Sử dụng chỉ thị SSR để phân tích tính đa dạng di truyền của một số giống đậu tương có khả năng bệnh gỉ sắt khác nhau

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

HOÀNG THỊ TRANG

SỬ DỤNG CHỈ THỊ SSR ĐỂ PHÂN TÍCH TÍNH ĐA DẠNG DI

TRUYỀN CỦA MỘT SỐ GIỐNG ĐẬU TƢƠNG CÓ KHẢ

NĂNG KHÁNG BỆNH GỈ SẮT KHÁC NHAU

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG NGHỆ SINH HỌC

Thái Nguyên - 2014

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan các kết quả trình bày trong luận văn là trung

thực, đƣợc sự đồng ý của cán bộ hƣớng dẫn chƣa đƣợc ai công bố

. Mọi trích dẫn trong luận văn đều ghi rõ nguồn gốc.

Tác giả

Hoàng Thị Trang

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS Chu Hoàng Mậu đã định

hƣớng khoa học, tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện tốt nhất trong

suốt quá trình tôi tiến hành nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn TS Vũ Thanh Trà đã tạo mọi điều kiệ

ệm. Tôi x Hoàng Phú Hiệp và các thầy,

cô Bộ môn Di truyền và Sinh học hiện đại, trƣờng Đại học Sƣ phạm – Đại học

Th i Nguyên đã tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình tiến hành các thí

nghiệm nghiên cứu tại phòng thí nghiệm.

Tôi xin tỏ lòng biết ơn tới các thầy cô và cán bộ khoa Khoa học sự

sống, trƣờng Đại học Khoa học – Đại học Thái Nguyên đã tận tình dạy dỗ, chỉ

bảo và truyền cho tôi niềm đam mê nghiên cứu khoa học.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã

nhiệt tình động viên cho tôi thêm động lực hoàn thành tốt quá trình học tập và

nghiên cứu khoa học.

.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014

Tác giả

Hoàng Thị Trang

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN................................................................................................................iii

MỤC LỤC......................................................................................................................iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................................vi

DANH MỤ ........................................................................................ viii

DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................................ix

MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1

1. Đặt vấn đề .................................................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................... 2

3. Nội dung nghiên cứu .................................................................................. 2

Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................................3

1.1. NGUỒN GỐC, PHÂN LOẠI VÀ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CỦA CÂY

ĐẬU TƢƠNG ................................................................................................ 3

1.1.1. Cây đậu tƣơng ............................................................................................................3

1.1.2. Đặc điểm hóa sinh của cây đậu tƣơng......................................................................9

1.2. BỆNH GỈ SẮT VÀ TÍNH KHÁNG BỆNH GỈ SẮT Ở CÂY ĐẬU

TƢƠNG ....................................................................................................... 10

1.2.1. Bệnh gỉsắt ở cây đậu tƣơng ....................................................................................10

1.2.2. Tính chống chịu bệnh gỉsắt của cây đậu tƣơng.....................................................12

1.2.3 ở cây đậu tƣơng.....13

1.3. PHÂN TÍCH ĐA DẠNG DI

TRUYỀN Ở CÂY ĐẬU TƢƠNG................................................................. 17

1.3.1. Chỉ thị hình thái........................................................................................................17

.........................................................................................................18

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.3.3.Chỉ thị phân tử...........................................................................................................18

1.3.4. Bản đồ QTL..............................................................................................................23

Chƣơng 2 VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................25

2.1. VẬT LIỆU, HÓA CHẤT, THIẾT BỊ VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU.......... 25

2.1.1. Vật liệu......................................................................................................................25

2.1.2. Hóa chất....................................................................................................................26

2.1.3. Thiết bị và địa điểm nghiên cứu..............................................................................27

2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 27

2.2.1. Phƣơng pháp thu thập mẫu và tách chiết DNA tổng số ........................................27

2.2.2. Tuyển chọn và tổng hợp các cặp mồi SSR cho phân tích mẫu.............................28

2.2.3. Phản ứng PCR-SSR.................................................................................................30

2.2.4. Phƣơng pháp điện di DNA trên gel agarose...........................................................31

2.2.5. Phƣơng pháp phân tích và xử lý dữ liệu PCR-SSR...............................................31

Chƣơng 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN...................................................................32

3.1. NHÂN BẢN CÁC PHÂN ĐOẠN DNA BẰNG PHẢN ỨNG PCR-SSR....... 32

3.1.1. Kết quả tách chiết DNA tổng số từ mầm đậu tƣơng .............................................32

3.1.2. Kết quả ằng phản ứng PCR- SSR.....................33

ỀN CỦA CÁC GIỐ

TƢƠNG KHÁNG BỆ ........................................ 41

......................................................................... 44

KẾT LUẬ .........................................................................................49

1. Kết luận.................................................................................................... 49

2. Đề nghị..................................................................................................... 49

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................................................50

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

2-DE Two dimentional electrophoresis - điện di hai chiều

ABC ATP - binding cassette

AFLP Amplified Fragment Length Polymorphism - Đa dạng chiều dài các

phân đoạn đƣợc nhân bản

ASM Acibenzolar-S-methyl benzo-(1,2,3)- thiadiazole-7-carboxylic

acid S-methyl ester

AVRDC Asian Vegetable Research Devlopment Center - Trung tâm phát

triển rau màu Châu Á, Đài Loan

AUDPC Area Under Disease Progress Curve

Bp Base pair

cs Cộng sự

CTAB Cetyl Trimethyl Ammonium Bromide

DNA Deoxyribonucleic acid

ĐVT Đơn vị tính

EDTA Ethylene Diamin Tretraaxetic Acid

EtBr Ethidium bromide

FAO Food and Agriculture Organisation – Tổ chức Nông Lƣơng thế giới

ISSR Inter - Simple Sequence Repeat

kb Kilo base

MAS Marker Assisted Selection – Chỉ thị phân tử

PCR Polymerase Chain Reaction - Phản ứng chuỗi tr ùng hợp polymerase

QTL Quantitative Trait Loci - Bản đồ các locus kiểm soát tính trạng số lƣợng

RAPD Random Amplified Polymorphism DNA - DNA đa hình đƣợc nhân

bản ngẫu nhiên

RFLP Restriction Fragment Length Polymorphism - đa hình về chiều dài

phân đoạn cắt hạn chế