Tài nguyên đất nông lâm nghiệp tỉnh Bắc Kạn: tiềm năng, hiện trạng và giải pháp sử dụng bền vững

Phạm Hương Giang Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 80(04): 61 - 64

61

TÀI NGUYÊN ĐẤT NÔNG LÂM NGHIỆP TỈNH BẮC KẠN:

TIỀM NĂNG, HIỆN TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP SỬ DỤNG BỀN VỮNG

Phạm Hương Giang*

Khoa Địa lý, Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Bắc Kạn là tỉnh có nguồn tài nguyên thiên nhiên giàu có và đa dạng, đặc biệt là tài nguyên đất

nông - lâm nghiệp. Song do ảnh hưởng tiêu cực từ các tập tục, thói quen sinh hoạt, sản xuất lạc

hậu của nhân dân địa phương và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội đang diễn ra mạnh mẽ

trong những năm gần đây mà tài nguyên đất nông - lâm nghiệp của tỉnh đã bị khai thác, sử dụng

bất hợp lý và quá mức. Nhìn nhận đúng về tiềm năng, đánh giá khách quan, toàn diện, chính xác

về hiện trạng và đưa ra các giải pháp sử dụng, bảo vệ cụ thể, hiệu quả là một công việc hết sức cần

thiết và cấp bách để cứu lấy tài nguyên đất nông - lâm nghiệp của tỉnh Bắc Kạn thoát ra khỏi tình

trạng đang bị suy giảm cả về số lượng và chất lượng như hiện nay. Sử dụng bền vững tài nguyên

đất nông - lâm nghiệp cũng chính là một trong những việc làm để tỉnh Bắc Kạn phát triển kinh tế -

xã hội một cách bền vững.

Từ khóa: đất nông - lâm nghiệp, tiềm năng, hiện trạng, giải pháp, bền vững

TIỀM NĂNG ĐẤT NÔNG LÂM NGHIỆP

TỈNH BẮC KẠN

*

Kết quả nghiên cứu cho thấy, so với các tỉnh

lân cận thì diện đất phục vụ cho sản xuất nông

nghiệp của tỉnh thuộc mức thấp, ngược lại

diện tích đất lâm nghiệp tuy chưa cao nhất

nhưng cũng thuộc các tỉnh có diện tích đất

rừng khá lớn. Theo Niên giám thống kê năm

2009, tổng diện tích đất của tỉnh là 485,9

nghìn ha, trong đó: diện tích đất đã được khai

thác phục vụ sản xuất và đời sống là 79,4%;

diện tích chưa sử dụng còn khá lớn (20,6%).

Trong tổng diện tích đất đã đưa vào sử dụng

thì đất nông lâm nghiệp là 372,2 nghìn ha

chiếm 76,6% (trong đó đất sản xuất nông

nghiệp: 37,5 nghìn ha chiếm 7,7%; đất lâm

nghiệp: 334,7 nghìn ha chiếm 68,9%) [3].

Như vậy, có thể nói phát triển nông lâm

nghiệp là một trong những lợi thế của tỉnh

Bắc Kạn, song vấn đề đặt ra đối với việc phát

triển ngành nông lâm nghiệp của tỉnh này

chính là sự phát triển hiệu quả và bền vững

dựa trên việc sử dụng hợp lý, đi đôi với cải

tạo và bảo vệ tài nguyên đất.

Phần lớn diện tích đất của Bắc Kạn là đất

Feralit, có khả năng phát triển nông lâm

nghiệp và được chia thành những loại đất

chính sau đây: [2],[6]

*

Tel: 0943.977009

- Đất Feralit màu vàng nhạt trên núi trung

bình chiếm 13,38%, phân bố trên tất cả các

đỉnh núi cao > 700m, trên nền đá macma axit

kết tinh chua, đá trầm tích và biến chất. Tầng

đất mỏng, đá nổi nhiều, đất ẩm có tầng thảm

mục khá dày.

- Đất Feralit điển hình vùng đồi và núi thấp

chiếm 71,62%, phân bố trên vùng đồi thấp

trên nền của nhiều loại đá mẹ như phiến sét,

granit, đá vôi, sa thạch... Đất tốt, thành phần

cơ giới từ nặng đến trung bình, tầng đất trung

bình và mỏng, thích hợp với các loại cây

trồng nông lâm nghiệp.

- Đất dốc tụ và phù sa chiếm 7,49%, phân bố

ven sông suối, trong các thung lũng hẹp hoặc

các bãi đá chân núi... Là loại đất hình thành

do bồi tụ hàng năm của sông suối hoặc do ảnh

hưởng của lắng đọng, dốc tụ, đất có thành

phần cơ giới từ trung bình đến nhẹ, tầng đất

dầy, tơi xốp, còn tốt, thích hợp với cây trồng

nông lâm nghiệp.

- Đất Feralit đá vôi có màu đỏ nâu, chiếm

7,43% tổng diện tích tự nhiên, phân bố tập

trung ở Ba Bể, bắc Chợ Đồn và Na Rì (khu

vực Kim Hỷ)... Khu vực núi đá vôi thường có

ít đất, đất trong các hang hốc có tầng mỏng

màu đen. Đất đá vôi về mùa khô thường rất

thiếu nước (do nước trên mặt ngấm theo các

khe nứt xuống sâu).