Thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TẾ NGỌC ĐỨC

THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM

HÀNH CHÍNH TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

TẾ NGỌC ĐỨC

THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM

HÀNH CHÍNH TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành Luật Hành chính và Hiến pháp

Mã số: 60380102

Người hướng dẫn khoa học: PGS, Ts. Nguyễn Cảnh Hợp

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các

số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy

và trung thực. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất

kỳ công trình nào khác.

NGƯỜI CAM ĐOAN

TẾ NGỌC ĐỨC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Vi phạm hành chính : VPHC

Xử lý vi phạm hành chính : XLVPHC

MỤC LỤC

Trang

PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................... 1

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THI HÀNH

QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG HOẠT

ĐỘNG XÂY DỰNG........................................................................................ 6

1.1. Những vấn đề chung về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt

động xây dựng.................................................................................................. 6

1.1.1. Vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng.............................. 6

1.1.2. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính và biện pháp khắc phục

hậu quả vi phạm trong hoạt động xây dựng .................................................. 10

1.2. Khái niệm và nội dung pháp lý của hoạt động thi hành quyết

định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng .................. 13

1.2.1. Khái niệm thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong

hoạt động xây dựng......................................................................................... 13

1.2.2. Trình tự, thủ tục thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính

trong hoạt động xây dựng ............................................................................... 17

1.3. Đặc điểm thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong

hoạt động xây dựng....................................................................................... 22

Kết luận Chƣơng 1................................................................................ 27

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT

VI PHẠM HÀNH CHÍNH TRONG HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG TRÊN

ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN

......................................................................................................................... 28

2.1. Thực trạng vi phạm hành chính và xử phạt vi phạm hành chính

trong hoạt động xây dựng tại Thành phố Hồ Chí Minh ........................... 28

2.1.1. Các hành vi vi phạm hành chính phổ biến trong hoạt động xây

dựng tại Thành phố Hồ Chí Minh................................................................... 28

2.1.2. Việc xử lý vi phạm hành chính của các cơ quan nhà nước có

thẩm quyền............................................................................................... 35

2.2. Thực trạng thi hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính

trong hoạt động xây dựng............................................................................. 37

2.2.1. Về chấp hành hình thức phạt tiền của đối tượng bị xử phạt ........ 37

2.2.2. Việc thực hiện các biện pháp buộc khắc phục hậu quả (chủ yếu là

biện pháp khôi phục lại tình trạng ban đầu, Buộc phá dỡ công trình xây dựng,

bộ phận công trình xây dựng vi phạm) của đối tượng bị xử phạt................... 39

2.2.3. Đánh giá chung............................................................................. 41

2.2.4. Những khó khăn, bất cập trong việc tổ chức thi hành các quyết

định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng trên địa bàn

thành phố Hồ Chí Minh................................................................................... 42

2.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thi hành quyết định

xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng........................... 53

2.3.1. Xác định rõ phương hướng, mục tiêu, hiệu quả quản lý trật tự xây

dựng là tiền đề nâng cao hiệu quả thi hành quyết định.................................. 53

2.3.2. Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật về xây dựng, xử phạt

VPHC và thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động

xây dựng .......................................................................................................... 55

2.3.3. Các biện pháp về tổ chức thực hiện pháp luật ............................. 62

KẾT LUẬN............................................................................................ 66

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Với mục tiêu nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Pháp lệnh xử

lý vi phạm hành chính, góp phần bảo đảm trật tự, kỷ cương quản lý hành

chính, an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công

dân; đấu tranh ph ng, chống có hiệu quả đối với vi phạm hành chính, tội

phạm trong thời kỳ mới; khắc phục tối đa tình trạng thiếu thống nhất và ch ng

ch o trong hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; tạo cơ s pháp lý

đầy đủ, thuận lợi cho việc thực hiện các nghĩa vụ mà Việt Nam đã cam kết

trong các điều ước quốc tế; đáp ứng đ i hỏi ngày càng cao của đời sống kinh

tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn phát triển mới. Ngày 20 tháng 6 năm

2012, Luật xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội thông qua và có hiệu lực

thi hành kể từ ngày 01/7/2013. Kể từ khi Luật có hiệu lực, công tác xử lý vi

phạm hành chính dần đi vào nề nếp, các vụ việc xảy ra được phát hiện và xử

lý kịp thời; trình tự, thủ tục xử phạt được thực hiện đúng quy định của pháp

luật; xử phạt đúng người, đúng hành vi vi phạm; hậu quả do hành vi vi phạm

gây ra được khắc phục kịp thời đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý nhà

nước, góp phần quan trọng trong việc lập lại trật tự, bảo đảm an ninh, an toàn,

ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 đã dành mục 2 và 3

trong Chương III để quy định về việc thi hành quyết định xử phạt và cưỡng

chế thi hành quyết định vi phạm hành chính.

Để thi hành Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, Chính phủ ban hành

các nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực khác nhau, trong

đó có Nghị định 121/ NĐ – CP ngày 10 tháng 10 năm 2013 quy định về việc

xử phạt quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh

doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý

công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công s trong đó quy định

rõ về mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả đối với các hành vi vi phạm

trong hoạt động xây dựng. Bộ xây dựng cũng đã ban hành Thông tư

2

02/2014/TT – BXD Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điềucủa

Nghị định số 121/2013/NĐ-CP nói trên

Mặc dù các biện pháp xử lý vi phạm hành chính trong hoạt động xây

dựng đã được quy định khá đầy đủ trong các văn bản pháp luật nhưng trong

thời gian qua vấn đề vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng diễn biến

rất phức tạp.

Tại Thành phố H Chí Minh, chỉ tính riêng trong giai đoạn chuyển giao

giữa thanh tra xây dựng xã, phường về thanh tra địa bàn thuộc S Xây dựng

thì trên địa bàn thành phố đã có hành ngàn căn nhà xây dựng không ph p, sai

phép. Tại huyện Bình Chánh đã hơn 1500 căn, quận Thủ Đức 643 căn, các địa

bàn quận, huyện đang trong tiến trình đô thị hóa nơi ít nhất cũng gần 100

trường hợp. Tuy nhiên, việc xử lý các trường hợp sai phạm và kết quả thi

hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính cũng như cưỡng chế thi hành chỉ

mới đạt khoản 50%. Nguyên nhân tồn tại những bất cập một phần do các

cơ quan có thẩm quyền thiếu cƣơng quyết trong thi hành quyết định xử

phạt vi phạm hành chính. Hoạt động cưỡng chế thi hành các biện pháp khắc

phục hậu quả c n chậm trễ, nhưng trách nhiệm chính thuộc về cơ quan và cá

nhân có nhiệm vụ thi hành. Ngoài ra, các đối tượng vi phạm có nhiều thủ

đoạn tinh vi nhằm trốn tránh việc thi hành các quyết định xử phạt hành chính,

đặc biệt là các biện pháp khắc phục hậu quả.

Từ thực tiễn trên cho thấy việc thiếu kiên quyết trong thi hành và cưỡng

chế thi hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây

dựng đã ảnh hư ng rất lớn đến hiệu quả quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn

thành phố thời gian qua. Bên cạnh đó, từ sau khi Luật xử lý vi phạm hành

chính 2012 được ban hành thì Chính phủ và Bộ xây dựng đã ban hành các

Nghị định, Thông tư trong lĩnh vực xây dựng nên nhiều vấn đề mới trong thực

tế thi hành Luật vẫn c n bất cập, khó khăn cần được giải quyết.

Từ thực tiễn đó tôi chọn đề tài: “Thi hành quyết định xử phạt vi

phạm hành chính trong hoạt động xây dựng” làm nội dung nghiên cứu

luận văn thạc sĩ luật học.

3

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Vấn đề xử phạt vi phạm hành chính và thi hành quyết định xử phạt

VPHC đã được nghiên cứu trong một số đề tài như:

Luận văn thạc sĩ luật học của tác giả Bùi Thị H a bảo vệ năm 2011

“Pháp luật về thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải

quan; Luận văn “Xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động điện lực” của

tác giả Tống Thị Hoàng Phương bảo vệ năm 2011; Luận văn “Xử phạt vi

phạm hành chính trong hoạt động bảo vệ môi trường” của tác giả Trần Ngọc

Hân bảo vệ năm 2010; Luận văn “Thực hiện xử phạt vi phạm hành chính

trong lĩnh vực hải quan” của tác giả Trần Quang Minh bảo vệ năm 2007;

Luận văn “Hoàn thiện các quy định pháp luật về biện pháp xử phạt vi phạm

hành chính” của tác giả Nguyễn Trọng Bình bảo vệ năm 2000. Các luận văn

này tập trung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chuyên môn mà

tác giả không nghiên cứu.Tuy nhiên, với những nội dung mà các luận văn trên

đề cập, tác giả đã rút ra được một số khái niệm nhằm làm sáng tỏ hơn vấn đề

luận văn đang thực hiện. Ngoài ra, tác giả nhận thức rõ hơn tầm quan trọng

của việc thực hiện xử phạt đối với các quy phạm hành chính, cũng như cung

cấp cho tác giả một số kiến thức về việc sửa đổi pháp luật cho phù hợp với

điều kiện thực tiễn trong quá trình thực thi của các cơ quan, tổ chức và cá

nhân có thẩm quyền.

- Một số bài viết, báo cáo như: “Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính

của một số nước trên thế giới” của tác giả Đỗ Hoàng Yến đăng trên “Tạp chí

Nghiên cứu pháp luật” số 109 năm 2007; bài viết “Vi phạm hành chính và xử

lý vi phạm hành chính chính” của Hội đ ng phối hợp công tác phổ biến, giáo

dục pháp luật của Chính phủ đăng trên“Đặc san tuyên truyền pháp luật” số

06; bài viết “Một số bất cập và hướng hoàn thiện pháp luật xử lý vi phạm

hành chính” của tác giả Nguyễn Minh Đức đăng trên “Tạp chí nghiên cứu lập

pháp điện” tử năm 2009; các báo cáo của Thanh tra S xây dựng Thành phố

H Chí Minh từ những năm 2011 đến 2015; một số bài báo, một số văn bản

của S xây dựng, Ủy ban nhân dân Thành phố H Chí Minh và Bộ Xây dựng