Tài liệu Kỹ thuật an toàn khi đào đất đá và làm việc trên giàn giáo docx

Biªn so¹n: NguyÔn V¨n Mü & NguyÔn Hoµng VÜnh

An toµn lao ®éng: Ch−¬ng V-Kü thuËt an toµn khi ®µo ®Êt ®¸ vµ lµm viÖc trªn giµn gi¸o - 50 -

CCCHHH¦¦¦¥¥¥NNNGGG vvv::: KKKüüü ttthhhuuuËËËtt aaann tttooµµµnnn kkkhhhiii ®®®µµµooo ®®®ÊÊÊttt ®®®¸¸¸ vvvµµµ lllµµµmmm vvviiiÖÖÖccc

tttrrrªªªnnngggiiiµµµnnngggiii¸¸¸ooo

t n o

§5.1 ph©n tÝch nguyªn nh©n g©y chÊn th−¬ng khi ®µo ®Êt ®¸

vµ hè s©u

1.1-Nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n:

-Trong x©y dùng c¬ b¶n, thi c«ng ®Êt ®¸ lµ mét lo¹i c«ng viÖc th−êng cã khèi l−îng lín,

tèn nhiÒu c«ng søc vµ còng th−êng x¶y ra chÊn th−¬ng.

-C¸c tr−êng hîp chÊn th−¬ng, tai n¹n x¶y ra khi thi c«ng chñ yÕu lµ khi ®µo hµo, hè s©u

vµ khai th¸c ®¸ má.

-C¸c nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra tai n¹n:

• Sôp ®æ ®Êt khi ®µo hµo, hè s©u:

§µo hµo, hè víi thµnh ®øng cã chiÒu réng v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp ®èi

víi ®Êt ®· biÕt mµ kh«ng cã gia cè.

§µo hè víi m¸i dèc kh«ng ®ñ æn ®Þnh.

Gia cè chèng ®ì thµnh hµo, hè kh«ng ®óng kü thuËt, kh«ng ®¶m b¶o æn

®Þnh.

Vi ph¹m c¸c nguyªn t¾c an toµn th¸o dì hÖ chèng ®ì.

• §Êt ®¸ l¨n r¬i tõ trªn bê xuèng hè hoÆc ®¸ l¨n theo v¸ch nói xuèng ng−êi lµm

viÖc ë d−íi.

• Ng−êi ng·:

Khi lµm viÖc m¸i dèc qu¸ ®øng kh«ng ®eo d©y an toµn.

Nh¶y qua hµo, hè réng hoÆc leo trÌo khi lªn xuèng hè s©u.

§i l¹i ngang t¾t trªn s−ên nói ®åi kh«ng theo ®−êng quy ®Þnh hoÆc kh«ng

cã biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn.

• Theo dâi kh«ng ®Çy ®ñ vÒ tr×nh tr¹ng an toµn cña hè ®µo khi nh×n kh«ng thÊy râ

lóc tèi trêi, s−¬ng mï vµ ban ®ªm.

• BÞ nhiÔm bëi khÝ ®éc xuÊt hiÖn bÊt ngê ë c¸c hµo, hè s©u.

• BÞ chÊn th−¬ng do søc Ðp hoÆc ®Êt ®¸ v¨ng vµo ng−êi khi thi c«ng næ m×n.

• ViÖc ®¸nh gi¸ kh«ng hoµn toµn ®Çy ®ñ vÒ kh¶o s¸t, th¨m dß vµ thiÕt kÕ bëi v×:

HiÖn nay c¸c tÝnh chÊt c¬ häc cña ®Êt ®¸ vÉn ch−a thÓ hiÖn hoµn toµn trong

c¬ häc ®Êt.

§Êt còng kh«ng ph¶i lµ 1 hÖ tÜnh ®Þnh theo thêi gian, cho nªn trong qu¸

tr×nh thi c«ng nh÷ng yÕu tè ®Æc tr−ng cña ®Êt cã thÓ sai kh¸c so víi khi

thiÕt kÕ.

1.2-Ph©n tÝch nguyªn nh©n lµm sôt lì m¸i dèc:

-Sù sôp ®æ m¸i dèc ë hµo, hè x¶y ra do c¸c ®iÒu kiÖn c©n b»ng cña khèi l¨ng trô ABC bÞ

ph¸ ho¹i. Khèi nµy ®−îc gi÷ bëi c¸c lùc ma s¸t vµ lùc dÝnh t¸c dông lªn mÆt tr−ît AC:

-Khi m¸i dèc æn ®Þnh tøc lµ khi khèi l¨ng trô ë tr¹ng th¸i c©n b»ng giíi h¹n theo lùc ma

s¸t vµ lùc dÝnh ë d¹ng chung cã thÓ biÓu hiÖn sau:

Biªn so¹n: NguyÔn V¨n Mü & NguyÔn Hoµng VÜnh

An toµn lao ®éng: Ch−¬ng V-Kü thuËt an toµn khi ®µo ®Êt ®¸ vµ lµm viÖc trªn giµn gi¸o - 51 -

T = Ntgϕ + c (5.1)

tøc lµ Q sinθ = Q cosθ × tgϕ + c

Trong ®ã:

+Q: träng l−îng khèi l¨ng trô ABC (tÊn).

+ϕ, c: gãc m¸i dèc tù nhiªn vµ lùc dÝnh cña ®Êt.

+θ: gãc gi÷a mÆt ph¼ng tr−ît vµ mÆt n»m ngang.

H

α

θ

ϕ

T

N

Q

B C

A

H×nh 5.1: S¬ ®å tÝnh æn ®Þnh m¸i dèc

-TrÞ sè lùc dÝnh vµ ma s¸t gi¶m ®i khi ®é Èm cña ®Êt t¨ng. Khi tæng c¸c lùc nµy trë nªn

nhá h¬n lùc tr−ît, ®iÒu kiÖn c©n b»ng cña khèi l¨ng trô ABC sÏ bÞ ph¸ ho¹i, m¸i dèc ®µo

sÏ bÞ sôp lë → Sù æn ®Þnh cña m¸i dèc hè ®µo kh«ng gia cè còng chØ ®−îc gi÷ t¹m thêi

cho ®Õn khi c¸c tÝnh chÊt c¬ lý cña ®Êt thay ®æi do n−íc ngÇm vµ m−a lò lµm cho ®Êt Èm

−ít.

-§Ó lo¹i trõ c¸c nguyªn nh©n lµm sôt lë ®Êt ®¸ khi ®µo mãng, ®µo hè s©u, kªnh m−¬ng,

th× viÖc thiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc s¬ ®å thi c«ng cÇn ph¶i xÐt c¸c yÕu tè sau:

• §Æc tr−ng cô thÓ cña ®Êt.

• §é s©u, chiÒu réng cña khèi ®µo vµ thêi h¹n thi c«ng.

• Sù dao ®éng cña mùc n−íc ngÇm vµ nhiÖt ®é cña ®Êt trong suèt thêi kú thi c«ng

khèi ®µo.

• HÖ thèng ®−êng ngÇm cã s½n vµ vÞ trÝ ph©n bè cña chóng.

• §iÒu kiÖn thi c«ng.

→ Trong quy tr×nh c«ng nghÖ vµ s¬ ®å thi c«ng ®Êt cÇn chØ râ ph−¬ng ph¸p thi c«ng vµ

biÖn ph¸p ng¨n ngõa sôt lì, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña ®Êt vµ an toµn thi c«ng.

§5.2 c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng chÊn th−¬ng khi ®µo hè, hµo s©u

-§Ó ®Ò phßng chÊn th−¬ng, ng¨n ngõa tai n¹n khi khai th¸c ®Êt ®¸ vµ ®µo c¸c hè s©u,

®−êng hµo th−êng dïng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt sau ®©y:

2.1-§¶m b¶o sù æn ®Þnh cña hè ®µo:

2.1.1-Khi ®µo víi thµnh ®øng: