Thực trạng bệnh tật của người Mông ở hai huyện Mù Kang Chải, Trạm Tấu tỉnh Yên Bái và các yếu tố liên quan

Lường Văn Hom và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 89(01/2): 239 – 245

239

THỰC TRẠNG BỆNH TẬT CỦA NGƯỜI MÔNG Ở HAI HUYỆN

MÙ CANG CHẢI, TRẠM TẤU TỈNH YÊN BÁI VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN

Lường Văn Hom1

, Đàm Khải Hoàn2 và CS

1

Sở y tế Yên Bái ; 2

Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên

TÓM TẮT

Một cuộc điều tra ngang ở các hộ gia đình và trẻ em < 5 tuổi người Mông ở 4 xã toàn người Mông

thuộc huyện Mù Kang Chải và Trạm Tấu Yên Bái, đề tài đã thu được một số kết quả sau: Về thực

trạng bệnh tật: Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em <5 tuổi khá cao: thể còm (nhẹ cân) (35,67%), thể

còi (36,95%), thể còi cọc (34,27%) ; Tỷ lệ bệnh tật trong 2 tuần qua ở các hộ gia đình người

Mông khá cao (28,8%), Về mô hình bệnh tật hàng đầu là các bệnh hô hấp (sốt ho) (63,5%), tiếp

theo là các bệnh tiêu hoá (tiêu chảy và đau bụng), đau lưng khớp...Các yếu tố liên quan đến bệnh

tật của người Mông: Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em < 5 tuổi người Mông liên quan chặt chẽ với

nghèo đói, qui mô gia đình, chế độ ăn sam, với bệnh tiêu chảy, bệnh NKHHCT và liên quan chặt

chẽ với việc thực hiện chương trình TCMR; Bệnh tật liên quan chặt chẽ với thu nhập của các gia

đình, tình trạng đói nghèo, nhà ở và các phương tiện truyền thông của các gia đình. Yếu tố quản lý

phân người, chuồng gia súc của các gia đình cũng ảnh hưởng đến bệnh tật. Về sử dụng các dịch

vụ y tế: Hàng đầu người ốm đến khám và điều trị tại trạm y tế xã (73%), tiếp là đến cơ sở y tế khác

(7,8%), sau đó là điều trị bằng thuốc nam (7,%) và tự mua thuốc về điều trị (6,1%). Tỷ lệ người

ốm cúng bái cũng đáng kể (3,5%). Tỷ lệ người ốm hài lòng với trạm y tế xã khá cao (95,2%). Lý

do không đưa người ốm đến TYT xã hàng đầu là bệnh nhẹ (41,9%), đến cơ sở y tế khác (29%),

quá xa (22,6%), mất thời gian chờ đợi (16,1%. Các tác giả kiến nghị cần thực hiện tốt các chương

trình CSSK BM,TE&KHHGĐ, phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em < 5 tuổi bằng cách mở thêm

các lớp tập huấn nâng cao năng lực tổ chức quản lý CSSK và cải thiện kỹ năng truyền thông-GDSK cán

bộ y tế huyện, xã có người Mông ở Yên Bái. Tích cực TT-GDSK cho người Mông để cải thiện môi

trường sống, cải tạo các phong tục tập quán lạc hậu ảnh hưởng đến sức khoẻ, nâng cao chất lượng

chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Từ khóa : Người Mông, Bệnh tật, SDD

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Người Mông ở nước ta có khoảng 1 triệu

người, sống chủ yếu ở miền núi cao, vùng xa

xôi hẻo lánh phía Bắc. Mù Kang Chải và

Trạm Tấu tỉnh Yên Bái là hai trong tổng số 61

huyện nghèo nhất cả nước, nơi chủ yếu người

Mông sinh sống. Vấn đề chăm sóc sức khỏe

cho người dân ở đây vẫn còn nhiều hạn chế so

với các vùng khác, nhiều bệnh vẫn có nguy cơ

phát thành dịch, việc khám chữa bệnh cũng

gặp khó khăn, môi trường sống bị ô nhiễm

nghiêm trọng, trình độ dân trí thấp, nhiều

phong tục, tập quán lạc hậu như tảo hôn, đẻ

nhiều, cúng ma khi ốm, đau ... [6], [7], [8].

Những yếu tố trên đã ảnh hưởng lớn đến công

tác chăm sóc sức khỏe cho người dân trên địa

*

bàn. Câu hỏi của chúng tôi là thực trạng sức

khoẻ, bệnh tật của người dân tộc Mông tại hai

huyện Mù Kang Chải, Trạm Tấu tỉnh Yên Bái

hiện nay ra sao? yếu tố nào liên quan đến sức

khỏe và bệnh tật của người Mông ở hai huyện

Mù Kang Chải, Trạm Tấu tỉnh Yên Bái.

Chính vì thế mà chúng tôi tiến hành nghiên

cứu nhằm các mục tiêu sau:

1) Đánh giá thực trạng bệnh tật của người

Mông ở hai huyện Mù Kang Chải, Trạm Tấu

tỉnh Yên Bái năm 2010.

2) Mô tả một số yếu tố liên quan đến sức

khỏe và bệnh tật của người Mông ở hai huyện

Mù Kang Chải, Trạm Tấu tỉnh Yên Bái.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Đối tượng. Trẻ <5 tuổi người Mông; Người

Mông và gia đình của họ.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn