THẦY TĂNG MỞ NƯỚC - LÝ CÔNG UẨN (b) pptx

LÝ CÔNG UẨN (b)

Đêm khuya không dám dang chân ruỗi

Vì ngại non sông xã tắc xiêu

Lý Công Uẩn.

Mùa đông năm ấy, quan đề đốc Đào Cam Mộc thấy quân sĩ đã luyện tập thành

thục, lương thực dồi dào liền vào bệ kiến xin đi dẹp giặc Mường, đang nổi loạn ở

Thạch Thành (thuộc về tỉnh Thanh Hoá bây giờ). Vua Đại Hành hội họp bách

quan lại nghĩ kế. Thái sư Phạm Cự Lượng bàn rằng :

- Kể từ khi Ngô Vương Quyền khởi binh ở Á Châu ra đánh quân Nam Hán thống

nhất giang sơn, cho tới nay có ngoài 40 năm. Tuy trong khoảng thời gian đó, chính

quyền đã thiết lập vững chắc, nhưng ở vài nơi dân chúng vẫn không chịu tôn trọng

mệnh lệnh của triều đình. Với những tập quán, phong tục lạc hậu, lại thêm chiến

tranh tàn khốc làm kiệt quệ điều kiện sinh hoạt của họ, dân ở những nơi này bị bỏ

rơi, đâm oán thù các nhà cầm quyền bất lực không ban hành được những biện

pháp cần thiết khả dĩ bảo đảm được tài sản và tính mạng của họ, nên kèn cựa

muốn thoát khỏi thế lực của triều đình và thiết lập một giang sơn tự chủ mặc sức

vẫy vùng. Tỉ như dân Mường ở 49 động Hà Man, trải qua các triều đình bị ức hiếp,

đè nén bóc lột đến xương tuỷ, nhưng vì thế yếu nên nuốt hờn tạm qui phục. Bị bóc

lột, ức hiếp là một cái khổ trong thời bình, nhưng đến khi loạn lạc thì triều đình lại

không nhìn nhận đến, “sống chết mặc bây”, dân “dã man”, “dị chủng”, làm cho họ

uất ức mà làm liều. Quân đội anh dũng của ta có sợ gì một nhóm quân phiến loạn

đó. Chỉ một trận là quét sạch hết, nhưng chiếm đất thì dễ, mà cai trị thì khó.

Một nơi như 49 động Hà Man, núi non trùng điệp điệp, khí hậu nặng nề dễ sinh ra

nhiều bệnh tật hiểm nghèo. Một nắm quân ốm yếu, với một số ít quan lại không

phải là một lực lượng hùng hậu có thể áp đảo được chúng. Không lẻ mỗi lần có

nổi loạn, triều đình lại cử binh đi tiểu trừ, như thế chỉ thêm hao người tốn của rút

cuộc về phương diện chính trị, ta vẫn không thu được kết quả gì.

Vua Đại Hành gật đầu phán hỏi :

- Vậy theo như ý khanh thì nên xử thế nào cho phải ?

- Thần xin hiến một kế mọn : Ta cho người đi phao tin rằng Hoàng Thượng về

kinh lý hạt Thạch Thành để phủ dụ trăm họ, phân phát thóc gạo cho người nghèo,

chứ không có ý gây chiến tranh với dân. Như thế thì dân sẽ không sợ ta mà lại

muốn gần ta, giặc không có dân ủng hộ thì không đủ sức mà đánh lâu, dần cũng

phải tan. Thảng hoặc có nơi nào ra mặt chống cự thì ta hãy trừng trị. Bắt được giặc,

hãy cho ăn uống tử tế, cấp quần áo, rồi tha cho về, lại chiêu dụ những kẻ có thế lực

ở vùng đó về hàng, phong quan tước cho. Đó là những lợi khí rất hiệu nghiệm để

thu phục nhân tâm một cách rất nhanh chóng. Khi nào bình định xong đất Hà Man,

ta sẽ chọn một người nào có tín nhiệm của dân, lập lên làm chủ, đặt vươnglễ, lập

triều nghi, trả lại sự tự do cho họ, chỉ bắt hàng năm phải triều cống và chịu nhận

làm thần tử suốt đời. Có như thế thì triều đình mới không lo có sự âm mưu phản

nghịch, và nếu các dư đảng của nhà Đinh có muốn hoạt động trong dân chúng

cũng không đủ điều kiện để bành trướng thế lực được.

Vua cả mừng phán :

- Khanh bàn rất hợp ý trẫm. Nếu được ngày hoàng đạo, trẫm sẽ thân xuất binh đi

chinh phạt. Trong khi vắng mặt, khanh giúp thái tử Long Việt trông nom việc triều

chính, trừ có việc gì khẩn cấp hãy phi báo, còn ngoài ra, trẫm cho phép khanh

được giải quyết lấy.

Văn quan là Từ Mục can rằng :