Thiết kế khuôn dập nguội liên hoàn cho chi tiết càng thắng sau xe máy tại công ty okura biên hòa

1

LỜI NÓI ĐẦU

Các loại xe máy hiện nay trên thị trƣờng Việt Nam chủ yếu là các xe của

các hãng xe của Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Đài Loan, Hàn Quốc… Một số

loại đƣợc nhập khẩu nguyên chiếc và một số loại lắp ráp tại Việt Nam từ các chi

tiết linh kiện nhập khẩu. Thời gian gần đây, một số công ty 100% vốn nƣớc ngoài

hoặc công ty liên doanh cũng đã xây dựng các nhà máy chuyên sản xuất xe máy

tại Việt Nam. Các công ty này phải tuân thủ quy định tỷ lệ nội địa hóa các linh

kiện xe máy của chính phủ Việt Nam. Để đáp ứng tỷ lệ nội địa hóa, các công ty

sản xuất xe máy liên kết với các công ty chế tạo cơ khí tại Việt Nam để cung cấp

một số linh kiện xe máy.

Công ty Okura – Biên Hòa chuyên chế tạo linh kiện xe máy cung cấp cho

các hãng xe máy trong nƣớc. Trong thời gian thực tập tại công ty tôi đã đảm

nhiệm thiết kế khuôn dập liên hoàn cho chi tiết càng thắng sau xe máy do công ty

HONDA VIETNAM đặt hàng, nên tôi chọn đã chọn đề tài “Thiết kế khuôn dập

nguội liên hoàn cho chi tiết càng thắng sau xe máy tại công ty Okura – Biên Hòa”

làm đồ án tốt nghiệp. Nội dung của đồ án bao gồm các phần sau:

CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ DẬP NGUỘI

CHƢƠNG II: PHÂN TÍCH SẢN PHẨM

CHƢƠNG III: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ KHUÔN

CHƢƠNG IV: ĐỀ XUẤT GIA CÔNG MỐT SỐ CHI TIẾT ĐIỂN HÌNH

CHƢƠNG V: KẾT LUẬN VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT

Dù đã có nhiều cố gắng nhƣng do trình trình độ còn nhiều hạn chế nên Đồ

án tốt nghiệp này khó tránh khỏi những thiếu sót, rất mong đƣợc sự góp ý quý

báu của Quý thầy cô và các bạn để đồ án đƣợc hoàn thiện hơn.

Đồng Nai, tháng 12 năm 2010

Đỗ Ngọc Anh

2

CHƢƠNG 1

TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ DẬP NGUỘI

1.1. Những đặc điểm cơ bản của công nghệ dập nguội

Dập nguội là một công nghệ mới so với lịch sử phát triển của ngành công

nghiệp thế giới. Dập nguội là một bƣớc phát triển của công nghệ gò.

Dập nguội là quá trình gia công kim loại bằng áp lực biến kim loại tấm hay

khối thành sản phẩm có hình dạng nhƣ mong muốn. Có thể hoàn thành công

việc phức tạp bằng một động tác đơn giản của máy dập. Chế tạo đƣợc những chi

tiết phức tạp (đặc biệt là những chi tiết mỏng) mà đôi khi các phƣơng pháp gia

công cắt gọt không thực hiện đƣợc hoặc thực hiện rất khó khăn. Ngoài ra công

nghệ này còn có những ƣu điểm sau:

- Sản phẩm dập ra có thể sử dụng đƣợc ngay mà không cần gia công cắt gọt

lại, có độ bền vững cao.

- Tiết kiệm đƣợc nhiều nguyên vật liệu.

- Năng suất cao thuận lợi cho quá trình cơ khí hóa và tự động hóa.

- Công nhân không cần có trình độ tay nghề cao.

- Sản lƣợng lớn hạ giá thành.

Tuy nhiên dập nguội cũng có một số hạn chế là:

- Nguy hiểm cho ngƣời điều khiển máy dập và có tiếng ồn lớn.

- Khi đi vào sản xuất thì sau một thời gian khuôn sẽ bị sai lệch sản phẩm

không đáp ứng đủ chất lƣợng chủ yếu là do chày, cối của khuôn bị mòn. Giải

quyết vấn đề này cần những ngƣời có kinh nghiệm.

1.2. Những khái niệm cơ bản về công nghệ dập nguội

1.2.1. Dập cắt

Là phƣơng pháp tách rời phần kim loại này ra khỏi phần kia theo một

đƣờng bao khép kín hay không khép kín. Dập cắt gồm:

Cắt rời: Tách rời từng phần trên băng vật liệu.

3

Hình 1. 1 Quá trình dập cắt.

c.

Cắt từng vùng: Tách rời một phần liệu trên phôi theo hình dáng yêu cầu

của sản phẩm.

Cắt hình: Tách rời một phần trên băng vật liệu theo đƣờng kín.

Đột lỗ: Loại bỏ một phần vật liệu trên phôi theo đƣờng kính.

Cắt trích: Tách một phần vật liệu theo đƣờng hở (phần cắt không loại bỏ).

Cắt mép: Cắt hoàn toàn phần vật liệu thừa trên vật dập, tạo ra do dập vuốt

hay uốn.

Cắt chia: Cắt rời hai phần đối xứng của vật liệu dập hay phôi thành hai sản

phẩm.

Cắt – đột hình: Cắt – Đột dƣới áp áp lực cao sẽ đạt sản phẩm cho mặt cắt

đạt độ nhẵn, bóng cao và chính xác về kích thƣớc.

Sửa tinh: Cắt gọt lƣợng dƣ theo đƣờng bao phôi (có phoi) để nâng cao độ

nhẵn, bóng và độ chính xác.

1.2.2. Uốn

Là phƣơng pháp biến phôi thẳng thành phôi cong hay gấp khúc theo một

góc độ nào đó. Uốn có các hình thức sau:

Uốn góc: Biến phôi thẳng thành những phần gấp khúc theo những góc

cho trƣớc.

Uốn vòng: Uốn thẳng thành vòng theo những bán kính cho trƣớc.

4

Xoắn: Xoắn hai phần của phôi phẳng đi một góc cho trƣớc.

1.2.3. Dập vuốt

Là phƣơng pháp biến phôi phẳng thành vật rỗng hở miệng có hình dáng

bất kỳ hoặc làm thay đổi kích thƣớc vật rỗng.

Dập vuốt lần đầu: Biến phôi phẳng thành vật rỗng hở miệng.

Dập vuốt các lần sau: Làm thay đổi các hình dáng, kích thƣớc vật mỏng.

Dập vuốt có biến mỏng thành: Làm thay đổi kích thƣớc của phôi rỗng và

làm mỏng dần thành của nó.

Hình 1.2 Quá trình uốn.

Hình 1.3 Quá trình vuốt.

5

1.2.4. Tạo hình

Là phƣơng pháp dùng biến dạng cục bộ để thay đổi hình dáng của vật dập

hay phôi.Tạo hình có các phƣơng pháp sau:

Dập gân: Tạo thành gân nổi trên phôi thẳng hoặc bề mặt vật dập.

Dập phình: Làm rộng kích thƣớc ở một đoạn nào đó.

Nong: Tạo thành vành từ lỗ trên phôi phẳng.

Viền mép: Cuộn mép của phôi rỗng thành phôi vòng.

Tạo thành ren trên thành rỗng.

Tóp miệng: Thu nhỏ kích thƣớc ở phần miệng của phôi rỗng.

Chỉnh: Hiệu chỉnh hình dáng và kích thƣớc của vật dập.

1.2.5. Dập ép

Là phƣơng pháp phân phối lại thể tích vật liệu có sự di chuyển của kim loại

để làm thay đổi hình dáng hoặc bề mặt của phôi. Dập ép có các hình thức sau:

Dập nổi mặt (dập dấu): Làm nổi các đƣờng nét, hình dáng trên khối vật liệu

phẳng.

Ép chảy: Biến một khối kim loại thành vật rỗng bằng một cách ép cho kim

loại chảy theo khe hở.

Hình 1.4 Quá trình dập phình.

6

1.3. Tình hình công nghệ dập nguội trong và ngoài nƣớc

Do những ƣu điểm mà dập nguội mang lại các nƣớc có ngành công nghiệp

phát triển tiên tiến trên thế giới dập nguội chiếm một tỷ lệ cao trong nghành công

nghiệp. Có thể kể ra các nƣớc (Nga) Liên Xô cũ , Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc,

Trung Quốc…. Điển hình nhƣ Liên Xô nhƣng năm 70-80 của thế kỷ 20 trong

ngành chế tạo xe hơi hạng nhẹ, các chi tiết chế tạo bằng dập nguội chiến khoảng

60-70%. Trong nghành chế tạo máy chính xác chiếm 80- 85%. Trong ngành chế

tạo máy điện chiếm 60- 70%. Trong ngành sản xuất hàng tiêu dùng chiếm 95-

98%.. Những năm gần đây dập nguội còn sản xuất những linh kiện điện điện tử

(khuôn liên hoàn) và các hoạt động sản xuất trong nghành quân sự.

Ở Việt Nam nghệ dập nguội cũng phát triển từ khá sớm những nó phát triển

mạnh trong khoảng 10 năm trở lại đây phần lớn phục vụ cho hàng tiêu dùng và

các linh kiện xe máy cũng nhƣ ô tô…

Các hình 1.5 đến 1.8 sau đây trình bày một số sản phẩm của dập nguội.

Hình 1.5 Một số sản phẩm của dập nguội của ô tô.

7

Hình 1.6 Chân trống xe máy .

Hình 1.7 Một số đồ dùng gia đình.

Hình 1.8 Càng thắng trước xe máy.

8

CHƢƠNG II

CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO CÀNG THẮNG SAU XE MÁY TẠI

CÔNG TY TNHH OKURA VIỆT NAM

2.1. Chức năng và nhiệm vụ của càng thắng sau xe máy

Càng thắng sau của xe máy là chi tiết rất quan trọng nó có chức năng và

nhiệm vụ là cầu nối giữa bàn đạp của thắng xe với má phanh của càng sau xe

thông qua dây phanh. Tần suất va đập và hoạt động của chi tiết là rất lớn.

Hình 2.1 Chi tiết càng thắng sau xe máy.

9

Hình 2.2 Hình chi tiết càng thắng sau xe sau máy.