Thế giới nghệ thuật trong truyện ngắn hoàng minh tường qua hai tập truyện ngắn "ngọc đất" và "nàng eva mù".

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA NGỮ VĂN

THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT TRONG TRUYỆN NGẮN HOÀNG

MINH TƯỜNG QUA HAI TẬP TRUYỆN NGẮN

“NGỌC ĐẤT” VÀ “NÀNG EVA MÙ”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH CỬ NHÂN VĂN HỌC

Người hướng dẫn:

GVC. T.S Nguyễn Thanh Trường

Người thực hiện:

Huỳnh Quân

(Khóa: 2012 – 2016)

ĐÀ NẴNG, THÁNG 05 NĂM 2016

1

Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Huỳnh Quân

MỤC LỤC

MỤC LỤC--------------------------------------------------------------------------------------------------1

MỞ ĐẦU ----------------------------------------------------------------------------------------------------3

1. Lí do chọn đề tài---------------------------------------------------------------------------------------3

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ------------------------------------------------------------------------4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu -------------------------------------------------------------5

3.1. Đối tượng nghiên cứu ----------------------------------------------------------------------------5

3.2. Phạm vi nghiên cứu -------------------------------------------------------------------------------5

4. Giới thuyết thuật ngữ--------------------------------------------------------------------------------6

5. Phương pháp nghiên cứu --------------------------------------------------------------------------7

6. Bố cục khóa luận--------------------------------------------------------------------------------------9

NỘI DUNG----------------------------------------------------------------------------------------------- 10

Chương 1: Cảm hứng nghệ thuật trong “Ngọc đất” và “Nàng Eva mù”

của Hoàng Minh Tường --------------------------------------------------------------------------- 10

1.1 Về hiện thực cuộc sống------------------------------------------------------------------- 10

1.1.1. Cuộc sống nông thôn trong sự chuyển mình ------------------------------------ 10

1.1.2. Cuộc sống thị thành trong vòng xoay thế sự ------------------------------------ 17

1.2. Về chân dung con người----------------------------------------------------------------- 25

1.2.1. Hình ảnh người nông dân lao động ------------------------------------------------- 26

1.2.2. Hình ảnh người trí thức nơi phố thị ------------------------------------------------- 30

Chương 2: Không - Thời gian nghệ thuật trong “Ngọc đất” và “Nàng Eva

mù”của Hoàng Minh Tường-------------------------------------------------------------------- 35

2.1. Không gian nghệ thuật-------------------------------------------------------------------- 35

2.1.1. Không gian nơi làng quê----------------------------------------------------------------- 35

2.1.2. Không gian nơi thị thành ---------------------------------------------------------------- 38

2.2. Thời gian nghệ thuật----------------------------------------------------------------------- 41

2.2.1. Thời gian đồng hiện ----------------------------------------------------------------------- 42

2.2.2. Thời gian đảo ngược----------------------------------------------------------------------- 43

Chương 3. Ngôn ngữ và giọng điệu trong “Ngọc đất”và “Nàng Eva mù”

của Hoàng Minh Tường. -------------------------------------------------------------------------- 46

3.1. Ngôn ngữ--------------------------------------------------------------------------------------- 46

2

Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Huỳnh Quân

3.1.1. Ngôn ngữ giàu hình tượng cảm xúc ------------------------------------------------ 46

3.1.2. Ngôn ngữ đậm chất khẩu ngữ --------------------------------------------------------- 49

3.2. Giọng điệu ------------------------------------------------------------------------------------- 51

3.2.1. Giọng mềm mại, tha thiết. -------------------------------------------------------------- 52

3.2.2. Giọng triết lí, suy tưởng------------------------------------------------------------------ 53

3.2.3. Giọng vô âm sắc----------------------------------------------------------------------------- 55

KẾT LUẬN ---------------------------------------------------------------------------------------------- 59

TÀI LIỆU THAM KHẢO------------------------------------------------------------------------ 60

3

Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Huỳnh Quân

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

1.1. Sau 1975, lịch sử Việt Nam bước sang trang mới, thời kỳ đất nước

độc lập, thống nhất toàn vẹn. Theo đó, cùng với sự đổi mới mọi mặt của đời

sống, sự đổi mới trên lĩnh vực văn học nghệ thuật cũng diễn ra mạnh mẽ, các

thế hệ nhà văn đã nhanh chóng hướng ngòi bút tới nhiều phạm vi phản ánh

khác nhau, tác giả Hoàng Minh Tường cũng không nằm ngoài số đó. Ông đến

với văn chương bằng tất cả nhiệt huyết và trách nhiệm của người sáng tác. Từ

khi cầm bút đến nay Hoàng Minh Tường đã cho ra đời một số lượng lớn

những tác phẩm, ba mươi cuốn tiểu thuyết, mười tập truyện ngắn và một số

những tập bút kí, phóng sự.

1.2. Đến với thế giới truyện ngắn của Hoàng Minh Tường là đến với

những bức tranh phong phú về đời sống xã hội Việt Nam thời hậu chiến,

trong đó nhà văn đi sâu khám phá bản chất con người gắn với môi trường

sống và hoạt động, được tập trung soi sáng ở nhiều bình diện: tự nhiên, xã

hội, cá nhân và cách ứng xử của con người. Tất cả đã góp phần tạo điểm nhấn

trong hành trình sáng tạo của người nghệ sĩ.

1.3. Chọn đề tài (Thế giới nghệ thuật trong truyện ngắn Hoàng Minh

Tường qua hai tập truyện ngắn “Ngọc đất” và “Nàng eva mù”) chúng tôi

hướng tới nhận diện nội dung phản ánh và hình thức thể hiện để thấy được

những nét mới mẻ độc đáo trong cá tính sáng tạo của nhà văn. Đồng thời

thông qua khóa luận này chúng tôi mong muốn góp thêm cái nhìn mới về nhà

văn Hoàng Minh Tường và khẳng định được sự đóng góp của ông cho nền

truyện ngắn Việt Nam hiện đại.

4

Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Huỳnh Quân

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Khi được giải thưởng của Hội Nhà văn với tiểu thuyết “Thủy hỏa đạo

tặc”, trong một cuộc phỏng vấn, Hoàng Minh Tường đã tự bạch: “Cứ hai năm

thì có một đầu sách”. Cái tên Hoàng Minh Tường đều đặn xuất hiện trên văn

đàn. Người ta biết đến anh như một cây tiểu thuyết, một cây phóng sự văn

chương. Tuy nhiên, Hoàng Minh Tường còn là một cây truyện ngắn.

Nhà văn Vũ Bão đánh giá Hoàng Minh Tường như một anh thợ cày

“dong từng con chữ vượt qua miền đất trắng rợn ngợp” Mê mải say sưa trên

cánh đồng tiểu thuyết, nhà văn vẫn dành nhiều tâm sức cho truyện ngắn,

những thửa ruộng phần trăm nho nhỏ nhưng hiệu quả kinh tế không thể xem

thường.” [18].

Nhà văn Vũ Nho có một bài viết nói về “Hoàng Minh Tường với Gã

viết thuê” trong tập truyện “Gã viết thuê” đó có một số tác phẩm xuất hiện

trong hai tập “Ngọc đất” và “Nàng Eva mù” Vũ Nho đã nói về sự tài năng của

Hoàng Minh Tường: “đã phản ánh được nhiều mặt trái của xã hội lúc bấy giờ

từ sự xuống cấp mối quan hệ con người” [18] đến thời buổi kinh tế thị trường

cái gì cũng có thể mua bán, thuê mướn.

Vũ Nho cũng khẳng định Hoàng Minh Tường đã chứng tỏ rằng anh có

thể viết được đủ các cỡ trong khuôn khổ truyện ngắn. Và anh là một trong số

không nhiều cây bút văn xuôi có thành tựu ở cả ba thể loại tiểu thuyết, phóng

sự và truyện ngắn.

Trong cuốn Từ điển tác gia văn học Việt Nam thế kỉ XX, nhà văn Ma

Văn Kháng đã đánh giá: văn Hoàng Minh Tường luôn được thể hiện một cách

chân xác và tinh tế. [7]

5

Khóa luận tốt nghiệp SVTH: Huỳnh Quân

Tác giả Đỗ Trường cho rằng Hoàng Minh Tường là người làm sống lại

dòng văn học hiện thực nhân đạo.

Từ những bài viết nghiên cứu của các tác giả trên, chúng tôi thấy thể loại

truyện ngắn và tác giả của nó được đánh giá khá cao. Tuy nhiên, các ý kiến

đánh giá mới dừng lại ở việc giới thiệu và đưa ra những nhận xét chung mang

tính khái quát, chưa có công trình nào đi sâu tìm hiểu một cách hệ thống. Trên

cơ sở tiếp thu có chọn lọc ý kiến của các nhà nghiên cứu đi trước, khóa luận của

chúng tôi sẽ đi sâu khảo sát những đặc sắc trong thế giới nghệ thuật “Ngọc đất”

và “Nàng Eva mù”, nhằm qua đó chỉ ra những thành công và cả những hạn chế

của tác giả, tác phẩm đáng chú ý này.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Trong luận văn này đối tượng mà chúng tôi khảo sát là “Thế giới nghệ

thuật truyện ngắn Hoàng Minh Tường qua hai tập truyện ngắn “Ngọc đất” và

“Nàng Eva mù”. Ngoài ra còn tìm hiểu thêm một số tác phẩm truyện ngắn

khác bên ngoài hai tập truyện cũng như khảo sát thêm những tác phẩm của

các nhà văn khác đi trước và cùng thời để thấy được những nét giống nhau,

khác nhau cũng như thấy được những đổi mới, phát triển của Hoàng Minh

Tường từ đó khẳng định phong cách của mình.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu chủ yếu của đề tài này là hai tập truyện ngắn

“Ngọc đất” (NXB thời đại, 2013) và “Nàng Eva mù”, (NXB Lao động, 2006)

và những sáng tác của một số nhà văn khác liên quan trong quá trình khảo sát.