Tăng Cường Công Tác Quản Lý Nhà Nước Về Đất Đai Trên Địa Bàn Huyện Mai Sơn Tỉnh Sơn La

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

TRẦN VĂN TRUNG

TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN MAI SƠN,

TỈNH SƠN LA

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

MÃ NGÀNH: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN THỊ HẢI NINH

Hà Nội, 2021

i

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, Luận văn thạc sĩ “Tăng cường công tác quản lý nhà

nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La” là công trình do

chính tôi nghiên cứu và thực hiện. Các thông tin, số liệu được sử dụng trong

luận văn là hoàn toàn trung thực, chính xác và chưa được công bố dưới bất kỳ

hình thức nào. Tất cả sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn

và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc.

Hà nội, ngày tháng 4 năm 2021

Người cam đoan

Trần Văn Trung

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được sử giúp đỡ quý báu của các

cơ quan, các cấp lãnh đạo và các cá nhân. Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn tới

tất cả tập thể và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên

cứu và hoàn thành luận văn.

Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn dến lãnh đạo trường Đại học

Lâm nghiệp đã hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình thực hiện

luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn đến Ban Giám hiệu trường Đại học Lâm

nghiệp, phòng Đào tạo Sau đại học - Đại học Lâm nghiệp, khoa Kinh tế và

Quản trị kinh doanh đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Nguyễn Thị Hải Ninh,

người đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và

thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn đến lãnh đạo UBND huyện, phòng TN&MT,

phòng Thống kê huyện Mai Sơn, UBND thị trấn Mai Sơn và xã Còi Nòi, Hát

Lót, Chiềng Mung trên địa bàn huyện Mai Sơn đã nhiệt tình đóng góp ý kiến,

cung cấp tài liệu và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng, tôi xin chân thành bày tỏ lòng cảm ơn sự giúp đỡ, động viên

của gia đình, bạn bè và đồng nghiệp trong suốt thời gian qua. Một lần nữa, tôi

xin chân thành cảm ơn!

Hà nội, ngày tháng 4 năm 2021

Tác giả

Trần Văn Trung

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................ii

MỤC LỤC.....................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG ..........................................................................................vi

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH VÀ HỘP........................................vii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CÔNG TÁC QUẢN LÝ

NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI Ở CẤP HUYỆN .........................................................4

1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý nhà nước về đất đai ở cấp huyện...............4

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò, nguyên tắc và sự cần thiết quản lý nhà

nước về đất đai cấp huyện..................................................................................4

1.1.2. Nội dung công tác quản lý nhà nước về đất đai.....................................12

1.1.3. Chủ thể quản lý nhà nước về đất đai cấp huyện ....................................15

1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về đất đai ở cấp

huyện.................................................................................................................19

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý nhà nước về đất đai ..............................20

1.2.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước...................................20

1.2.2. Bài học kinh nghiệm công tác quản lý nhà nước về đất đai cho huyện

Mai Sơn, tỉnh Sơn La........................................................................................24

1.2.3. Những nghiên cứu có liên quan đến đề tài.............................................25

Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......27

2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ...................27

2.1.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................27

2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội........................................................................31

2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội..........................42

2.2. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................45

2.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu......................................................45

iv

2.2.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu ...................................................45

2.2.3. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu.................................................46

2.2.4. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu sử dụng trong luận văn ....................47

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................................48

3.1. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai

Sơn, tỉnh Sơn La ...................................................................................................49

3.1.1. Bộ máy quản lý nhà nước về đất đai ......................................................49

3.1.2. Hiện trạng sử dụng và biến động đất đai...............................................51

3.1.3. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất đai..................................54

3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn

huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La .................................................................................65

3.2.1. Khung giá đất đai...................................................................................65

3.2.2. Sự tiếp cận với văn bản pháp luật đất đai của người dân .....................67

3.2.3. Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ................................70

3.2.4. Công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất ........................71

3.3. Đánh giá chung về công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện

Mai Sơn, tỉnh Sơn La............................................................................................72

3.3.1. Những mặt đạt được ...............................................................................72

3.3.2. Những hạn chế trong quản lý, sử dụng đất đai......................................72

3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý, sử dụng đất đai..........73

3.4. Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện trên địa

bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ..........................................................................76

3.4.1. Định hướng và mục tiêu công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa

bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ......................................................................76

3.4.2. Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai trên

địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La ................................................................82

KẾT LUẬN .................................................................................................................88

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................90

PHỤ LỤC.........................................................................................................................

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT Viết tắt Viết đầy đủ

1 CNH - HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa

2 CP Chính phủ

3 GCN Giấy chứng nhận

4 GCN QSDĐ Giất chứng nhận quyền sử dụng đất

5 HĐND Hội đồng nhân dân

6 KKĐĐ Kiểm kê đất đai

7 KTXH Kinh tế xã hội

8 QĐ Quyết định

9 QLNN Quản lý nhà nước

10 QSD Quyền sử dụng

11 QSDĐ Quyền sử dụng đất đai

12 TN & MT Tài nguyên và môi trường

13 UB Ủy ban

14 UBND Ủy ban nhân đân

15 XDCB Xây dựng cơ bản

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Cơ cấu các loại đất huyện Mai Sơn............................................................29

Bảng 2.2: Phân bố các loại khoáng sản.......................................................................30

Bảng 2.3: Các loại đường giao thông huyện Mai Sơn...............................................35

Bảng 2.4. Giá trịsản xuất và cơ cấu kinh tế ngành huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La...37

Bảng 3.1. Tình hình sử dụng đất đai của huyện Mai Sơn năm 2020........................51

Bảng 3.2: Biến động sử dụng đất trên địa bàn huyện giai đoạn 2018- 2020............53

Bảng 3.3. Tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...................................54

trên địa bàn huyện Mai Sơn giai đoạn 2018 - 2020 ...................................................54

Bảng 3.4. Công tác chuyển mục đích sử dụng đất huyện Mai Sơn 2018 - 2020....58

Bảng 3.5. Kết quả thực hiện công tác quản lý tài chính về đất đai............................64

Bảng 3.6. Ý kiến của người sử dụng đất về bảng giá đất nhà nước quy định (m2

)..66

Bảng 3.7. Ý kiến của người dân về Sự tiếp cận với văn bản pháp luật đất đai ........68

Bảng 3.8. Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2025.......................................................77

vii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, HÌNH VÀ HỘP

Sơ đồ 3.1. Bộ máy quản lý đất đai huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.................... 49

Hình 3.1: Thu hồi 32 ha đất Bộ chỉ huy quân sự tỉnh tại xã Cò Nòi .............. 57

Biểu đồ 3.1. Ý kiến của người dân về công tác cấp GCNQSDĐ ................... 71

Biểu đồ 3.2. Ý kiến của người dân về công tác bồi thường,........................... 71

hỗ trợ tái định cư ............................................................................................. 71

Hộp 3.1. Ý kiến đánh giá về cán bộ quản lý đất đai trên huyện Mai Sơn ...... 73

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đất đai là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của mọi chế độ

xã hội, là tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là nguồn nội

lực và nguồn vốn to lớn đối với đất nước. Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do

Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Quản lý nhà nước về đất

đai là tổng hợp các hoạt động của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để thực

hiện và bảo vệ quyền sở hữu nhà nước về đất đai, đó là các hoạt động trong

việc nắm chắc tình hình sử dụng đất đai, trong việc phân phối và phân phối lại

theo quy hoạch, kế hoạch, trong việc kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng đất

đai. Quản lý nhà nước về đất đai tốt hay xấu có tác động rất lớn đến nhiều

lĩnh vực, nhiều mặt của kinh tế - xã hội, nhất là trong giai đoạn phát triển nền

kinh tế thị trường như: việc thu hút đầu tư (phụ thuộc vào các quy định của

nhà nước, quyền và nghĩa vụ của các nhà đầu tư, giá đất, tiến độ giải phóng

mặt bằng, thủ tục hành chính…); sự ổn định chính trị - xã hội (liên quan đến

thu nhập, việc làm của người nông dân, tình hình khiếu kiện, tranh chấp đất

đai…) Vì vậy, làm tốt công tác quản lý nhà nước về đất đai có ý nghĩa hết sức

quan trọng.

Huyện Mai Sơn, là một huyện miền núi, thời gian qua, công tác quản lý

đất đai trên địa bàn huyện đã đạt được kết quả nhất định, việc lập quy hoạch, kế

hoạch sử dụng đất từng bước đi vào nề nếp, việc kiểm tra, xử lý vi phạm về đất đai

được tăng cường. Tuy nhiên, ở một số xã công tác quản lý đất đai vẫn chưa chặt

chẽ, còn có tình trạng buông lỏng quản lý dẫn đến lấn chiếm đất đai, xây dựng trái

phép diễn ra. Bên cạnh đó, còn có tình trạng UBND các xã thực hiện việc giao đất,

cho thuê đất 5% không đúng thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật đất đai;

công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý về quản lý, sử dụng đất đai chưa được thường

xuyên... Để góp phần cho việc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của địa

phương, thì một trong những vấn đề quan trọng cần được quan tâm đặc biệt là

2

tăng cường hơn nữa công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện. Xuất phát từ

những yêu cầu, điều kiện thực tiễn trên, tác giả lựa chọn đề tài “Tăng cường

công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn

La” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp của mình, với mong muốn đóng góp

những kiến thức và hiểu biết của mình trong công tác quản lý nguồn tài

nguyên đất đai của địa phương.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu tổng quát

Đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất đai trên đại bàn

huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La, từ đó đề xuất giải pháp góp phần tăng cường

công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La

2.2. Mục tiêu cụ thể:

- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý

nhà nước về đất đai ở cấp huyện.

- Đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn

huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý Nhà nước về đất

đai trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

- Đề xuất một số giải pháp góp phần tăng cường công tác quản lý nhà

nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Tình hình công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Mai

Sơn, tỉnh Sơn La.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu trên địa bàn huyện Mai Sơn,

tỉnh Sơn La.

- Phạm vi thời gian: Đề tài thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp từ năm

2018 - 2020; Thu thập số liệu sơ cấp năm 2021.