Tăng cường công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục thuế thành phố Hạ Long

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ PHƢƠNG THẢO

TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ

ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH

TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HẠ LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỖ PHƢƠNG THẢO

TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ

ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH

TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HẠ LONG

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Hữu Ánh

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong đề tài là trung thực và

chưa từng được sử dụng, công bố trong bất kì nghiên cứu nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này đã

được cảm ơn và thông tin trích dẫn trong đề tài đều được ghi rõ nguồn gốc.

Quảng Ninh, ngày ...... tháng ........ năm 2015

Tác giả luận văn

Đỗ Phƣơng Thảo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ và được tạo

điều kiện thuận lợi từ nhiều cá nhân và tập thể.

Trước hết tôi xin nói lời cảm ơn chân thành nhất tới người hướng dẫn khoa

học: PGS.TS Nguyễn Hữu Ánh; thầy đã giúp đỡ tận tình và trực tiếp hướng dẫn tôi

trong suốt thời gian tôi thực hiện nghiên cứu đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn các ý kiến đóng góp và hướng dẫn của các Thầy,

Cô giáo trường Đại học kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên trong

suốt thời gian học tập.

Tôi xin chân thành cám ơn lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh; Sở Tài chính tỉnh Quảng

Ninh; Chi cục thuế thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, các bạn bè đồng nghiệp đã

giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn..

Tôi xin chân thành cám ơn./.

Quảng Ninh, ngày ...... tháng ........ năm 2015

Tác giả luận văn

Đỗ Phƣơng Thảo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................ iii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT .................................................................vii

DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. viii

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ .............................................................................ix

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................3

4. Đóng góp mới của Luận văn...............................................................................3

5. Kết cấu của luận văn...........................................................................................4

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI

VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH ...............................5

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ..............5

1.1.1. M t số vấn đề cơ bản về doanh nghiệp ngoài quốc doanh.......................5

1.1.2. Thuế và n i dung công các quản lý thuế đối với Doanh nghiệp ngoài

quốc doanh.........................................................................................................9

1.1.3. Lý luận về quản lý thuế đối với Doanh nghiệp ngoài quốc doanh.........19

1.2. Kinh nghiệm quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở Việt Nam 31

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở

Quảng Ninh ......................................................................................................31

1.2.2. Kinh nghiệm quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở

tỉnh Phú thọ.......................................................................................................33

1.2.3. Kinh nghiệm quản lý thuế của Cục Thuế tỉnh Nghệ An ........................34

1.2.4. Những bài học kinh nghiệm rút ra về quản lý thuế đối với các doanh

nghiệp ngoài quốc doanh..................................................................................36

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................38

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................38

2.2. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................38

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin .............................................................38

2.2.2. Phương pháp xử lý và tổng hợp thông tin ..............................................40

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin............................................................40

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu.........................................................................43

2.3.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá tính tuân thủ pháp luật thuế của các DN..........42

2.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá tính tuân thủ nghĩa vụ khai thuế ..........................43

2.3.3. Các chỉ tiêu nghĩa vụ n p thuế ...............................................................44

2.3.4. Các chỉ tiêu đánh giá nghĩa vụ cung cấp thông tin.................................45

Chƣơng 3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI DOANH

NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH

PHỐ HẠ LONG.....................................................................................46

3.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên và tình hình kinh tế xã h i thành phố Hạ Long .46

3.2. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu.....................................................................48

3.2.1. Đặc điểm doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở thành phố Hạ Long ...............48

3.2.2. Đặc điểm Chi cục thuế thành phố Hạ Long ...........................................51

3.3. Thực trạng quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại

thành phố Hạ Long giai đoạn 2012 – 2014...........................................................57

3.3.1. Hệ thống chính sách thuế .......................................................................57

3.3.2. Công tác dự báo nguồn thu.....................................................................62

3.3.3. Tổ chức thực hiện quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh

ở thành phố Hạ Long .........................................................................................63

3.3.4. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện quản lý thu thuế................................65

3.3.5. Quản lý thu thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở thành

phố Hạ Long ....................................................................................................66

3.3.6. Chấp hành chính sách, pháp luật thuế của các doanh nghiệp ngoài quốc

doanh ở thành phố Hạ Long .............................................................................80

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp

NQD trên địa bàn thành phố Hạ Long..................................................................94

3.4.1. Tổ chức b máy - nhân lực .................................................................94

3.4.2. Tài sản, trang thiết bị phục vụ công tác .............................................95

3.4.3. Triển khai các chương trình công tác quản lý thuế ................................95

3.4.4. Sự phối hợp giữa cơ quan thuế và cơ quan chức năng, trong thực

hiện các luật thuế ............................................................................................95

3.5. Đánh giá quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở thành phố

Hạ Long ................................................................................................................96

3.5.1. Những kết quả đạt được .........................................................................96

3.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân .............................................................98

Chƣơng 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI

VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC

THUẾ THÀNH PHỐ HẠ LONG.......................................................101

4.1. Phương hướng tăng cường công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp

ngoài quốc doanh ở thành phố Hạ Long.............................................................101

4.1.1. Quản lý thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn

thành phố Hạ Long là nhiệm vụ chung của cơ quan thuế, chính quyền địa

phương và các cơ quan hữu quan...................................................................101

4.1.2. Bảo đảm bình đẳng về nghĩa vụ n p thuế ............................................102

4.1.3. Nuôi dưỡng, phát triển nguồn thu bền vững trên cơ sở hoàn thiện chức

năng của từng sắc thuế và cả hệ thống thuế ...................................................103

4.1.4. Đáp ứng được yêu cầu công tác quản lý thu thuế ở nước ta và tiến trình

h i nhập quốc tế..............................................................................................104

4.2. Những giải pháp tăng cường công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp

ngoài quốc doanh ở thành phố Hạ Long.............................................................105

4.2.1. Tăng cường số lượng và nâng cao năng lực công chức thuế ...............105

4.2.2. Đổi mới và tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ đối với các

doanh nghiệp ngoài quốc doanh.....................................................................106

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

4.2.3. Tăng cường thanh tra, kiểm tra thuế ....................................................108

4.2.4. Tăng cường xử lý vi phạm và cưỡng chế thuế .....................................109

4.2.5. Phát huy vai trò của các cơ quan nhà nước, các tổ chức và cá nhân trong

c ng đồng xã h i ............................................................................................110

4.2.6 . Lập dự toán thu thuế............................................................................112

4.3. M t số kiến nghị ..........................................................................................113

4.3.1. Đối với Nhà nước .................................................................................113

4.3.2. Đối với Tổng Cục thuế .........................................................................113

4.3.3. Đối với tỉnh Quảng Ninh......................................................................114

4.3.4. Đối với Chi cục Thuế thành phố Hạ Long .......................................114

KẾT LUẬN............................................................................................................115

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................117

PHỤ LỤC...............................................................................................................121

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

DN : Doanh nghiệp

DNNQD : Doanh nghiệp ngoài quốc doanh

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân

DSKHHGĐ : Dân số kế hoạch hóa gia đình

DT : Dự toán

GTGT : Giá trị gia tăng

HHDV : Hàng hóa dịch vụ

HTKK : Hỗ trợ kê khai

HTX : Hợp tác xã

KHĐT : Kế hoạch đầu tư

KTNQD : Kinh tế ngoài quốc doanh

LP : Lệ phí

MSDN : Mã số doanh nghiệp

MST : Mã số thuế

NNT : Người n p thuế

NQD : Ngoài quốc doanh

NSNN : Ngân sách nhà nước

QĐ : Quy định

QLNN : Quản lý nhà nước

SDĐPNN : Sử dụng đất phi nông nghiệp

SXKD : Sản xuất kinh doanh

TH : Thực hiện

TNCN : Thu nhập cá nhân

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn

TTĐB : Tiêu thụ đặc biệt

TTHC : Thủ tục hành chính

UBND : Ủy bân nhân dân

XHCN : Xã h i chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Bậc thuế môn bài theo vốn đăng kí ...............................................................13

Bảng 1.2. Bậc thuế môn bài theo thu nhập 1 tháng.......................................................13

Bảng 1.3. Biểu mức thuế lũy tiến từng phần .................................................................18

Bảng 1.4. Tình hình thực hiện kế hoạch thu ngân sách và thu thuế đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2011 - 2013..........31

Bảng 1.5. Tình hình thực hiện kế hoạch thu ngân sách và thu thuế đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011 - 2013 ................33

Bảng 3.1: Sự phát triển của DNNQD trên địa bàn Thành phố Hạ Long từ năm

2012 - 2014 ......................................................................................... 49

Bảng 3.2: Phân bổ cơ sở SXKD các DNNQD trên địa bàn Thành phố Hạ Long theo

ngành nghề hoạt đ ng ở năm 2014 ..............................................................50

Bảng 3.3: Số lượng, chất lượng nhân lực .......................................................................53

Bảng 3.4: Cơ sở vật chất trang thiết bị ...........................................................................55

Bảng 3.5. Kết quả thu ngân sách của Chi cục Thuế thành phố Hạ Long giai đoạn

năm 2012 - 2014 .............................................................................................56

Bảng 3.5: Kết quả hoạt đ ng tuyên truyền.....................................................................67

Bảng 3.6: Kết quả hoạt đ ng hỗ trợ các doanh nghiệp năm 2014 ..............................68

Bảng 3.7: Cách giải quyết vướng mắc của người n p thuế .........................................69

Bảng 3.8. Kết quả kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế.......................................................71

Bảng 3.9: Số cu c kiểm tra có thuế truy thu..................................................................73

Bảng 3.10: Số ngày thanh tra, kiểm tra bình quân ........................................................75

Bảng 3.11: Số người n p thuế nợ thuế ...........................................................................78

Bảng 3.12: Các biện pháp đôn đốc thu nợ đã áp dụng .................................................79

Bảng 3.13: Tình hình tuân thủ đăng ký thuế giai đoạn năm 2012 - 2014 ..................82

Bảng 3.14: Tình hình tuân thủ đăng ký thay đổi thông tin giai đoạn năm 2012 - 2014 ...84

Bảng 3.15: Tình hình n p hồ sơ khai thuế ............................................................... 86

Bảng 3.16: Tình hình hồ sơ khai thuế n p quá hạn.......................................................88

Bảng 3.17: Tình hình nợ thuế thời điểm 31/12 hàng năm............................................90

Bảng 3.18: Số thuế truy thu bình quân đối với DN.......................................................92

Bảng 3.19: Tỷ lệ truy thu bình quân đối với DN...........................................................92

Bảng 3.20: Tỷ lệ hồ sơ khai thuế phải điều chỉnh.........................................................93

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ix

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Tỷ trọng số thu từ khu vực DNNQD trên tổng số thu trên địa bàn

Thành phố Hạ Long năm 2014 ................................................................57

Biểu đồ 3.2: Tăng trưởng số thu từ khu vực DNNQD qua các năm.........................80

SƠ ĐỒ

Sơ đồ 3.1: Mô hình cơ cấu tổ chức b máy Chi cục thuế thành phố Hạ Long ........ 52

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đất nước ta đang đứng trước m t vận h i mới, thời cơ và thách thức đan xen,

chúng ta đã bắt nhịp và h i nhập sâu r ng với nền kinh tế Quốc tế, giao thương

buôn bán thuận lợi, các thành phần kinh tế phát triển nhanh, tạo nhiều việc làm, đời

sống xã h i nâng lên. Bên cạnh đó, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư (năm 2005)

cho phép các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện được tham gia góp vốn đầu tư, thành

lập doanh nghiệp để hoạt đ ng kinh doanh rất thuận lợi, nên số lượng doanh nghiệp,

doanh nhân tăng lên nhanh chóng.

Do đó đã tạo áp lực không nhỏ trong việc quản lý, điều hành vĩ mô nền kinh

tế nói chung và công tác quản lý thuế nói riêng.

Công tác quản lý thuế trong bối cảnh đó sẽ được điều chỉnh cho phù hợp với

thông lệ quốc tế và thể hiện rõ vai trò của Thuế là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh

tế, là nguồn tài chính chủ yếu để phục vụ nhu cầu chi tiêu của Chính phủ và Nhà

nước ta.

Quản lý thuế cần phải được hiện đại hóa ngày càng toàn diện về phương

pháp quản lý, thủ tục hành chính, b máy tổ chức, đ i ngũ cán b , áp dụng r ng rãi

công nghệ thông tin…

Công tác quản lý thuế hiện nay đã thay đổi phương thức quản lý theo cơ chế

người n p thuế tự tính, tự khai, tự n p thuế và tự chịu trách nhiệm về thực hiện

nghĩa vụ thuế theo pháp luật thuế; Cơ quan thuế thực hiện quản lý thuế chủ yếu theo

chức năng kết hợp m t phần với quản lý theo đối tượng và hướng tới quản lý rủi ro

dựa trên cơ sở thông tin về người n p thuế.

Các chức năng quản lý thuế cơ bản bao gồm: Công tác tuyên truyền hỗ trợ

người n p thuế; Đăng ký thuế, kê khai thuế; Kiểm tra thuế, thanh tra thuế; Quản lý

nợ và cưỡng chế nợ thuế; Ứng dụng công nghệ thông tin.

Mục đích của quản lý thuế nhằm đảm bảo cho cơ quan quản lý thuế thực

hiện tốt trách nhiệm quản lý thuế, người n p thuế n p đúng, n p đủ, n p kịp thời

tiền thuế vào Ngân sách Nhà nước; bảo đảm công bằng nghĩa vụ, quyền lợi hợp

pháp của người n p thuế.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

2

Nền kinh tế càng phát triển, các mối quan hệ kinh tế càng đa dạng, phức tạp

thì yêu cầu đối với quản lý thuế ngày càng cao.

Hạ Long là thành phố trẻ có thế mạnh về công nghiệp khai thác và dịch vụ

du lịch, có điều kiện địa lý địa hình và đặc điểm tự nhiên khá thuận lợi cho việc

phát triển kinh tế xã h i. Thành phố Hạ Long có nhiều loại tài nguyên khoáng sản,

chủ yếu là than đá với 592 triệu tấn, đá vôi có trữ lượng 1,3 tỉ tấn, công nghệ đất sét

tốt nhất để sản xuất ra những loại sản phẩm đất nung có mặt trên thế giới với khoảng

41,5 triệu m

3

. Những năm qua, tốc đ đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh của

thành phố Hạ Long tăng mạnh, nhu cầu chi tiêu, cũng như giao dự toán thu Ngân

sách của tỉnh ngày càng cao. Bên cạnh đó công tác quản lý thuế hiện nay còn b c l

m t số hạn chế như: Chính sách thuế chưa rõ ràng, chưa quản lý hết người n p thuế,

đối tượng chịu thuế, tổ chức b máy cơ quan thuế còn hạn chế, tình trạng nợ đọng

thuế gia tăng, thực hiện các chức năng quản lý thuế còn hạn chế..., cho nên đòi hỏi

công tác quản lý thu thuế đạt hiệu quả càng cấp thiết.

Xuất phát từ lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Tăng cường công tác quản lý

thuế đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục thuế thành phố Hạ

Long” làm luận văn thạc sĩ kinh tế, chuyên ngành quản lý kinh tế.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Mục tiêu chung của đề tài là đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế (cụ

thể là đối với các DNNQD) tại Chi cục thuế thành phố Hạ Long, chỉ ra những điểm

thuận lợi và những bất cập trong công tác quản lý thuế, trên cơ sở đó đề xuất các

giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thuế, nâng cao hiệu quả quản lý thuế

đối với các DNNQD tại Chi cục.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý thuế đối với doanh

nghiệp ngoài quốc doanh.