Tài liệu Chương 8: Hệ thống bôi trơn docx

Hãû thäúng bäi trån Dæång Viãût Duîng

CHÆÅNG 8

HÃÛ THÄÚNG BÄI TRÅN

8.1. NHIÃÛM VUÛ YÃU CÁÖU ÂÄÚI VÅÏI HÃÛ THÄNG BÄI TRÅN

- Âæa dáöu nhåìn âi âãún âãø bäi trån caïc bãö màût ma saït

- Loüc saûch nhæîng taûp cháút càûn baî láùn trong dáöu nhåìn ,

- Táø

y ræí

a vaì laìm maït caïc bãö màût ma saït.

Trong quaï trçnh laìm viãûc cu

ía âäüng cå, hãû thäúng bäi trån

phaíi laìm viãûc äøn âënh, cäng suáút dáùn âäüng båm dáöu phaíi nhoí.

8.2. CÄNG DUÛNG, YÃU CÁÖU VAÌ PHÁN LOAÛI DÁÖU NHÅÌN SÆÍ DUÛNG TRÃN ÂÄÜNG

CÅ:

8.2.1. CÄNG DUÛNG CUÍA DÁÖU NHÅÌN :

Trãn caïc ÂCÂT, dáöu nhåìn coìn âæåüc sæí duûng trong hãû thäúng bäi trån,noï coï

caïc cäng duûng chênh sau âáy :

* Bäi trån caïc bãö màût ma saït, laìm giaím täøn tháút ma saït.

* Laìm maït äø truûc.

* Táøy ræía màût ma saït.

* Bao kên khe håí giæîa pêston - xilanh ,xeïcmàng - pêton.

Caïc cäng duûng kãø trãn phuû thuäüc ráút nhiãöu vaìo tênh nàng lyï hoaï cuía dáöu

nhåìn,maì nháút laì phuû thuäüc vaìo âäü nhåït cuía dáöu.

8.2.2. YÃU CÁÖU ÂÄÚI VÅÏI DÁÖU NHÅÌN :

Dáöu nhåìn duìng cho âäüng cå laì häøn håüp phæïc taûp cuía nhiãöu cháút,thaình pháön

gäöm coï hydräcacbon cuía dáöu nhåìn vaì caïc cháút phuû gia khaïc nhau (chiãúm 8÷ 14%).

Caïc cháút phuû gia coï taïc duûng laìm giaím âäü maìi moìn cuía caïc bãö màût laìm viãûc (taïc duûng

cuía cháút chäúng maìi moìn),laìm giaím sæû àn moìn kim loaûi (cháút chäúng àn moìn),ngàn

ngæìa sæû taûo boüt vaì caïc vãút xæåït trãn bãö màût ma saït cuía caïc chi tiãút laìm viãûc våïi taíi

troüng låïn.

Dáöu nhåìn cáön phaíi baïm chàõc vaìo bãö màût caïc chi tiãút,chäúng han gè,huït nhiãût,

mang muìn kim loaûi,khäng thay âäøi pháøm cháút trong quaï trçnh baío quaín vaì laìm

viãûc,khäng phán huyí do taïc duûng cuía nhiãût âäü. Dáöu duìng âãø bäi trån âäüng cå

cáön coï nhæîng yãu cáöu nháút âënh vãö haìm læåüng læu huyình (S%),næåïc vaì taûp cháút

88

Hãû thäúng bäi trån Dæång Viãût Duîng

cå hoüc. Ngoaìi ra, dáöu coìn coï âäü nhåït phuì håüp,tênh äøn âënh vaì nhiãût âäü âäng âàûc

âaût giåïi haûn nháút âënh.

Dáöu bäi trån âæåüc chãú luyãûn tæì dáöu mazut- baî dáöu moí sau khi âaî chæng cáút

láúy ra âæåüc pháön nhiãn liãûu.

8.2.3. CAÏC CHI TIÃU CÅ BAN CUA DÁÖU NHÅÌN

Táút caí caïc loaûi dáöu nhåìn khi mang ra sæí duûng ngoaìi thë træåìng âãöu coï baíng

hæåïng dáùn sæí duûng cuîng nhæ caïc thäng säú kyî thuáût. Åí âáy,ta chè xeït mäüt säú

thäng säú cå baín cuía dáöu.

Âäü nhåït cuía dáöu:

Laì sæïc caín di chuyãøn qua laûi cuía caïc phán tæí dáöu (hay coìn goüi laì näüi ma saït

cuía caïc pháön tæí dáöu).

NX : Khi sæí duûng phaíi choün âäü nhåït theo âuïng quy âënh cuía nhaì thiãút kãú

âäöng thåìi phuì håüp våïi vuìng sæí duûng. Nãúu âäü nhåït cuía dáöu khäng âaím baío, dáöu

dãù bë eïp ra khoíi caïc khe håí åí caïc chi tiãút laìm viãûc.

Âäü nhåït cuía dáöu kyï hiãûu bàòng caïc chæî säú vaì âæïng sau chæî caïi chè kyï hiãûu dáöu trong

maïc dáöu. Chæî säú kyï hiãûu caìng låïn thç âäü nhåït caìng cao.

Âäü äøn âënh nhiãût cuía dáöu:

Âäü äøn âënh vãö nhiãût cuía dáöu,dáöu phaíi âaím baío sao cho khi nhiãût âäü thay âäøi thç âäü nhåït

khäng thay âäøi âaïng kãø. Càn cæï vaìo âiãöu kiãûn laìm viãûc cuû thãø cuía âäüng cå maì ta choün dáöu coï

âäü nhåït trung bçnh cho phuì håüp.

Nhiãût âäü âäng âàûc cuía dáöu:

Nhiãût âäü naìy âàûc træng cho sæû máút tênh cå âäüng cuía dáöu. Nhåì âoï,ngæåìi ta biãút maì sæí duûng

vaìo muìa âäng hay muìa heì,hoàûc theo vuìng.

8.2.4. PHÁN LOAÛI DÁÖU NHÅÌN SÆÍ DUÛNG TRÃN ÂÄÜNG CÅ :

Khi chuïng ta læûa choün sæí duûng loaûi dáöu nhåìn naìo laì tuyì thuäüc vaìo nhæîng âiãöu kiãûn laìm

viãûc cuía cå cáúu maïy nhæ: Nhiãût âäü, aïp suáút ,mæïc âäü phuû taíi cuía äø truûc,täúc âäü chuyãøn âäüng cuía

caïc bãö màût laìm viãûc,váût liãûu duìng chãú taûo caïc chi tiãút,cháút læåüng gia cäng bãö màût,mæïc âäü

cæåìng hoaï cuía âäüng cå vaì nhæîng âiãöu kiãûn khaïc.

Khi saín xuáút dáöu bäi trån,ngæåìi ta dæûa vaìo âiãöu kiãûn laìm viãûc thæûc tãú cuía âäüng cå,tæì âoï

âæa ra yãu cáöu cuía dáu,sau âo ö ï chãú taûo sao cho âaût yãu cáöu.

Tçnh hçnh phaït triãøn cuía ngaình âäüng cå âäút trong ngaìy mäüt låïn maûnh,nãn yãu cáöu cuía dáöu

nhåìn cao hån vaì sæû phán loaûi khaïc âi. Do váûy viãûc sæí duûng dáöu nhåìn cuîng chëu aính hæåíng vaì

khaïc træåïc.

* Theo Liãn Xä cuî

Dáöu nhåìn âæåüc phán loaûi theo tênh nàng âäüng cå,gäöm coï ba nhoïm âoï laì: Dáöu nhåìn

duìng cho âäüng cå maïy bay (kyï hiãûu bàòng chæî M),dáöu nhåìn duìng cho âäüng cå âiãzen (kyï hiãûu

bàòng chæî D),vaì dáöu nhåìn duìng cho âäüng cå xàng (kyï hiãûu bàòng chæî A).

89

Hãû thäúng bäi trån Dæång Viãût Duîng

* Theo caïc næåïc cháu áu vaì Myî :

Hiãûn nay trãn thãú giåïi, coï nhiãöu haîng dáöu nhåìn. Caïch phán loaûi dáöu nhåìn cå baín laì theo

âäü nhåït SAE nhæ : 5W,10W,20W,30W,40W,50W.

Âäü nhåït naìy dæåüc xaïc âënh åí 00

F (-17.80

C) âäúi våïi dáöu muìa âäng (kyï hiãuû

chæî W “winter”) hoàûc åí 2100

F (98.90

C) âäúi våïi táút caí caïc loaûi dáöu nhåìn.

Dáöu 4 muìa âæåüc kyï hiãûu bàòng säú keïp, vê duû SAE-10W/30, nghéa laì theo âäü nhåït,dáöu naìy

åí 00

C tæång âæång våïi loaûi SAE-10W coìn åí 2100

F tæång dæång våïi loaûi SAE-30.

Do yãu cáöu cao vãö cháút læåüng cuía dáöu vaì âiãöu kiãûn laìm viãûc cuía âäüng cå, mäüt hãû thäúng

måïi xãúp loaûi dáöu âäüng cå âaî âæåüc âæa ra. Hãû thäúng naìy âãö cáûp tåïi 9 loaûi âiãöu kiãûn sæí duûng.

Táút caí caïc loaûi dáöu âæåüc chia thaình hai nhoïm chênh theo âiãöu kiãûn laìm viãûc. Mäùi nhoïm âæåüc

kyï hiãûu bàòng chæî caïi: Chæî S kyï hiãûu dáöu baïn åí caïc traûm baío dæåîng,chæî C kyï hiãûu dáöu baïn qua

maûng læåïi chuyãn nghiãûp cuía caïc haîng chãú biãún vaì saín xuáút dáöu.

Âäúi våïi hai nhoïm dáöu naìy chæî säú thæï hai biãøu thë mæïc âäü sæí duûng phæïc taûp trong daîy

chæî theo thæï tæû A,B,C,D...

SA - Duìng cho âäüng cå chãú hoaì khê vaì âäüng cå âiãzen laìm viãûc trong âiãöu kiãûn nheû

nhaìng.

SB - Duìng cho âäüng cå chãú hoaì khê laìm viãûc våïi taíi troüng væìa

SC - Duìng cho âäüng cå chãú hoaì khê cuía ätä con kiãøu nàm 1964÷1967

SD - Duìng baío dæåîng ätä con vaì mäüt säú kiãøu ätä taíi

SE - Duìng baío dæåîng âäüng cå chãú hoaì khê trong thåìi haûn baío haình.

CA- Duìng cho âäüng cå âiãzen laìm viãûc våïi âiãöu kiãûn taíi troüng nheû,sæí duûng nhiãn liãûu

coï cháút læåüng cao.

CB - Duìng trong âiãöu kiãûn laìm viãûc bçnh thæåìng cuía âäüng cå âiãzen,sæí duûng nhiãn liãûu

coï cháút læåüng keïm. Trong mäüt sä træ ú åìng håüp coï thãø duìng caïc dáöu naìy cho âäüng cå chãú hoaì khê

laìm viãûc trong âiãöu kiãûn nheû âãún trung bçnh.

CC - Duìng trong âiãöu kiãûn laìm viãûc våïi taíi troüng trung bçnh cuía âäüng cå chãú hoaì khê vaì

âäüng cå âiãzen xe taíi. Nhæîng loaûi dáöu naìy coï thãø duìng cho âäüng cå âiãzen laìm viãûc trong âiãöu

kiãûn taíi troüng nàûng. Dáöu CC âaím baío khäng taûo càûn,chäúng àn moìn,chäúng han gè täút.

CD - Duìng cho âäüng cå âiãzen laìm viãûc våïi âiãöu kiãûn taíi troüng nàûng,cäng suáút låïn

voìng quay nhanh.

* ÅÍ Myî cháút læåüng dáöu duìng cho ätä vaì maïy keïo saín xuáút chuí yãúu theo 5 tiãu chuáøn,trong

âoï tiãu chuáøn:

MIL- L2104A - Quy âënh cho caïc loaûi dáöu cao cáúp duìng cho âäng cå âiãzen va ü ì âäüng

cå chãú hoaì khê. Loaûi dáöu theo tiãu chuáøn naìy coï tênh ræía täút.

MIL - L2104B - Quy âënh cho dáöu vaûn nàng,kyï hiãûu: MS vaì DG - DS (DS). Dáöu theo

tiãu chuáøn naìy coï tênh ræía,tênh chäúng äxy hoaï täút åí nhiãût âäü cao,chäúng àn moìn,chäúng taûo càûn

åí nhiãût âäü tháúp.

MIL - L45199A- Quy âënh cho nhoïm dáöu coï tênh ræía,tênh chäúng äxy hoaï vaì tênh chäúng

àn moìn cao. Theo tiãu chuáøn API khi duìng nhæîng loaûi dáöu naìy phaíi âäúi chiãúu våïi dáöu coï kyï

hiãûu DS. Tiãu chuáøn naìy quy âënh saín xuáút loaûi dáöu SAE- 10W vaì SAE - 30.

* Næåïc Anh aïp duûng tiãu chuáøn DEF-2101B hoàûc DEF-2101C vaì DEF-2101D quy âënh

saín xuáút 4 loaûi dáöu OMD- 40(SAE-10W), OMD-60(SAE-20W), OMD-110(SAE-30W), OM -

330(SA-50W).

90