điệ

n

t

ử (E

–Bussiness Bussiness

)

S

ử

d

ụng công ngh

ệ thông tin (CNTT), tin (CNTT),

đ

ặ

c bi

ệ

t là

k

ĩ

thu

ậ

t Internet Internet

đ

ể th

ự

c hi

ệ

n

c

á

c ho

ạ

t

đ

ộng kinh doanh

(thi

ết

k

ế

s

ả

n ph

ẩ

m, nh

ậ

n

h

àng cung

ứng,

s

ả

n xu

ất,

b

á

n

h

àng,

đ

á

p

ứng đơ

n

đ

ặ

t

h

àng, cung

c

ấ

p

c

á

c

dịch

v

ụ...)

„

V

í

d

ụ:

• Chuy

ể

n khâu th

ủ

t

ụ

c mua, ch mua, ch

ế bi

ến, b

ảo qu

ản, xu

ất

kh

ẩu tôm lên Internet (Web) Internet (Web)

• Th

ự

c hi

ệ

n khai thu

ế nh

ậ

p kh

ẩu (h

ải quan) thông qua

m

ạng Internet Internet

CÁC KHÁI NIỆM

„ Hiểu từ ‘’thương mại’’ trong thuật ngữ TMĐT

„ Thương mại điện tử (E-commerce): commerce):

Là một phần của kinh doanh điện tử (E-Business) Business)

Thương mại điện tử bao hàm những hoạt động kinh

doanh trên mạng điện tử cho những sản phẩm và

dịch vụ, giữa công ty và công ty (Business to (Business to

Business Business – B2B) và giữa công ty và khách hàng

(Business to Customer (Business to Customer – B2C), thông qua Internet. qua Internet.

Phần này chia TMĐT thành:

• Mua sắm trên mạng: (Online shopping) : (Online shopping) – Mục tiêu

là cung cấp cho khách hàng thông tin họ cần để họ

ra quyết định và mua hàng

• Tiếp liệu trên mạng (Online purchasing) (Online purchasing) – Cơ sở hạ

tầng công nghệ để trao đổi dữ liệu và mua sản

phẩm qua Internet qua Internet

CÁC KHÁI NIỆM

„ Thương mại điện tử (E-commerce): commerce):

Theo Kalakota Kalakota và Whinston Whinston (1997)

Thương mại điện tử là quá trình mua, bán và trao đổi

sản phẩm, dịch vụ và thông tin thông qua hệ thống

máy tính trên nền Internet. Internet.

„ Tác giả đã định nghĩa TMĐT từ các phương diện:

• Phương diện truyền thông (communication perspective) (communication perspective)

• Phương diện quá trình kinh doanh (business process (business process

perspective) perspective)

• Phương diện dịch vụ ( service perspective) ( service perspective)

• Phương diện trực tuyến (online perspective) (online perspective)

CÁC KHÁI NIỆM

„ B2B (business B2B (business – to – business): business): Dùng Internet Internet làm

kênh chủ yếu để bán sản phẩm cho các doanh nghiệp

khác (Giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh

nghiệp).

„ B2C (business B2C (business – to – consumer): consumer): Dùng Internet Internet làm

kênh chủ yếu để bán sản phẩm cho người tiêu dùng

(Giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng).

„ C2C (consumer C2C (consumer – to – consumer): consumer): Người tiêu dùng

bán trực tiếp cho người tiêu dùng (thông qua mạng

Internet) Internet)

CÁC KHÁI NIỆM

„ C2B (consumer C2B (consumer – to – business): business): Các cá nhân bán hàng hóa, dịch vụ cho các tổ chức (doanh nghiệp),

các cá nhân tìm kiếm, tương tác, giao dich với người bán

„ TMĐT phi l T phi lợi nhuận (Nonbusiness Nonbusiness EC): Bao gồm các

tổ chức khoa học, tổ chức xã hội, chính phủ, thể chế... hoạt động phi lợi nhuận sử dụng một số công cụ thương mại điện.

„ Ví dụ:

• Amazon.com

• Ebay.com

• Goodsonlines.com (gol.com.vn gol.com.vn)

• vneshop.com

• VDC Media VDC Media

• thuongmai.com.vn thuongmai.com.vn (vietoffer.net vietoffer.net)

MỨC ĐỘ THỰC HIỆN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

Vùng

TMĐT

Trung tâm (lõi)

TMĐT

Quy trình ảo

Quy trình số hóa

Quy trình hữu hình

Sản phẩm

hữu hình

Sản phẩm

số hóa

S

ản ph

ẩ

m

ả

o

Thương mại truyền thống

Trung gian hữu hình Trung gian số hóa Trung gian ảo

MỨC ĐỘ THỰC HIỆN TMĐT

„ Hoàn toàn hay một phần: Dựa vào mức độ số hóa

của:

• Sản phẩm (product product)

• Qúa trình (process process)

• Trung gian (Agent) (Agent)

„ Ví dụ:

• Mua một cuốn sách ở Amazon.com không phải là hoạt

động TMĐT thuần nhất ơ Amazon bởi vì họat động giao

hàng, Amazon.com thực hiện thông qua FedEx.

• Mua một Software c Software của Microsoft v Microsoft với phương thức đặt

hàng, thanh toán qua mạng, nhận hàng thông qua việc

download download trên mạng

CÁC SẢN PHẨM PHỔ BIẾN

„ Máy tính và linh kiện

„ Sách

„ Nhạc

„ Dịch vụ tài chính

„ Giải trí

„ Thiết bị điện tử gia dụng

„ Áo quần

„ Quà tặng

„ Dịch vụ du lịch

„ Đồ chơi

„ Thông tin

CÁC THÀNH PHẦN CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

„ Hàng hóa và dịch vụ

„ Nơi bán sản phẩm

„ Tiếp thị (E-marketing marketing)

„ Nhận đơn đặt hàng (online form)

„ Chuyển giao sản phẩm / dịch vụ (download) (download)

„ Thanh toán tiền (thẻ tín dụng) Æ VN: Nhờ bưu điện

„ Nhận hàng trả lại

„ Bảo hành

„ Dịch vụ khách hàng và hỗ trợ kĩ thuật (e-mail, FAQ, mail, FAQ,

online knowledge online knowledge-base)

CÁC BÊN THAM GIA TH C BÊN THAM GIA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

NGƯỜI TIÊU DÙNG

DOANH NGHIỆP CHÍNH PHỦ

DOANH NGHIỆP CHÍNH PHỦ

Dữ liệu điện tử,

thư điện tử

Dữ liệu điện tử,

thư điện tử, thanh

toán điện tử

Dữ liệu điện tử,

thư điện tử

Dữ liệu điện tử,

thẻ thông minh,

thanh toán điện

tử, mã vạch...

Dữ liệu điện tử,

thư điện tử

CHU KỲ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TRUY CẬP

- Nghiên cứu

- Chất vấn

- Duyệt

KHÁCH HÀNG ĐẶT HÀNG TRỰC TUYẾN

HỔ TRỢ KHÁCH HÀNG ĐIỆN TỬ

HỔ TRỢ TRỰC TUYẾN

ĐẶT HÀNG CHUẨN

PHÂN PHỐI

- Trực tuyến: Hàng mềm

- Phân phối: Hàng cứng

BÁN HÀNG NGAY