Tăng cường công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TÁ TRƯỜNG

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ

VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN TÁ TRƯỜNG

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ

VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH

Chuyên ngành: Quản Lý Kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐỖ THÙY NINH

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.

Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được

bảo vệ một học vị khoa học hoặc công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Các thông tin trích dẫn trong luận văn này được chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả

Nguyễn Tá Trường

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tôi đã

nhận được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình từ phía tập thể và cá nhân:

Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả các thầy, cô giáo trường Đại

học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, Phòng Đào tạo đã giúp đỡ

tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với TS. Đỗ Thùy Ninh, người đã

tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn các cơ quan ban ngành của thành phố Hạ

Long đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu

thực hiện đề tài luận văn thạc sĩ.

Thái Nguyên, ngày….tháng…năm 2017

Tác giả

Nguyễn Tá Trường

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC VIẾT TẮT ................................................................................. vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH ...............................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................ 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 4

4. Ý nghĩa khoa học của luận văn ..................................................................... 4

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 5

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN

ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .......................... 6

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước..... 6

1.1.1. Vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước ......................................... 6

1.1.2. Quản lý vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước .......................... 13

1.1.3. Nội dung công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ NSNN.................. 16

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn đầu tư phát triển

từ ngân sách nhà nước..................................................................................... 25

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ NSNN

cho thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh...................................................... 27

1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước ................................. 27

1.2.2. Bài học kinh nghiệm về công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ

NSNN cho thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.......................................... 36

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................. 38

iv

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 38

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 38

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 38

2.2.2. Phương pháp tổng hợp và phân tích thông tin ...................................... 39

2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................. 42

Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ

PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ

HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH .............................................................. 44

3.1. Khái quát về thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................ 44

3.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 44

3.1.2. Điều kiện kinh tế ................................................................................... 48

3.1.3. Điều kiện xã hội .................................................................................... 49

3.1.4. Cơ sở hạ tầng của Thành phố Hạ Long................................................. 50

3.1.5. Những thuận lợi và khó khăn đối với vốn đầu tư phát triển tại thành

phố Hạ Long.................................................................................................... 52

3.2. Thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà

nước tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh............................................... 56

3.2.1. Tình hình bộ máy quản lý vốn đầu đầu tư phát triển từ NSNN tại

thành phố Hạ Long.......................................................................................... 56

3.2.2. Thực trạng quản lý vốn đầu tư phát triển từ NSNN tại thành phố

Hạ Long .......................................................................................................... 56

3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn đầu tư phát triển từ

ngân sách nhà nước tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh....................... 77

3.3.1. Xu hướng hội nhập quốc tế................................................................... 77

3.3.2. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.......................... 80

3.3.3. Thu nhập của dân cư và quy mô ngân sách địa phương....................... 82

3.3.4. Mô hình bộ máy quản lý vốn đầu tư phát triển và trình độ quản lý ..... 84

3.3.5. Chính sách tài chính của quốc gia......................................................... 84

v

3.4. Đánh giá kết quả đạt được, mặt hạn chế trong công tác quản lý vốn

vốn đầu tư phát triển từ NSNN tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh..... 87

3.4.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 87

3.4.2. Những hạn chế ...................................................................................... 89

3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ..................................................................... 90

Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG

QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ

NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH................ 92

4.1. Quan điểm, phương hướng và mục tiêu về quản lý vốn đầu tư phát triển

từ NSNN tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh .......................................... 92

4.1.1. Quan điểm, phương hướng ................................................................... 92

4.1.2. Mục tiêu................................................................................................. 93

4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý vốn đầu tư phát

triển từ ngân sách nhà nước tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh .......... 93

4.2.1. Giải pháp về nguồn vốn ........................................................................ 93

4.2.2. Hoàn thiện phân cấp thẩm quyền, thẩm định đối với vốn đầu tư

phát triển từ ngân sách nhà nước .................................................................... 97

4.2.3. Hoàn hiện phân cấp phân bổ ngân sách đầu tư phát triển..................... 97

4.2.4. Giải pháp hoàn thiện lập kế hoạch ngân sách đầu tư phát triển............ 98

4.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát vốn đầu tư phát triển từ ngân sách

nhà nước .......................................................................................................... 99

4.2.6. Giải pháp về cải cách hành chính........................................................ 100

4.3. Kiến nghị................................................................................................ 101

4.3.1. Đối với Bộ Tài chính........................................................................... 101

4.3.2. Đối với UBND tỉnh Quảng Ninh ........................................................ 102

4.3.3. Đối với các Sở ban ngành ................................................................... 104

KẾT LUẬN.................................................................................................. 106

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 107

vi

DANH MỤC VIẾT TẮT

ASEAN : Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

CT-TTg : Chỉ thị-Thủ tướng

ĐBSCL : Đồng bằng Sông cửu long

DN : Doanh nghiệp

EU : Liên minh châu Âu

FDI : Đầu tư trực tiếp nước ngoài

FTA : Hiệp định thương mại tự do

GDP : Tổng sản phẩm nội địa

GRDP : Tổng sản phẩm trên địa bàn

GTSX : Giá trị sản xuất

GTTT : Giá trị thị trường

HĐND : Hội đồng nhân dân

KCN : Khu công nghiệp

KH : Kế hoạch

KT-XH : Kinh tế-xã hội

NĐ-CP : Nghị định-Chính phủ

NQ : Nghị quyết

NSNN : Ngân sách nhà nước

ODA : Hỗ trợ phát triển chính thức

PPP : Đối tác công tư

QĐ-TTg : Quyết định-Thủ tướng

QH : Quốc hội

TH : Thực hiện

TPP : Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương

TT-BTC : Thông tư- Bộ Tài chính

UBND : Ủy ban nhân dân

XDCB : Xây dựng cơ bản

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Tổng vốn đầu tư phát triển từ NSNN của thành phố Hạ Long ...... 64

Bảng 3.2: Các lĩnh vực sử dụng vốn đầu tư phát triển từ NSNN tại thành

phố Hạ Long qua các năm 2014-2016............................................ 69

Bảng 3.3: Tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện theo giá hiện hành của

Thành phố Hạ Long qua các năm 2014-2016................................. 72

Bảng 3.4: Các dự án ưu tiên trong quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế -

xã hội ở thành phố Hạ Long giai đoạn 2014-2020 ......................... 79

viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ HÌNH

Biểu đồ

Biểu đồ 3.1: Tổng vốn đầu tư phát triển từ NSNN của thành phố Hạ Long... 65

Biểu đồ 3.2: Các lĩnh vực sử dụng vốn đầu tư phát triển từ NSNN tại

thành phố Hạ Long qua các năm 2014-2016.................................. 70

Hình

Hình 4.1: Cơ cấu tổng vốn đầu tư thành phố Hạ Long giai đoạn 2014 - 2020... 94

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Vốn là một yếu tố đầu vào không thể thiếu trong nền kinh tế của mỗi

quốc gia. Một quốc gia muốn phát triển phải tận dụng và khai thác triệt để

nguồn lực quý giá đó. Việt Nam có gần 80% dân số nằm trong khu vực kinh tế

nông nghiệp, nông thôn, đang trong giai đoạn tiến hành công nghiệp hóa - hiện

đại hóa, huy động vốn đầu tư phát triển kinh tế nói chung và vốn đầu tư phát

triển nông nghiệp nói riêng là vấn đề đặc biệt quan trọng cần được quan tâm

giải quyết.

Quảng Ninh là một tỉnh có nhiều tiềm năng và hội tụ nhiều điều kiện

thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, có vị trí quan trọng trong phát triển kinh

tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của cả nước. Trong thời gian qua thu

hút vốn đầu tư nước ngoài của tỉnh Quảng Ninh nằm trong tốp đầu của cả nước,

tuy nhiên thu hút đầu tư nước ngoài vẫn còn còn hết sức hạn chế cả về số lượng,

quy mô cơ cấu dự án, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của tỉnh. Nhu

cầu phát triển kinh tế của tỉnh từ nay đến năm 2020 đang đặt ra những vấn đề

cấp bách, đòi hỏi cần một lượng vốn đầu tư phát triển mọi lĩnh vực.

Thực tế cho thấy, việc quản lý vốn đầu tư phát triển ở tỉnh Quảng Ninh

hiện nay đã có những dấu hiệu tích cực, lượng vốn đầu tư vào các lĩnh vực

như công nghiệp, dịch vụ, nông - lâm - thủy sản ngày càng tăng, chất lượng

vốn ngày càng được cải thiện... Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đó

công tác này còn bộc lộ rất nhiều hạn chế và khó khăn cần được tháo gỡ. Đó

là cơ chế quản lý chưa thật sự thông thoáng, thủ tục quản lý vốn đầu tư phát

triển còn rườm rà gây trở ngại cho nhà quản lý, việc thực hiện các chính sách

quản lý vốn đầu tư phát triển còn kém hiệu quả vì nguồn vốn này được dùng

từ ngân sách nhà nước và địa phương… Việc nghiên cứu và đề xuất giải pháp

nhằm quản lý vốn đầu tư phát triển từ NSNN trên địa bàn thành phố Hạ Long,

tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn từ nay đến năm 2020 là vấn đề có ý nghĩa