Thực trạng kỹ năng giao tiếp bạn bè của học sinh lứa tuổi THCS vừa học vừa làm 15-5 TP.HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thu Hà

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh- 2012

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thu Hà

Chuyên ngành : Tâm lý học

Mã số : 60 31 80

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. ĐỖ HẠNH NGA

Thành phố Hồ Chí Minh- 2012

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được

công bố trong một công trình nào khác.

Tác giả

Nguyễn Thu Hà

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến TS Đỗ Hạnh Nga,

người đã nhiệt tình động viên, khuyến khích, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực

hiện Luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô ở trường Đại học Sư phạm, Khoa Tâm

lý- Giáo dục đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng tôi được học tập và thực hiện

Luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô trường Vừa học vừa làm

15-5 đã giúp đỡ nhiệt tình trong suốt quá trình chúng tôi thực hiện nghiên cứu tại

quý Trường.

Nguyễn Thu Hà

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt

Danh mục bảng số liệu

Danh mục biểu đồ

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................5

1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề..................................................................................5

1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài..................................................11

1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng giao tiếp bạn bè của học sinh lứa tuổi

trung học cơ sở trường Vừa học vừa làm 15-5 TPHCM..................................36

Chương 2: THỰC TRẠNG KỸ NĂNG GIAO TIẾP BẠN BÈ CỦA HỌC SINH

LỨA TUỔI TRUNG HỌC CƠ SỞ TRƯỜNG VỪA HỌC- VỪA LÀM 15-5

TPHCM....................................................................................................................43

2.1. Tổ chức nghiên cứu ..........................................................................................43

2.2. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................43

2.3. Thống kê về khách thể nghiên cứu...................................................................47

2.4. Thực trạng kỹ năng giao tiếp bạn bè của học sinh lứa tuổi THCS trường

VHVL 15-5.......................................................................................................49

2.5. Những khó khăn của các em học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 trong

quá trình rèn luyện KNGT bạn bè ....................................................................69

2.6. Nguyên nhân của thực trạng kỹ năng giao tiếp bạn bè của học sinh lứa tuổi

trung học cơ sở trường Vừa học- vừa làm 15-5 ...............................................71

2.7. Biện pháp nâng cao KNGT bạn bè cho học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL

15-5...................................................................................................................75

Chương 3: THỬ NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO KỸ

NĂNG LẮNG NGHE CỦA HỌC SINH LỨA TUỔI TRUNG HỌC CƠ SỞ

TRƯỜNG VỪA HỌC VỪA LÀM 15-5 TPHCM ................................................79

3.1. Mục đích thử nghiệm .........................................................................................79

3.2. Khách thể thử nghiệm ........................................................................................79

3.3. Nội dung thử nghiệm .........................................................................................79

3.4. Tổ chức thử nghiệm ...........................................................................................83

3.5. Phân tích kết quả nghiên cứu thử nghiệm..........................................................84

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................97

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................100

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐLC : Độ lệch tiêu chuẩn

ĐTB : Điểm trunh bình

KNGT : Kỹ năng giao tiếp

KNLQ : Kỹ năng làm quen

KNLN : Kỹ năng lắng nghe

KNGQXĐ : Kỹ năng giải quyết xung đột

TPHCM : Thành phố Hồ Chí Minh

THCS : Trung học cơ sở

VHVL : Vừa học vừa làm

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU

Bảng 2.1a. Phân bố về giới tính, thời gian học tập ...................................................47

Bảng 2.1b. Phân bố về kết quả học tập .....................................................................48

Bảng 2.2. Hoàn cảnh gia đình của học sinh lứa tuổi THCS trường Vừa học-vừa

làm 15-5.................................................................................................48

Bảng 2.3a. Mức độ hiểu biết của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về

KNGT bạn bè ........................................................................................49

Bảng 2.3b. Mức độ hiểu biết của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về

KNGT bạn bè ........................................................................................50

Bảng 2.4a. Mức độ hiểu biết của HS lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 đối với

các kỹ năng bộ phận của KNGT ...........................................................51

Bảng 2.4b. Mức độ hiểu biết của HS lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 đối với

các kỹ năng của KNGT ........................................................................52

Bảng 2.5a. Mức độ đánh giá của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về

vai trò của KNGT bạn bè.......................................................................54

Bảng 2.5b. Mức độ đánh giá của HS lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về vai trò

của KNGT ở những nội dung cụ thể .....................................................55

Bảng 2.6. Mức độ quan tâm rèn luyện của HS lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5

đối với KNGT........................................................................................56

Bảng 2.7. Mức độ hiểu biết của học sinh đối với các kỹ năng bộ phận KNGT bạn

bè theo giới tính.....................................................................................57

Bảng 2.8. Tự đánh giá của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về các kỹ

năng bộ phận KNGT bạn bè..................................................................58

Bảng 2.9. Biểu hiện KNLQ của học sinh lứa tuổi THCS Trường VHVL 15-5 ....59

Bảng 2.10. Cách ứng xử trong tình huống cụ thể của KNLQ của học sinh lứa tuổi

THCS trường VHVL 15-5.....................................................................61

Bảng 2.11. Biểu hiện KNLN của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5.....62

Bảng 2.12. Cách ứng xử trong tình huống cụ thể của KNLN của học sinh THCS

trường VHVL 15-5................................................................................64

Bảng 2.13. Biểu hiện KNGQXĐ của thiếu niên Trường VHVL 15-5 ....................66

Bảng 2.14. Cách ứng xử trong tình huống cụ thể của KNGQXĐ của học sinh lứa

tuổi THCS trường VHVL 15-5 .............................................................68

Bảng 2.15. Sự khác biệt mức độ biểu hiện các kỹ năng bộ phận của KNGT bạn bè

của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 theo giới tính............69

Bảng 2.16. Những khó khăn của các em học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-

5 trong quá trình rèn luyện KNGT bạn bè.............................................70

Bảng 2.17. Các nhóm nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả rèn luyện KNGT bạn bè

của HS lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5...........................................71

Bảng 2.18. Các yếu tố thuộc nhà trường ảnh hưởng đến KNGT bạn bè của học sinh

lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 .......................................................72

Bảng 2.19. Các yếu tố thuộc về giáo viên ảnh hưởng đến KNGT bạn bè của học

sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5................................................73

Bảng 2.20. Các yếu tố thuộc về học sinh ảnh hưởng đến KNGT bạn bè của học

sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5................................................74

Bảng 2.21. Biện pháp nâng cao kỹ năng giao tiếp bạn bè cho học sinh lứa tuổi

THCS trường VHVL 15-5.....................................................................75

Bảng 3.1. So sánh mức độ nhận thức về KNLN của nhóm đối chứng và nhóm thử

nghiệm trước thử nghiệm ......................................................................84

Bảng 3.2. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh lứa tuổi THCS trường

VHVL 15-5 giữa nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm trước thử

nghiệm ...................................................................................................85

Bảng 3.3. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh lứa tuổi THCS trường

VHVL 15-5 giữa nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm trước thử

nghiệm ở từng biểu hiện cụ thể .............................................................86

Bảng 3.4. So sánh mức độ nhận thức KNLN của học sinh ở nhóm đối chứng

trước và sau thử nghiệm ........................................................................87

Bảng 3.5. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh ở nhóm đối chứng trước

và sau thử nghiệm..................................................................................88

Bảng 3.6. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh ở nhóm đối chứng trước

và sau thử nghiệm ở từng biểu hiện cụ thể............................................88

Bảng 3.7. So sánh mức độ nhận thức KNLN của học sinh ở nhóm thử nghiệm

trước và sau thử nghiệm ........................................................................89

Bảng 3.8. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh ở nhóm thử nghiệm

trước và sau thử nghiệm ........................................................................90

Bảng 3.9. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của học sinh ở nhóm thử nghiệm

trước và sau thử nghiệm ở từng biểu hiện cụ thể ..................................91

Bảng 3.10. So sánh mức độ nhận thức KNLN của nhóm đối chứng và nhóm thử

nghiệm sau thử nghiệm .........................................................................92

Bảng 3.11. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của nhóm đối chứng và nhóm thử

nghiệm sau thử nghiệm .........................................................................92

Bảng 3.12. So sánh mức độ biểu hiện KNLN của nhóm đối chứng và nhóm thử

nghiệm sau thử nghiệm ở từng biểu hiện cụ thể ...................................93

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Mức độ hiểu biết của học sinh đối với các kỹ năng bộ phận KNGT

bạn bè ................................................................................................51

Biểu đồ 2.2. Tự đánh giá của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5 về các

kỹ năng của KNGT bạn bè................................................................59

Biểu đồ 3.1. Mức độ KNLN của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5

giữa nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm trước thử nghiệm .........87

Biểu đồ 3.2. Mức độ KNLN của học sinh lứa tuổi THCS trường VHVL 15-5

giữa nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm sau thử nghiệm.............94