Thực trạng cạnh tranh và độc quyền ở nước ta hiện nay như thế nào và nước ta cần làm gì để duy trì

PhÇn 1: Më ®Çu

C¹nh tranh lµ mét trong nh÷ng qui luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Khi

thùc hiÖn chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ cò sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·

héi chñ nghÜa ViÖt Nam ph¶i chÊp nhËn nh÷ng qui luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng trong ®ã cã qui luËt c¹nh tranh. ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to

lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhng bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®ã nÒn

kinh tÕ níc ta ®ang ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc to lín. Mét trong

nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc ®ã lµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ níc ta

cßn yÕu kÐm.

§øng tríc qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ ngµy cµng s©u réng (lµ thµnh viªn

cña ASEAN, APEC, s¾p trë thµnh thµnh viªn cña WTO, råi më cöa héi nhËp

AFTA vµo n¨m 2006) th× níc ta cÇn cã mét nÒn kinh tÕ víi søc c¹nh tranh

®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých trë thµnh níc

c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020. Muèn nh vËy chóng ta cÇn ph¶i n©ng cao n¨ng lùc

c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ víi c¸c ®èi tîng cÇn t¸c ®éng lµ c¸c doanh nghiÖp.

§Æc biÖt cÇn ph¶i n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc

vµ t nh©n, ph¶i ph¸t huy c¸c lîi thÕ c¹nh tranh. Chóng ta cÇn cã mét chÝnh

s¸ch c¹nh tranh ®óng ®¾n.

Víi môc tiªu nh vËy thËt kh«ng dÔ dµng cho ViÖt Nam, khi mµ nÒn kinh

tÕ hiÖn nay kh«ng cã g× lµm ®¶m b¶o, c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng hiÖu

qu¶, cßn tr× trÖ, t×nh tr¹ng thang nhòng vµ thÊt tho¸t vèn nhµ níc t¨ng cao. C¸c

doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß chñ ®¹o cña m×nh trong nÒn

kinh tÕ khi mµ nhËn ®îc nhiÒu hç trî tõ phÝa nhµ níc, ngµnh nghÒ kinh doanh,

chÕ ®é tÝn dông,… Trong tay n¾m hÇu hÕt c¸c nguån lùc quan träng nh: 100%

má dÇu, 80% rõng, 90% lao ®éng ®îc coi träng, cã phÇn xem nhÑ u ®iÓm cña

c¸c doanh nghiÖp t nh©n. Võa qua, ngµy 13/10/2004, chóng ta ®· thµnh lËp ®-

îc hiÖp héi c¸c doanh nghiÖp t nh©n ViÖt Nam, ®iÒu ®ã cho thÊy cã sù thay

®æi trong nhËn thøc vÒ vai trß cña t nh©n, doanh nghiÖp t nh©n ®ang dÇn nhËn

®îc sù quan t©m tõ phÝa nhµ níc vµ ®ãng vai trß quan träng trong chÝnh s¸ch

ph¸t triÓn kinh tÕ.

C¹nh tranh lµ mét c¬ chÕ vËn hµnh chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nã

lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn tuy vÉn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nhng nã

kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò quan träng. NhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· vËn dông tèt qui

luËt c¹nh tranh vµo ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín. Tõ

khi ®æi míi nÒn kinh tÕ chóng ta còng ®· ¸p dông qui luËt nµy vµ mét sè thµnh

1

tùu ®· ®Õn víi chóng ta: §êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, x· héi ph¸t triÓn

h¬n, kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh… nh÷ng lîi Ých Êy cha ph¶i lµ lín lao nhng

còng ®· gióp chóng ta ®Þnh híng cho chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ.

§éc quyÒn lµ sù chi phèi thÞ trêng cña mét hay nhiÒu c«ng ty, hoÆc mét

tæ chøc kinh tÕ nµo ®ã vÒ mét lo¹i s¶n phÈm trªn mét ®o¹n thÞ trêng nhÊt ®Þnh.

Nguyªn nh©n dÉn tíi ®éc quyÒn thêng do c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh ®em

l¹i. §éc quyÒn sÏ lµm h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®èi víi c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn kinh

tÕ.

§Ó cã mét m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn cã

hiÖu qu¶ ®ang lµ vÊn ®Ò quan träng ®îc ®Æt ra víi thùc tr¹ng hiÖn nay cña níc

ta.

Thùc tr¹ng c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn ë níc ta hiÖn nay nh thÕ nµo? Vµ n￾íc ta cÇn lµm g× ®Ó duy tr× c¹nh tranh vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn? Chóng ta sÏ

t×m hiÓu cô thÓ ë díi ®©y.

2