Tài liệu về kỹ thuật trồng, đặc điểm sinh lý và phân bố của cây Sa Nhân tím ppt

SA NHÂN TÍM

Amomum longiligulare T. L. Wu, 1977

Tên khác: Sa nhân tím, mé trẻ bà; mác nẻng (Tày); co nẻng (Thái); sa ngần

(Dao); pa đoóc (K’ Dong); la vê (Ba Na); Malabar cardamom, tavoy

cardamom (Anh); amome à ligule longue (Pháp).

Họ: Gừng - Zingiberaceae

Tên thương phẩm: Sa nhân, amomon

Hình thái

Cây thảo, sống lâu năm, cao 1,5 – 2,5 m hoặc

hơn. Thân rễ có các lá bẹ, mọc bò lan chằng chịt trên

mặt đất. Lá mọc so le thành hai dãy, hình mác, dài 20

– 30 cm, rộng 5 – 6 cm, gốc hình nêm, đầu thuôn

nhọn, mép nguyên, hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng,

mặt dưới nhạt; cuống lá dài 5 – 10 mm; bẹ lá to, dài,

có khía, lưỡi bẹ mỏng, dài 1,5 – 3,0 cm, phần gốc ôm

lấy thân.

Sa nhân tím

Amomum longiligulare T.L.Wu

1- Cụm thân mang lá; 2- Lá bẹ; 3- Cụm quả

Cụm hoa mọc từ thân rễ thành bông ngắn. Hoa 5

– 7, tổng bao gồm lá bắc ngoài hình bầu dục, màu

nâu, lá bắc trong dạng ống; đài nhỏ dài 1.5 cm, có 3

răng nhọn; tràng hình ống dài 1,3 – 1,5 cm, màu

trắng, chia 3 thuỳ, mặt ngoài có lông thưa, thuỳ giữa

hình trứng ngược, hai thuỳ bên hẹp; cánh môi gần

tròn, đường kính 2,0 – 2,6 cm, mép màu vàng, có sọc

đỏ ở giữa, đầu cánh môi xẻ hai thuỳ nhỏ gập ra phía

sau, không có nhị lép, chỉ nhị dài hơn bao phấn; bầu

hình trụ tròn, hơi phình ở giữa, có lông trắng.

Quả hình cầu hoặc hơi hình trứng, đường kính

1,3 – 2 cm, dài 1,5 – 2,5 cm, mặt ngoài có gai ngắn,

mềm, màu tím, chia 3 ô, hạt đa dạng, có áo hạt nếm

có vị ngọt, đường kính 3 – 4 mm.

Toàn cây và quả vò nát có mùi thơm.

Các thông tin khác về thực vật

Chi Amomum Roxb. ở Việt Nam có khoảng 30 loài, trong đó có một số loài mà quả của nó

được thu hái, sử dụng với tên gọi chung là “sa nhân”. Đó là:

- Amomum villosum Lour: Phân bố rộng rãi khắp các vùng núi và trung du.

- A. ovoideum Pierre ex Gagnep.: Phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi phía Bắc.

- A. thyrsoideum Gagnep.: Phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi phía Nam.