Thực trạng rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn tập làm văn.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC

------------------

Đề tài:

THỰC TRẠNG RÈN KĨ NĂNG GIAO TIẾP

CHO HỌC SINH LỚP 2 THÔNG QUA PHÂN MÔN

TẬP LÀM VĂN

Đà Nẵng, tháng 5/2015

Sinh viên thực hiện : Tạ Thị Ngân

Lớp : 11STH1

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Thị Thúy Nga

Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu nhà

trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng, Ban chủ nhiệm khoa Giáo dục

Tiểu học và các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy em trong suốt ba năm qua,

đã giúp cho em có được một nền tảng vững chắc để có thể thực hiện được đề

tài này.

Em xin chân thành cảm ơn cô - Th.S Nguyễn Thị Thúy Nga - người đã

hết lòng động viên khuyến khích và hướng dẫn tận tình để em hoàn thành tốt

đề tài.

Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, các thầy cô cùng các

em học sinh trường Tiểu học Bùi Thị Xuân, trường Tiểu học Duy Tân, trường

Tiểu học Phan Phu Tiên, trường Tiểu học Hồng Quang và trường Tiểu học

Ngô Sĩ Liên đã tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình khảo sát.

Và xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè - những người đã

luôn cổ vụ, động viên, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em trong suốt quá

trình thực hiện đề tài.

Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do thời gian có hạn, trình độ, kĩ

năng bản thân còn hạn chế nên chắc chắn đề tài khóa luân này của em không

thể tránh khỏi những sai sót, em xin kính mong quý thầy cô góp ý để giúp đề

tài được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Sinh viên thực hiện

Tạ Thị Ngân

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu ..............................................................................................2

3. Đối tượng nghiên cứu ..........................................................................................3

4. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................3

5. Giả thuyết khoa học.............................................................................................4

6. Mục đích nghiên cứu ...........................................................................................4

7. Nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................................4

8. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................4

9. Cấu trúc đề tài .....................................................................................................5

PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................6

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN.................................................................................6

1.1. Các khái niệm cơ bản .....................................................................................6

1.1.1. Kĩ năng..........................................................................................................6

1.1.2. Giao tiếp........................................................................................................6

1.1.3. Kĩ năng giao tiếp............................................................................................8

1.2. Các nhân tố của giao tiếp ...............................................................................8

1.2.1. Nhân vật giao tiếp..........................................................................................9

1.2.2. Hiện thực được nói tới (Nội dung giao tiếp).................................................10

1.2.3. Hoàn cảnh giao tiếp .....................................................................................11

1.2.4. Mục đích giao tiếp .......................................................................................11

1.2.5. Ngôn ngữ được sử dụng...............................................................................11

1.3. Rèn luyện kĩ năng giao tiếp cho học sinh Tiểu học......................................12

1.4. Vai trò của việc rèn luyện kĩ năng giao tiếp (KNGT) cho học sinh Tiểu học .12

1.4.1. Rèn luyện KNGT trong việc hình thành và phát triển nhân cách..................12

1.4.2. Rèn luyện KNGT tạo nên giá trị sống tích cực của học sinh.........................14

1.4.3. Rèn luyện KNGT cho học sinh, giúp học sinh tạo lập các mối quan hệ tốt đẹp

trong cuộc sống .....................................................................................................14

1.5. Đặc điểm tâm lí của học sinh Tiểu học ........................................................15

1.5.1. Đặc điểm nhận thức .....................................................................................15

1.5.1.1. Đặc điểm về tư duy...................................................................................15

1.5.1.2. Tưởng tượng.............................................................................................15

1.5.1.3. Đặc điểm về cảm giác, tri giác ..................................................................16

1.5.1.4. Đặc điểm về trí nhớ...................................................................................16

1.5.1.5. Đặc điểm về tình cảm, cảm xúc.................................................................16

1.5.1.6. Đặc điểm về ngôn ngữ ..............................................................................17

1.5.1.7. Đặc điểm về chú ý ....................................................................................17

1.5.2. Đặc điểm nhân cách.....................................................................................18

1.5.2.1. Tính cách ..................................................................................................18

1.5.2.2. Nhu cầu nhận thức ....................................................................................18

1.5.2.3. Tình cảm...................................................................................................18

1.5.2.4. Ý chí.........................................................................................................19

1.6. Những vấn đề về dạy học phân môn Tập làm văn ......................................19

1.6.1. Vị trí của phân môn Tập làm văn ở Tiểu học ...............................................19

1.6.2. Nhiệm vụ của phân môn Tập làm văn ở Tiểu học ........................................20

1.6.3. Nội dung của phân môn Tập làm văn lớp 2..................................................20

Chương 2. THỰC TRẠNG RÈN LUYỆN KĨ NĂNG GIAO CHO HỌC SINH

LỚP 2 THÔNG QUA PHÂN MÔN TẬP LÀM VĂN........................................24

2.1. Mục đích điều tra..........................................................................................24

2.2. Đối tượng điều tra.........................................................................................24

2.3. Thời gian điều tra ........................................................................................23

2.4. Nội dung điều tra ..........................................................................................24

2.5. Phương pháp điều tra...................................................................................25

2.6. Kết quả khảo sát...........................................................................................25

2.6.1. Thực trạng dạy học kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn

Tập làm văn...........................................................................................................25

2.6.2. Nhận xét thực trạng dạy học kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 2 thông qua

phân môn Tập làm văn ..........................................................................................27

2.6.3. Thực trạng rèn kĩ năng giao tiếp của học sinh lớp 2 thông qua phân môn Tập

làm văn..................................................................................................................30

2.6.4. Nhận xét thực trạng rèn kĩ năng giao tiếp của học sinh lớp 2........................32

Chương 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO KĨ NĂNG GIAO TIẾP

CHO HỌC SINH LỚP 2 .....................................................................................36

3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ...............................................................................36

3.1.1. Dựa vào đặc điểm tâm lí của học sinh Tiểu học ...........................................36

3.1.2. Dựa vào quá trình khảo sát...........................................................................36

3.1.3. Dựa vào nội dung của phân môn Tập làm văn lớp 2.....................................36

3.2. Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng giao cho học sinh lớp 2 ......................37

3.2.1. Xây dựng các bài tập tình huống để học sinh thực hành về nghi thức lời nói 37

3.2.1.1. Bài tập luyện nói trao lời- đáp lời..............................................................37

3.2.1.2. Bài tập luyện nói theo cặp.........................................................................38

3.2.1.3. Bài tập luyện nói theo nhóm .....................................................................39

3.2.2. Tích hợp nội dung rèn kĩ năng giao tiếp vào các môn học khác....................40

3.2.3. Tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp......................................................43

3.2.4. Sử dụng trò chơi học tập ..............................................................................46

PHẦN KẾT LUẬN..............................................................................................49

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ

Bảng 2.1. Các phương pháp dạy học được giáo viên sử dụng để rèn luyện kỹ năng

giao tiếp cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn Tập làm văn ..............26

Bảng 2.2. Thực trạng rèn kỹ năng giao tiếp của học sinh lớp 2 thông qua phân môn

Tập làm văn ...........................................................................................31

Biểu đồ 2.1. Thể hiện các phương pháp dạy học được giáo viên sử dụng để rèn kỹ

năng giao tiếp cho học sinh lớp 2 thông qua phân môn Tập làm văn .27

Biểu đồ 2.2. Thể hiện thực trạng rèn kỹ năng giao tiếp của học sinh lớp 2 thông qua

phân môn Tập làm văn......................................................................32