Tach thanh DMC.doc

t¸ch THµNH §éng m¹ch chñ

T¸ch thµnh ®éng m¹ch chñ (§MC) lµ bÖnh Ýt gÆp (tû lÖ

hiÖn m¾c kho¶ng 5-30 ca/triÖu ngêi/n¨m), tÇn suÊt thay ®æi phô

thuéc vµo tõng quÇn thÓ víi c¸c yÕu tè nguy c¬ kh¸c nhau. TriÖu

chøng bÖnh thêng ®a d¹ng, dÔ nhÇm víi nhiÒu bÖnh c¶nh cÊp

cøu kh¸c, cÇn chó ý nghi ngê míi cã thÓ chÈn ®o¸n vµ xö trÝ kÞp

thêi, tr¸nh nh÷ng biÕn chøng g©y tö vong. Tû lÖ nam/n÷ lµ 2/1,

®é tuæi hay gÆp nhÊt lµ tõ 60 ®Õn 70 tuæi. Tû lÖ tö vong kho¶ng

1%/mçi giê trong 48 giê ®Çu.

VÞ trÝ t¸ch thµnh §MC hay gÆp lµ §MC lªn (chç låi, vïng

cao trªn c¸c xoang vµnh ph¶i vµ xoang kh«ng vµnh kho¶ng 1-2

cm, chiÕm kho¶ng 60-65%), §MC xuèng - chç xuÊt ph¸t (ngay

díi chç xuÊt ph¸t cña ®éng m¹ch díi ®ßn tr¸i, 20%), quai §MC

(10%), cßn l¹i ë §MC bông do nh÷ng vïng nµy ph¶i c¨ng gi·n

nhiÒu nhÊt díi ¸p lùc cao trong kú t©m thu hoÆc lµ ®iÓm nèi

(xung yÕu) gi÷a nh÷ng vïng cè ®Þnh vµ di ®éng cña §MC.

I. Ph©n lo¹i: T¸ch thµnh §MC cã thÓ theo nhiÒu kiÓu:

A. Ph©n lo¹i kinh ®iÓn: theo hai kiÓu DeBakey vµ

Stanford. T¸ch thµnh §MC hay gÆp nhÊt ë ®o¹n §MC

lªn sau ®ã lµ vïng l©n cËn víi d©y ch»ng ®éng m¹ch.

1. Ph©n lo¹i theo DeBakey cã 3 týp:

a. Týp I: th¬ng tæn c¶ §MC lªn vµ §MC xuèng.

b. Týp II: th¬ng tæn chØ ë §MC lªn.

c. Týp III: th¬ng tæn chØ ë ®o¹n §MC xuèng.

2. Ph©n lo¹i theo Stanford gåm 2 kiÓu:

a. Týp A: tæn th¬ng ®o¹n §MC lªn cho dï khëi ph¸t

ë bÊt kú ®o¹n §MC nµo.

b. Týp B: th¬ng tæn §MC ®o¹n xa kÓ tõ chç xuÊt

ph¸t cña nh¸nh ®éng m¹ch díi ®ßn tr¸i.

Tuy nhiªn cã khi kh«ng thÓ ph©n ®Þnh râ týp ch¼ng

h¹n nÕu t¸ch thµnh §MC chØ ë quai §MC c¹nh vïng

139

xuÊt ph¸t ®éng m¹ch díi ®ßn tr¸i gÇn víi gèc §MC

mµ kh«ng cã kÌm ®o¹n §MC lªn. V× thÕ, cã thÓ chia

theo vÞ trÝ t¸ch thµnh hai lo¹i: t¸ch thµnh §MC ®o¹n

gÇn (tÝnh tõ gèc §MC lªn ®Õn chç xuÊt ph¸t cña ®éng

m¹ch díi ®ßn tr¸i) vµ ®o¹n xa (tõ ®ã trë ®i).

H×nh 9-1. Ph©n lo¹i t¸ch thµnh §MC theo

DeBakey vµ Stanford.

3. Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ gi¶i phÉu, tïy vµo ®o¹n tæn

th¬ng.

4. Ph©n lo¹i theo thêi gian bÞ bÖnh:

a. CÊp tÝnh: thêi gian kÓ tõ khi khëi ph¸t ≤ 2 tuÇn.

b. M¹n tÝnh: thêi gian > 2 tuÇn, kho¶ng mét phÇn ba

sè bÖnh nh©n thuéc nhãm m¹n tÝnh.

Tû lÖ tö vong t¨ng dÇn lªn trong vßng 2 tuÇn lÔ ®Çu

tiªn, ®¹t cùc ®¹i vµo kho¶ng 75-80%, t¹o ra mét ng￾ìng tù nhiªn vÒ diÔn biÕn bÖnh.

5. Ph©n lo¹i cña Svensson: míi ®Ò xuÊt gÇn ®©y, nhê

kü thuËt chÈn ®o¸n h×nh ¶nh míi, lµ:

a. T¸ch thµnh §MC kinh ®iÓn do néi m¹c bÞ t¸ch

ra chia §MC thµnh hai lßng gi¶ vµ thËt, cã hoÆc

kh«ng th«ng víi nhau qua c¸c vÕt r¸ch néi m¹c,

chªnh lÖch ¸p lùc gi÷a hai vïng chØ tõ 15-25

mmHg nªn lßng gi¶ cã khuynh híng phång lªn

140