Thực trạng rèn luyện nghi thức lời nói trong hoạt động giáo tiếp cho học sinh tiểu học

ien uu- -Khoa hoc Giao due

d THUC TRANG REN LUYEN NGHI THUC LOI NOI

TRONG HOAT BONG GIAO TIEP CHO HOC SINH TIEU HOC

Day hpc Nghi thire ldi ndi (NTLN) la mdt ndi

dung mdi cua chuang trinh Tiing Viet tiiu

hpc. Lin diu tien, chuang trinh mdn Tiing Viet

nam 2001 va nam 2006 dua NTLN thanh mdt ndi

dung hpc tap. Cac NTLN trong chuang trinh hlu

hit la cac nghi thirc duge sir dung trong giao

tilp hang ngay, gin gui, phii hgp vdi nhu elu ndi

nang ciia hpe sinh (HS). Viec dua them ndi dung

day hpc nay vao se giup HS biit each giao tilp

irng xir trong nhiiu tinh hudng cua cude sdng va

giup cae em phat triln dugc tit ca eac dang Idi

ndi ma cude song dang ddi hdi d cac em, hudng

cac em trd thanh nhO'ng con ngudi nang ddng,

sang tao, trong xa hdi mdi.

. 1 . Thyc trang ren luyen NTLN cho HS tieu hoc

' Tardc khi din trudng, HS tiiu hpc da cd mdt

so vdn tir nhlt djnh, da hdi thoai vdi nhOng ngudi

trong gia dinh va nhO'ng ngudi xung quanh. Kha

nang dd xult phat tir nhu d u giao tilp eua eae em.

Trong thue tl , cae em da biit cdng tac hdi thoai.

Cac em dugc sdng trong mdi trudng phat triln thi

kha nang dd tuang ddi cao. Tuy nhien, viec hdi

thoai cua cac em mang tinh ty phat, bit chude.

Trong qua trinh hpc ndi dung ren luyen NTLN,

dac dilm tu duy va vdn ngdn ngu, vdn sdng

nen HS tiiu hpc thudng gap nhiiu khd khan.

Viee quan sat cae gid hpc tiing Viet, giup chung

tdi thIy dugc nhung khd khan cua eae em khi

thuc hanh ren luyen NTLN va khi nIm nhirng

kiln thirc ma giao vien (GV) cung clp trudc khi

thuc hanh. Qua trinh quan sat gid hpc cOng giup

chiing tdi phat hien ra nhirng Idi ma cac em

thudng mIc phai khi lam cae bai tap thye hanh

NTLN. Viec quan sat, tilp xiic vdi cac em d nha,

d trudng, d nai cdng cdng cOng giiip chung tdi

rut ra nhung kit luan v l cac ldi va nguyen nhan

mIc loi ciia cac em mdt each ty nhien. Cd thi

neu ra mdt sd nhan xet budc diu v l cac loi dung

NTLN ciia HS tieu hpc nhu sau:

- Loi cua HS khi thire hanh eac bai tap dung

NTLN trong gia hge

ThS. DANG THjLETAIVI

Trifofng Dai hgc Sir pham Thai Nguyen

Trong mdn Tiing Viet, HS dugc GV hudng

din thue hanh eac bai tap giao tilp cd sir dung

NTLN. Tuy nhien, khi thye hanh cac bai tap ddng

vai, nhIc lai, cac em lung tung, khdng chii ddng,

khdng ty nhien. Doi vdi cac loai bai tap sang tao,

do khdng nIm dupe viee hudng din cua sach

GV nen nhiiu GV khdng td chirc tdt phln dinh

hudng de HS tao ra cac Idi ndi phu hgp. Chang

han, trong bai tap 2, Tiing Viet 2- (tr. 142. Ndi Idi

dap) ciia em trong mdi trudng hgp sau:

a. Khi dng ba tang qua, chuc mirng sinh nhat

em.

b. Khi bd me chiic mirng em dugc dilm 10.

e. Khi cac ban trong Idp chiic mirng em dugc

di dy trai he HS gidi toan thanh pho.

Khi lam bai tap nay, dai da sd HS diu dua ra

nhirng cau ndi: Chau cam an dng ba a/ Con cam

an bo me a/ Minh cam an cac ban. Nhu vay, cae

em mdi hilu dugc, trong tinh hudng nay d n ndi

Idi cam an va Idi ndi ciia eac em da phu hgp vdi

nhan vat giao tilp, tire la cac em mdi chi chu y

din ndi dung giao tilp, vai giao tilp ma ehua

chu y din hoan canh giao tilp va muc dich giao

tilp. Nlu dupe djnh hudng cu thi trong budc

phan tich tinh huong thi HS cdn thi hien eac Idi

ndi phong phu va phu hgp han. Cac em khdng

ehi ndi cae phat ngdn dan gian ma day la trudng

hgp em nhan dugc Idi ehue mirng cua ngudi

than, do dd Idi dap d n thi hien Idng biit an v l

su quan tam ciia ngudi than. Cd thi ndi them

v l thai dp ddi vdi cdng viec cua em dang dugc

ngudi than chuc mirng.

+ Chau rlt cam an dng ba. Chau xin hira vdi

dng ba se cham ngoan han d l xu'ng dang vdi

Idng tin yeu eua dng ba.

+ Con cam an bd me. Con se cd ging han nua

d l cd ca mdt chOm dilm 10 lam bd me vui Idng.

+ Cam an cac ban. Minh dugc thi nay cOng la

nhd cd sy giup dd cua cac ban dly!

HS diu elp tiiu hpe ndi dugc nhung Idi ndi

van hoa la chung ta da dat duge muc dich day

hpc. Tuy nhien, day hpc NTLN eho ngudi ban

KHGD so 64, thang 1-2011 29