Thế giới nhân vật trong truyện ngắn Chu Lai sau năm 1975

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN THỊ MINH HUỆ

THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN

CHU LAI SAU NĂM 1975

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGÔN NGỮ, VĂN HÓA VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM

THÁI NGUYÊN – 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN THỊ MINH HUỆ

THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN

CHU LAI SAU NĂM 1975

Chuyên ngành: Văn học Việt Nam

Mã số: 8220121

LUẬN VĂN THẠC SĨ

NGÔN NGỮ, VĂN HÓA VÀ VĂN HỌC VIỆT NAM

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS CAO THỊ HỒNG

THÁI NGUYÊN – 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu

trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn đều

trung thực và chưa từng được công bố ở bất kỳ công trình nào khác.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Minh Huệ

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn thạc sĩ này, tác giả xin trân trọng cảm

ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Khoa Báo chí – Truyền thông và Văn

học, Trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên và các Thầy, Cô giáo

đã trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập.

Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS.Cao

Thị Hồng đã luôn tận tình hướng dẫn, chỉ bảo trong suốt thời gian nghiên cứu

và hoàn thành luận văn.

Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, người thân, bạn bè, đồng

nghiệp đã giúp đỡ, động viên, tạo điều kiện để tác giả hoàn thành luận văn.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2019

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Minh Huệ

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................1

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii

MỤC LỤC.................................................................................................................iii

MỞ ĐẦU....................................................................................................................1

Chƣơng 1: CHU LAI - CUỘC ĐỜI, VĂN NGHIỆP VÀ QUAN NIỆM NGHỆ

THUẬT ....................................................................................................................13

1.1.Cuộc đời: ............................................................................................................13

1.1.1.Quê hƣơng, gia đình và thời niên thiếu...........................................................13

1.1.2.Thời kì trƣởng thành và tham gia kháng chiến. ..............................................13

1.1.3.Thời kì hậu chiến và x y d ng đất nƣớc.........................................................14

1.2.Văn nghiệp .........................................................................................................16

1.2.1. Quá trình sáng tác...........................................................................................17

1.2.2. Truyện ngắn Chu Lai trong bối cảnh của xã hội Việt Nam sau 1975............19

1.3. Quan niệm nghệ thuật và quan niệm nghệ thuật về con ngƣời của Chu Lai ....22

1.3.1.Quan niệm nghệ thuật .....................................................................................22

1.3.2. Quan niệm nghệ thuật của Chu Lai................................................................23

1.3.2.1. Quan niệm về nghề văn và trách nhiệm của ngƣời cầm bút:......................23

1.3.2.2. Quan niệm về s nghiệm sinh trong sáng tác .............................................26

1.3.3. Quan niệm nghệ thuật về con ngƣời của Chu Lai..........................................29

1.3.3.1. Quan niệm nghệ thuật về con ngƣời ...........................................................29

1.3.3.2. Quan niệm nghệ thuật về con ngƣời của Chu Lai.......................................31

Tiểu kết Chƣơng 1....................................................................................................44

Chƣơng 2: THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN CHU LAI SAU

NĂM 1975 NHÌN TỪ PHƢƠNG DIỆN NỘI DUNG.............................................45

2.1. Khái niệm thế giới nh n vật ..............................................................................45

2.1.1. Nh n vật .........................................................................................................45

2.1.2. Thế giới nh n vật............................................................................................47

iv

2.2. S đa dạng phong phú của thế giới nh n vật trong truyện ngắn Chu Lai sau

năm 1975 ..................................................................................................................48

2.2.1. Nh n vật anh hùng..........................................................................................49

2.2.1.1.Nh n vật anh hùng lãng tử ...........................................................................49

2.2.1.2. Nh n vật nữ anh hùng: ................................................................................53

2.2.2. Nh n vật bi kịch: ............................................................................................56

2.2.3. Nh n vật t ý thức.........................................................................................63

2.2.4. Nh n vật tha hóa.............................................................................................68

2.2.5. Nh n vật gắn với những suy niệm về cuộc đời, nghệ thuật...........................72

Tiểu kết Chƣơng 2....................................................................................................78

Chƣơng 3: THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN CHU LAI SAU

NĂM 1975 NHÌN TỪ PHƢƠNG DIỆN NGHỆ THUẬT.......................................79

3.1. Nghệ thuật miêu tả ngoại hình và khắc họa nội t m nh n vật ..........................79

3.1.1.Nghệ thuật miêu tả ngoại hình nh n vật .........................................................79

3.1.2. Nghệ thuật khắc họa nội t m nh n vật...........................................................86

3.2. Nghệ thuật khắc họa tính cách nh n vật ...........................................................95

3.2.1. Nghệ thuật khắc họa tính cách qua x y d ng tình huống ..............................95

3.2.2. Nghệ thuật khắc họa tính cách qua hành động ứng xử của nh n vật...........101

3.3. Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ trong x y d ng nh n vật................................104

3.3.1. Ngôn ngữ đối thoại.......................................................................................104

3.3.2. Ngôn ngữ độc thoại:.....................................................................................110

Tiểu kết Chƣơng 3..................................................................................................115

KẾT LUẬN............................................................................................................116

TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................118

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1.Chu Lai - nhà văn sinh ra và trƣởng thành trong chiến tranh, thời bình

lại sống với những “bão giông” của thời hậu chiến. Khởi nghiệp lính là diễn viên

ở đoàn kịch Tổng cục chính trị nhƣng sau đó Chu Lai từ bỏ nghề diễn xin đi làm

lính chiến. Quãng đời 10 năm lính chiến đã vừa nhƣ một nỗi ám ảnh thƣờng tr c

vừa trở thành một phần quan trọng trong cuộc đời nhà văn. Nó thôi thúc nhà văn

phải viết ra trên trang văn những nghiệm sinh của mình về cuộc đời, về con

ngƣời, về chiến tranh, cũng nhƣ về những gì đang diễn ra trong cuộc sống.

Những tố chất nhà văn đƣợc thừa hƣởng từ gia đình có truyền thống văn học, s

trui rèn qua khói lửa chiến tranh cùng tài năng và t m huyết của một nhà văn đã

hun đúc nên một Chu Lai - nhà văn có tên tuổi trong nền văn học Việt Nam hiện

đại. Chu Lai đã cày xới, “th m canh” trên “mảnh ruộng” đề tài chiến tranh và

ngƣời lính vô cùng màu mỡ với nhiều thể loại: tiểu thuyết, kịch bản s n khấu,

kịch bản phim, bút ký, hồi ký. Không bằng lòng với chính bản th n, bằng khả

năng sáng tạo không ngừng, nhà văn đã thử nghiệm trên cả thể loại truyện ngắn.

Qua đó nhà văn thể hiện tƣ tƣởng, quan niệm nghệ thuật về con ngƣời, đồng thời

gửi gắm những thông điệp về cuộc đời, những c u chuyện thấm đẫm giá trị nh n

văn và niềm tin tƣởng vào những điều tốt đẹp ở đời.

1.2.Khi nghiên cứu về Chu Lai, ngƣời ta chú ý nhiều đến tiểu thuyết bởi các

bộ tiểu thuyết của Chu Lai đều g y đƣợc tiếng vang và có đóng góp không nhỏ

cho nền văn học Việt Nam sau 1975. Truyện ngắn Chu Lai là một “tiếng nói

nghệ thuật mới” nhƣng chƣa đƣợc chú ý nhiều, đặc biệt là góc nhìn về thế giới

nh n vật. Trong những năm gần đ y, truyện ngắn của ông cũng đã thu hút đƣợc

s quan t m của các nhà nghiên cứu. Mỗi bài viết, mỗi công trình nghiên cứu là

một cách nhìn, một tiếng nói, một suy nghĩ, cảm nhận riêng của ngƣời viết về

nghệ thuật ngôn ngữ hoặc đặc điểm truyện ngắn Chu Lai. Trong các bài viết,

2

công trình nghiên cứu đó, ít nhiều có đề cập đến vấn đề nh n vật trong sáng tác

của ông. Nhƣng chƣa có bài viết hoặc công trình nào nghiên cứu “Thế giới

nhân vật trong truyện ngắn Chu Lai sau năm 1975” một cách đầy đủ, toàn diện

và hệ thống.

1.3. Nh n vật văn học là phƣơng diện quan trọng, là “điều kiện thiết yếu

đảm bảo cho s miêu tả thế giới của văn học có đƣợc chiều s u và tính hình

tƣợng” [23,77]. Tìm hiểu thế giới nh n vật trong truyện ngắn Chu Lai, ngƣời

đọc sẽ tìm đƣợc một chìa khóa để giải mã thế giới nghệ thuật trong truyện ngắn

của ông.

1.4. “Truyện ngắn Chu Lai là những lát cắt nhiều tầng, nhiều mảng khác

nhau của hiện th c đời sống” [44]. Các tác phẩm truyện ngắn của Chu Lai viết

về con ngƣời ở nhiều lứa tuổi, trình độ, nghề nghiệp khác nhau và chủ yếu vẫn

là ngƣời lính trong và sau chiến tranh. Những mảng màu tối – sáng, đậm – nhạt,

những góc khuất của cuộc sống, những th n phận, số phận con ngƣời đã đƣợc

nhà văn khai thác đến tận cùng và thể hiện trên những trang văn thấm đẫm tình

ngƣời, tình đời. Từng trải qua chiến tranh gian khổ, trở về với thời bình, nhà

văn – ngƣời lính Chu Lai vẫn đau đáu, trăn trở về những kiếp nh n sinh, về

ngƣời lính khi phải đối diện với hai trận chiến (một mặt trận đầy khói bom súng

đạn, hiểm nguy trong quá khứ; một trận chiến trong hiện tại cuộc sống đời

thƣờng cũng không k m phần gay go quyết liệt . Mặt khác, Chu Lai cũng đặc

biệt rất yêu quý và tr n trọng ngƣời phụ nữ dù ở thời chiến hay thời bình. Trong

các cuộc nói chuyện, từ mà ông nhắc đến nhiều nhất có lẽ là “đàn bà”. Với ông,

tất cả phụ nữ đều là những vẻ đẹp đƣợc khẳng định. Vì vậy trong truyện ngắn

Chu Lai, phần lớn nh n vật của ông đều là những ngƣời lính và ngƣời phụ nữ

nhƣng những biểu hiện của thế giới nh n vật ấy vô cùng phong phú: “có ngƣời

tốt, kẻ xấu; có ngƣời thất bại, kẻ thành công; có ngƣời cao cả, kẻ thấp hèn và cả

những nh n vật tha hóa- những con ngƣời không đủ bản lĩnh để đối chọi với s

cám dỗ của đời sống...”. “Họ xuất hiện và len lỏi khắp nơi, trong chiến tranh

3

cũng nhƣ trong cuộc sống thời bình” [44]. Có thể ph n chia thành nhiều kiểu

nh n vật: đó là những nh n vật anh hùng - lãng tử, nh n vật t ý thức, nh n vật

bi kịch, nh n vật tha hóa, nh n vật gắn với những suy tƣ, chiêm nghiệm triết lí

về cuộc đời và nghệ thuật ... S phong phú của thế giới nh n vật ấy là yếu tố

góp phần tạo nên diện mạo phong cách riêng của truyện ngắn Chu Lai sau

năm 1975.

Với những lí do trên, trên cơ sở kế thừa và tiếp thu kết quả của những

ngƣời đi trƣớc, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu “Thế giới nhân vật trong

truyện ngắn Chu Lai sau 1975”. Hi vọng qua s tìm hiểu, ph n tích, lí giải về

thế giới nh n vật trong truyện ngắn Chu Lai một cách tƣơng đối hệ thống, luận

văn góp tiếng nói khẳng định vị trí của nhà văn Chu Lai trong nền văn học

đƣơng đại và đặc biệt s đóng góp của ông ở thể loại truyện ngắn, góp phần phát

triển, đổi mới văn xuôi Việt Nam sau năm 1975.

2. Lịch sử vấn đề

Trong những năm gần đ y, vấn đề văn học thời hậu chiến đƣợc các nhà

nghiên cứu phê bình đặc biệt quan t m. Sau những c y bút đàn anh có tên tuổi

nhƣ Nguyễn Trung Thành, Nguyễn Minh Ch u..., Chu Lai - một c y bút “thuộc

thế hệ các nhà văn thứ hai viết về chiến tranh” cũng đƣợc nhiều nhà nghiên cứu

chú ý tới.

Đã có nhiều bài viết, công trình nghiên cứu về Chu Lai và truyện ngắn

của ông. Xem x t nội dung các bài viết và công trình nghiên cứu ấy, chúng tôi

tạm chia thành hai nhóm chính sau:

2.1. Nhóm các bài viết, nghiên cứu có tính khái quát về truyện ngắn và tiểu

thuyết của của Chu Lai

Trong bài viết “Tập truyện ngắn Phố nhà binh”, Lý Hoài Thu đi vào lí

giải khá cặn kẽ mọi vấn đề: “Với tƣ cách là ngƣời từng tham chiến, vốn sống

chiến trƣờng gần nhƣ tạo thế chủ động hay hơn thế nữa, đủ để cho ngòi bút của

4

anh thả sức tung hoành trong biên độ ít giới hạn của đề tài chiến tranh. Mƣời

năm cầm súng giúp anh nhận thức đƣợc cái giá đẫm máu của những cuộc đụng

độ lịch sử. Vì vậy trƣớc đề tài chiến tranh, anh không chỉ là viết, là tiếp cận mà

là sống là day dứt, vật vã bằng t m linh máu thịt của chính mình” [66,9].Về bút

pháp, Lý Hoài Thu khẳng định: “Chu Lai đã tạo đƣợc s đa dạng về màu sắc

thẩm mỹ, đa chiều về thời gian không gian, đa thanh về giọng điệu m hƣởng.

Bên cạnh sắc thái trữ tình của “Phố vắng”, “Dòng sông yên ả”là những xung đột

gắt gao, là tiết tấu dồn dập đầy kịch tính của “Phố nhà binh”. Bên cạnh dòng

t m tƣởng triền miên của “Người không đi qua hoàng cung” là những lời lẽ s u

sắc mà thấm thía của “Người cha nhu nhược”... Văn Chu Lai rất gần với ngôn

ngữ điện ảnh. Có cảm giác nhƣ ngòi bút của anh cũng “lƣớt”, cũng “lia” từ

nhiều góc độ, cũng tiếp cận cảnh, cũng lùi xa viễn cảnh nhƣ ống kính của

ngƣời quay phim... Có lẽ anh quan t m đến phƣơng diện tạo hình của ngôn ngữ

mà ít chú ý đến chiều s u t m lí của nó?...Về kết cấu anh vận dụng nhiều thủ

pháp đồng hiện và coi đó là một trục chính, là mối giao lƣu giữa quá khứ và

hiện tại” [70,95].

Trong cuốn “Thế giới nghệ thuật trong tiểu thuyết của Chu Lai”, nhà

nghiên cứu Nguyễn Đức Hạnh đã thể hiện một cách nhìn nhận, đánh giá khá đầy

đủ và toàn diện từ hành trình sáng tác tiểu thuyết, quan niệm nghệ thuật về hiện

th c và con ngƣời, cảm hứng nghệ thuật, kiểu nh n vật trung t m đến không

gian và thời gian nghệ thuật trong tiểu thuyết của Chu Lai. Ở công trình nghiên

cứu này, Nguyễn Đức Hạnh đã chỉ rõ mối quan hệ chặt chẽ giữa cảm hứng nghệ

thuật với kiểu nh n vật trung t m trong tiểu thuyết. Tác giả ph n loại thành ba

loại cảm hứng tƣơng ứng với ba kiểu nh n vật trung t m trong tiểu thuyết. Đó

là: Cảm hứng anh hùng và cảm hứng lãng mạn tƣơng giao hô ứng với kiểu nh n

vật anh hùng lãng tử trong chiến tranh; cảm hứng bi kịch và cảm hứng cảm

thƣơng tƣơng giao hô ứng với kiểu nh n vật bi kịch; cảm hứng phê phán hô ứng

tƣơng giao với kiểu nh n vật phản diện- lƣỡng diện hoặc tha hóa [29, 34]. Đ y

5

là công trình nghiên cứu về tiểu thuyết của Chu Lai khá công phu. Chúng tôi

nhận thấy những kết quả đó là một gợi ý quan trọng cho việc nghiên cứu thế giới

nh n vật trong truyện ngắn Chu Lai sau 1975. Bởi giữa truyện ngắn và tiểu

thuyết có những mối quan hệ tƣơng đồng trên nhiều phƣơng diện.

Trong cuốn “ Bình luận truyện ngắn”, Bùi Việt Thắng viết: “Dƣờng nhƣ

Chu Lai nghiêng về bút pháp nghiêm ngặt trong cách thể hiện đời sống của

ngƣời chiến sĩ. Bút pháp này tạo nên tính s u sắc trong truyện ngắn của anh”

[64, 102].

Trong luận văn thạc sĩ “Đặc điểm truyện ngắn Chu Lai sau năm 1975”, tác

giả Vi Thị Hƣơng có viết: “Chu Lai đã đi vào ngóc ngách của đời sống t m linh

con ngƣời. Ông đã làm cho ngƣời đọc bất ngờ bằng những khám phá nghệ thuật

của mình. Chu Lai nhìn chiến tranh qua số phận con ngƣời, cảm hứng thế s dần

dần thay thế cho cảm hứng sử thi, cảm hứng nh n bản, cảm hứng bi kịch và nhu

cầu thể hiện nỗi buồn đã trở thành cảm hứng chủ đạo của nhiều truyện ngắn Chu

Lai” [38,28]. “S đóng góp của Chu Lai không chỉ ở việc ông đã thể hiện đƣợc

một cách ch n thật, sinh động những vấn đề chiến tranh và số phận ngƣời lính

cũng nhƣ s vận động, phát triển của đất nƣớc những năm sau chiến tranh theo

một cách nhìn mới” [38,30]. Tác giả nhận x t khái quát: “ Chu Lai luôn thể hiện

s nỗ l c cách t n nghệ thuật, bởi ý thức làm mới nghệ thuật cũng là làm mới

chính mình. Chu Lai đã có những cách thể hiện mới về những vấn đề hiện th c

cuộc sống, con ngƣời, nh n vật, đề tài, tạo d ng tình huống… tạo nên s phong

phú, đa dạng về sắc thái cho diện mạo chung của truyện ngắn hiện đại” [38,27];

“những cách t n nghệ thuật của ông chủ yếu ở mảng đề tài chiến tranh, ngƣời

lính và cuộc sống đời thƣờng của ngƣời lính thời hậu chiến. Đặc biệt truyện

ngắn của Chu Lai thời kỳ sau 1975 thƣờng xoáy s u vào một đề tài chủ l c là

ngƣời lính thời bình, mối quan hệ đa chiều của họ với các lĩnh v c phức tạp của

cuộc sống hiện nay” [38,27].

6

Luận văn thạc sĩ “Đặc điểm ngôn ngữ truyện ngắn Chu Lai” của Nguyễn

Thúy Huệ tập trung tìm hiểu nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong truyện ngắn Chu

Lai qua cách thức sử dụng các phƣơng tiện cú pháp trong truyện ngắn, từ đó

khẳng định những đóng góp của Chu Lai trong việc sử dụng chất liệu ngôn từ

khi sáng tác văn chƣơng [37, 6]. Nguyễn Thúy Huệ đã có những đánh giá khái

quát về cảm hứng chủ đạo và đặc trƣng nổi bật trong truyện ngắn Chu Lai: “Chu

Lai luôn trung thành với đề tài chiến tranh và ngƣời lính. Trong sáng tác của

ông, mảng đề tài này luôn đƣợc thể hiện một cách ch n th c, dung dị với m

hƣởng chủ đạo là ngợi ca. Những truyện ngắn: Người không đi qua hoàng cung,

Cái tát sau cánh gà, Sắc đỏ chôm chôm... đánh dấu một giai đoạn mới trong bút

pháp của văn Chu Lai về nhiều mặt, thể hiện cách nhìn nhận vấn đề s u sắc

hơn, văn phong đằm thắm hơn, đặc biệt là khả năng suy ngẫm, triết lí s u xa,

t m huyết hơn ” [37,20].

Nhƣ vậy, có thể thấy truyện ngắn Chu Lai đã thu hút đƣợc s quan t m

chú ý của nhiều ngƣời đọc. Sức hấp dẫn của ngòi bút Chu Lai không chỉ ở cách

nhìn mới mẻ về đề tài chiến tranh và ngƣời lính mà còn ở chiều s u tƣ tƣởng, ý

nghĩa triết lí. Những giá trị nội dung nghệ thuật của truyện ngắn Chu Lai th c s

mang đƣợc dấu ấn đổi mới của văn xuôi đƣơng đại Việt Nam và để lại những ấn

tƣợng s u sắc trong lòng bạn đọc.

2.2. Nhóm các bài viết, nghiên cứu về nhân vật trong truyện ngắn và tiểu

thuyết của Chu Lai

Trong bài “Tập truyện ngắn Phố nhà binh” (Văn nghệ quân đội số

7/1993), Lý Hoài Thu đi vào lý giải các vấn đề về x y d ng nh n vật của Chu

Lai: “Nếu nhƣ trƣớc kia các nh n vật của anh đƣợc miêu tả ở cốt cách anh hùng

trận mạc thì hiện nay, cụ thể là trong tập truyện mới này, Chu Lai tập trung ở

quãng đời thứ hai: quãng đời phía sau trận chiến của ngƣời lính” [66,94].

7

Trong bài phỏng vấn “Nhà văn Chu Lai: Thịt da nóng hổi kề bên mà vẫn

chỉ có lảm nhảm tình yêu là xúc phạm cuộc đời”, Nguyễn Đình Tú nhận x t:

“Về nh n vật, có thể nói ông tạo ra một hệ thống nhận vật rất đa dạng, có sức ám

ảnh và mang tính biểu tƣợng cao, nhƣng đọng lại trong lòng các thế hệ bạn đọc

s u đậm hơn cả vẫn là những nh n vật “đang và đã” làm lính, tức là những

ngƣời lính từ trong chiến tranh trở về với đời thƣờng dƣới nhiều “định dạng”

khác nhau. Hầu hết những nh n vật này của ông đều có hai phần đời, phần trong

quá khứ chiến tranh và phần của hiện th c đời sống hôm nay” [85].

Trong luận văn nghiên cứu về “Thế giới nhân vật trong tiểu thuyết của Chu

Lai thời kì đổi mới ”, tác giả Phạm Văn Mạnh cũng nhận thấy: “ Chu Lai là nhà

văn đặc biệt quan t m đến số phận ngƣời lính trong và sau chiến tranh. Trong

chiến tranh, họ là đồng đội của nhau, cùng tham gia một chiến dịch, một trận

đánh, cùng nhau vƣợt qua những khó khăn thử thách... Họ sẵn sàng nhƣờng cơm

sẻ áo cho nhau thậm chí hi sinh cả mạng sống cho đồng đội... Nhƣng khi trở về

cuộc sống đời thƣờng họ lại đứng ở hai phía đối nghịch nhau”[52,7]. Tác giả cũng

chỉ ra s phong phú đa dạng của thế giới nh n vật trong tiểu thuyết Chu Lai thời

kì đổi mới với cách ph n chia thành nhiều kiểu nh n vật khác nhau. Tuy truyện

ngắn và tiểu thuyết Chu Lai có những điểm khác biệt nhƣng cũng có những điểm

tƣơng đồng nên chúng tôi nhận thấy công trình nghiên cứu này cũng là một tài

liệu tham khảo có giá trị trong quá trình triển khai đề tài của chúng tôi.

Ngoài ra, còn có các luận văn nghiên cứu về truyện ngắn Chu Lai. Các

luận văn đều có nhắc đến thế giới nhận vật trong truyện ngắn Chu Lai nhƣng

chƣa có s khai thác triệt để.

Luận văn thạc sĩ của Cao Xu n Hải “Các hành động ngôn ngữ qua lời

thoại nhân vật trong truyện ngắn Chu Lai” đi vào nghiên cứu truyện ngắn Chu

Lai từ góc độ Ngữ dụng học, với phạm vi là hành động ngôn ngữ qua lời thoại

nh n vật “Chúng tôi đi s u nghiên cứu các hành động ngôn ngữ qua lời thoại