Thực trạng tổ chức hoạt động ngoại khóa trong dạy học phần lịch sử lớp 4 ở trường tiểu học huỳnh ngọc huệ thành phố đà nẵng

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM – ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC



KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT

ĐỘNG NGOẠI KHÓA TRONG DẠY HỌC

PHẦN LỊCH SỬ LỚP 4 Ở TRƯỜNG TIỂU

HỌC HUỲNH NGỌC HUỆ THÀNH PHỐ ĐÀ

NẴNG

Giảng viên hướng dẫn : Th.S Nguyễn Phan Lâm Quyên

Sinh viên thực hiện : Lê Thị Thanh Tuyền

Lớp : 15 STH

Đà Nẵng, 2019

2

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài khóa luận này, chúng tôi đã nhận được sự giúp đỡ của rất

nhiều thầy cô và bạn bè.

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Ban Giám hiệu trường Đại học

Sư phạm – Đại học Đà Nẵng, các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục Tiểu học đã tạo

mọi điều kiện giúp đỡ để chúng tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành đề tài.

Chúng tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến cô Nguyễn Phan

Lâm Quyên người đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ chúng tôi trong suốt quá trình nghiên

cứu để hoàn thành đề tài này.

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo đã giảng dạy chúng tôi trong

suốt khóa học, giúp chúng tôi nắm vững được những tri thức là nền tảng để nghiên cứu

và hoàn thiện đề tài này.

Ngoài ra chúng tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo và

các em học sinh ở trường Tiểu học Huỳnh Ngọc Huệ đã nhiệt tình, hỗ trợ chúng tôi.

Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng và nổ lực để hoàn thành đề tài nhưng chắc chắn

sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi kính mong nhận được sự chỉ bảo

của quý thầy, cô giáo cũng như những ý kiến đóng góp của các bạn quan tâm.

3

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................... 9

1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................9

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.......................................................................................11

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..........................................................................11

4. Giả thuyết khoa học.................................................................................................12

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................12

6. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................12

7. Cấu trúc của đề tài...................................................................................................13

PHẦN NỘI DUNG.................................................................................................... 14

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................. 14

1.1. Một số khái niệm .................................................................................................14

1.1.1. Khái niệm hoạt động .....................................................................................14

1.1.2. Hoạt động ngoại khóa ...................................................................................14

1.2. Một số vấn đề về sử dụng các hoạt động ngoại khóa trong dạy học ở tiểu học .....15

1.2.1. Ý nghĩa của hoạt động ngoại khóa ...................................................................15

1.2.1.1. Ý nghĩa của hoạt động ngoại khóa ở tiểu học ...............................................15

1.2.1.2. Ý nghĩa của hoạt động ngoại khóa phần Lịch sử ..........................................17

1.2.2. Đặc điểm của hoạt động ngoại khóa ở trường TH ...........................................19

1.2.3. Những hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa thường được sử dụng để dạy

học phần Lịch sử ở tiểu học........................................................................................21

1.2.3.1. Tham quan .....................................................................................................21

1.2.3.2. Kể chuyện lịch sử ..........................................................................................24

1.2.3.3. Nói chuyện lịch sử .........................................................................................25

1.2.3.4. Trao đổi, thảo luận.........................................................................................26

1.2.3.5. Hội thi lịch sử ................................................................................................26

1.2.3.6. Trò chơi lịch sử..............................................................................................28

1.2.3.7. Công tác công ích xã hội ...............................................................................29

1.3. Khái quát về phần Lịch sử lớp 4 .............................................................................30

1.3.1. Mục tiêu của học phần Lịch sử.........................................................................30

1.3.2. Nội dung phần Lịch sử lớp 4 ............................................................................30

4

1.4. Một số đặc điểm tâm sinh lí của HSTH..................................................................32

1.4.1. Đặc điểm nhận thức của học sinh lớp 4............................................................32

1.4.2. Đặc điểm nhân cách..........................................................................................35

1.4.3. Sự phát triển nhân cách của học sinh Tiểu học ................................................36

Tổng kết chương 1..................................................................................................... 37

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA TRONG

DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ LỚP 4 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC HUỲNH NGỌC HUỆ

THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.......................................................................................... 38

2.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................................38

2.2. Đối tượng khảo sát ..................................................................................................38

2.4. Nội dung khảo sát....................................................................................................38

2.5. Các phương pháp điều tra khảo sát .........................................................................38

2.6. Kết quả khảo sát......................................................................................................39

2.6.1. Đối với học sinh................................................................................................39

2.6.2. Đối với giáo viên ..............................................................................................47

2.7. Nhận xét chung .......................................................................................................61

CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ MỘT SỐ KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NGOẠI

KHÓA TRONG DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ LỚP 4 ................................................. 62

3.1. Nguyên tắc thiết kế kế hoạch tổ chức ngoại khóa phần Lịch sử.............................62

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học...................................................................62

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức.....................................................................62

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ......................................................................62

3.2. Thiết kế một số kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa phần Lịch sử lớp 4.........62

3.2.1. Cách thiết kế một kế hoạch hoạt động ngoại khóa ...........................................62

3.2.2. Thiết kế một số kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa cụ thể trong dạy học

phần Lịch sử lớp 4 ......................................................................................................66

3.2.2.1. Hội thi “Em yêu lịch sử Việt Nam ”..............................................................67

3.2.2.2. Nói chuyện về “Bác Hồ kính yêu” ................................................................72

3.2.2.3. Hội thi kể chuyện “Bé cùng lịch sử” .............................................................73

3.2.3. Một số lưu ý khi thiết kế một kế hoạch tổ chức một hoạt động ngoại khóa ....75

3.3. Khảo nghiệm sư phạm ............................................................................................76

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm.........................................................................................76

5

Tiểu kết chương 3...................................................................................................... 78

KẾT LUẬN .............................................................................................................. 79

1. Kết luận ...................................................................................................................79

2. Hướng nghiên cứu của đề tài .....................................................................................79

TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................... 80

PHỤ LỤC ................................................................................................................. 81

6

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Mức độ yêu thích của học sinh đối với hoạt động ngoại khóa trong dạy học

phần Lịch sử lớp 4 ...................................................................................................... 38

Bảng 2.2: Kết quả so sánh mức độ sử dụng hình thức hoạt động ngoại khóa trong phần

Lịch sửvới các môn học khác 39

Bảng 2.3: Nhận thức của học sinh về mức độ quan trọng của một hoạt động ngoại

khóa trong học phần Lịch sử lớp 4 ................................................................................ 40

Bảng 2.4: Mức độ tham gia của các em đối với các nội dung hoạt động ngoại khóa

trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 .................................................................................. 42

Bảng 2.5: Mức độ yêu thích của học sinh đối với các hình thức tổ chức hoạt động

ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ............................................................... 45

Bảng 2.6: Khó khăn gặp phải của học sinh khi tham gia các hoạt động ngoại khóa

trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 .................................................................................. 46

Bảng 2.7: Nhận thức của giáo viên về hoạt động ngoại khóa ...................................... 46

Bảng 2.8: Nhận thức của giáo viên về vai trò của hoạt động ngoại khóa ..................... 47

Bảng 2.9: Kết quả so sánh mức độ sử dụng hình thức hoạt động ngoại khóa trong phần

Lịch sử lớp 4 với các môn học khác ............................................................................. 48

Bảng 2.10: Tác dụng của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa trong học phần Lịch sử

cho học sinh lớp 4 ......................................................................................................... 50

Bảng 2.11: Đánh giá của giáo viên về những khó khăn khi tiến hành tổ chức một hoạt

động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ...................................................... 52

Bảng 2.12: Việc cần thiết để tổ chức tốt hoạt động ngoại khóa phần Lịch sử............. .53

Bảng 2.13: Mức độ quan trọng về vai trò mà giáo viên cần có để tổ chức một hoạt

độngngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ....................................................... 55

Bảng 2.14: Mức độ tổ chức các hình thức hoạt động ngoại khóa trong dạy học phần

Lịch sử lớp 4 ................................................................................................................. 56

Bảng 2.15: Đánh giá của giáo viên về kết quả thực hiện các hình thức tổ chức hoạt

động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ...................................................... 58

Bảng 2.16: Mức độ quan trọng của các hoạt động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch

sử lớp 4 ........................................................................................................................ 58

7

Bảng 2.17: Đánh giá của giáo viên về mức độ yêu thích của học sinh khi tham gia các

hoạt động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 .............................................. 59

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểuđồ 2.1: Mức độ yêu thích của học sinh đối với hoạt động ngoại khóa trong học

phần Lịch sử lớp 4 ...................................................................................................... 39

Biểu đồ2.2: Kết quả so sánh mức độ được tham gia hình thức hoạt động ngoại khóa

trong phần Lịch sử với các môn học khác..................................................................... 40

Biểu đồ 2.3: Nhận thức của học sinh về mức độ quan trọng của một hoạt động ngoại

khóa trong học phần Lịch sử lớp 4 ................................................................................ 41

Biểu đồ 2.4: Mức độ tham gia của các em đối với các nội dung hoạt động ngoại khóa

trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ................................................................................. 42

Biểu đồ 2.5: Mức độ yêu thích của học sinh đối với các hình thức tổ chức hoạt động

ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ............................................................... 44

Biểu đồ 2.6: Khó khăn gặp phải của học sinh khi tham gia các hoạt động ngoại khóa

trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 .................................................................................. 47

Biểu đồ 2.7: Kết quả so sánh mức độ sử dụng hình thức hoạt động ngoại khóa trong

phần Lịch sử với các môn học khác .............................................................................. 49

Biểu đồ 2.8: Tác dụng của việc tổ chức hoạt động ngoại khóa trong học phần Lịch sử

cho học sinh lớp 4 ......................................................................................................... 49

Biểu đồ 2.9:Đánh giá của giáo viên về những khó khăn khi tiến hành tổ chức một hoạt

động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ...................................................... 51

Biểu đồ 2.10: Việc cần thiết để tổ chức tốt hoạt động ngoại khóa phần Lịch sử.......... 53

Biểu đồ 2.11: Mức độ quan trọng về vai trò mà giáo viên cần có để tổ chức một hoạt

động ngoại khóa.............................................................................................................57

Biểu đồ 2.12: Mức độ tổ chức các hình thức hoạt động ngoại khóa trong dạy học phần

Lịch sử lớp 4 ........................................................................................................... 57

Biểu đồ 2.13: Đánh giá của giáo viên về kết quả thực hiện các hình thức tổ chức hoạt

động ngoại khóa trong dạy học phần Lịch sử lớp 4 ...................................................... 59

Biểu đồ 2.14: Mức độ quan trọng của các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa .... 61

8

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT

1 HS Học sinh

2 GV Giáo viên

3 HĐNK Hoạt động ngoại khóa

4 TH Tiểu học