Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Trần Thị Hồng Liên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP HỒ CHÍ MINH

TRẦN THỊ HỒNG LIÊN

RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ

TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – ngân hàng

Mã ngành: 60340201

Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG THỊ THANH HẰNG

TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2016

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Trong xu thế toàn cầu hóa với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, để có thể

vượt rào cản khó khăn của quá trình hội nhập, các ngân hàng thương mại đã và

đang không ngừng nâng cao năng lực quản lý điều hành, chủ động mở rộng quy mô

hoạt động, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, nâng cao hiệu quả kinh doanh cho đơn

vị. Một trong những lĩnh vực kinh doanh vừa đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho

ngân hàng vừa mang lại hiệu quả chung cho toàn xã hội đó chính là hoạt động kinh

doanh thẻ. Trong những năm gần đây, hoạt động kinh doanh thẻ trên địa bàn tỉnh

Gia Lai không chỉ phát triển về số lượng mà còn phát triển về chất lượng. Song

song đó là rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của NHTM cũng là một thách thức

lớn. Do đó, để duy trì sự phát triển bền vững của ngân hàng và gia tăng năng lực

cạnh tranh trên thị trường đòi hỏi các nhà quản trị phải xác định được mức độ rủi ro

trong hoạt động kinh doanh của mình, trong đó có hoạt động kinh doanh thẻ. Đó

cũng chính là lý do e chọn đề tài “Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân

hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam – chi nhánh Gia Lai”.

Mục tiêu tổng quát: Đề xuất giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động kinh doanh

doanh thẻ tại ngân hàng.

Mục tiêu cụ thể

 Phân tích thực trạng rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng

TMCP Công thương Việt Nam – CN Gia Lai giai đoạn 2011 – 2015 và đánh giá

một số nhân tố tác động đến rủi ro trong kinh doanh thẻ tại ngân hàng.

 Đề xuất giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ nhằm

góp phần nâng cao uy tín và thương hiệu của Vietinbank cũng như đảm bảo hoạt

động kinh doanh thẻ tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – chi nhánh Gia

Lai an toàn và hiệu quả.

Đối tượng nghiên cứu: rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ.

Phạm vi và thời gian nghiên cứu: ngân hàng TMCP Công thương CN Gia

Lai từ năm 2011 đến 2015.

Những phương pháp nghiên cứu được áp dụng trong luận văn bao gồm:

 Phương pháp thu thập số liệu, so sánh

 Phương pháp phân tích thống kê và tổng hợp

 Phương pháp khảo sát khách hàng

Trên cơ sở vận dụng các phương pháp nghiên cứu, luận văn làm sáng tỏ một

số vấn đề

Thứ nhất, là tìm hiểu một số lý luận cơ bản về rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ và

một số bài học kinh nghiệm tại các ngân hàng thương mại cổ phần hiện nay.

Thứ hai, là phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ tại ngân hàng thương mại

cổ phần công thương việt nam chi nhánh Gia Lai qua đó đánh giá được tồn tại và

nguyên nhân của các tồn tại trong công tác quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ.

Thứ ba, là giải pháp hạn chế rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ đối với Vietinbank Gia

Lai.

Thứ tư, là một số kiến nghị đối với cơ quan hữu quan.

Với những nội dung được nghiên cứu trong luận văn, hy vọng những giải

pháp đề ta sẽ góp phần giúp cho ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi

nhánh Gia Lai kiểm soát tốt rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ, đảm bảo mục tiêu phát

triển thẻ an toàn hiệu quả bền vững nhằm góp phần tăng tỷ trọng thanh toán không

dùng tiền mặt trong nền kinh tế, phục vụ ngày càng có hiệu quả đời sống xã hội,

đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả, kết quả nghiên cứu

là trung thực, trong đó không có nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội

dung do người khác thực hiện.

Trong quá trình nghiên cứu, em đã cố gắng thu thập số liệu, phân tích, nhận

định và đề xuất các giải pháp nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi được những

khiếm khuyết. Em rất mong sự góp ý của thầy cô và những người quan tâm. Chân

thành cảm ơn.

TP Hồ Chí Minh, ngày 18 tháng 10 năm 2016.

Người cam đoan

Trần Thị Hồng Liên

LỜI CÁM ƠN

Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Cô T.S Hoàng Thị Thanh Hằng, Cô

là người đã hướng dẫn em hoàn thành bài khóa luận này. Từ buổi gặp đầu tiên, em

cảm nhận được Cô là người cởi mở, dễ gần và rất tận tình chỉ bảo, hướng dẫn từng

chút một cho sinh viên, em cũng xin lỗi vì nhiều lúc không hoàn thành đúng tiến độ

mà Cô mong muốn. Trong quá trình làm bài, chính nhờ sự định hướng, chỉ dẫn của

Cô đã giúp em thêm cố gắng hơn để hoàn thành bài khóa luận này. Tấm lòng của

Cô em sẽ không bao giờ quên.

Thông qua bài khóa luận này, em chúc Cô cùng gia đình có thật nhiều sức

khỏe và có nhiều niềm vui mới trong cuộc sống.

Trân trọng.

Trần Thị Hồng Liên

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các từ viết tắt

Danh mục các bảng, biểu, sơ đồ

CHƯƠNG 1: RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................................................6

1.1. HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.........6

1.1.1. Khái niệm kinh doanh thẻ tại ngân hàng thương mại. ....................................6

1.1.2. Ý nghĩa của hoạt động kinh doanh thẻ của ngân hàng thương mại. ...............6

1.1.2.1. Đối với khách hàng ................................................................................... 6

1.1.2.1. Đối với đơn vị chấp nhận thẻ ......................................................................8

1.1.2.1. Đối với ngân hàng thương mại ...................................................................9

1.1.2.1. Đối với nền kinh tế - xã hội....................................................................... 10

1.1.3. Các chủ thể tham gia trong quá trình phát hành và thanh toán thẻ ...............10

1.1.3.1. Tổ chức thẻ quốc tế.................................................................................10

1.1.3.2. Ngân hàng phát hành thẻ ......................................................................11

1.1.3.3. Chủ thẻ....................................................................................................11

1.1.3.4. Ngân hàng thanh toán thẻ ......................................................................11

1.1.3.5. Đơn vị chấp nhận thẻ .............................................................................12

1.1.4. Qui trình phát hành, chấp nhận và thanh toán thẻ.........................................12

1.1.4.1. Qui trình phát hành thẻ ..........................................................................12

1.1.4.2. Qui trình chấp nhận và thanh toán thẻ ..................................................13

1.2. RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ .....................................14

1.2.1. Khái niệm về rủi ro và một số tiêu chí đánh giá rủi ro trong hoạt động kinh

doanh thẻ.....................................................................................................................14

1.2.1.1. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ ................................................. ...14

1.2.1.2. Một số tiêu chí đánh giá rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ........... ...15

1.2.2. Các loại rủi ro và nguyên nhân rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ ........16

1.2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro trong kinh doanh thẻ..........................20

1.2.3.1. Nhân tố nội bộ ngân hàng ......................................................................20

1.2.3.2. Nhân tố khoa học kỹ thuật, công nghệ thẻ. ............................................21

1.2.3.3. Nhân tố khách hàng................................................................................22

1.2.3.4. Nhân tố pháp lý, chủ trương và chính sách của cơ quan quản lý nhà

nước. ................................................................................................................24

1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ RỦI RO HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI CÁC

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.....................................................................................24

1.3.1. Thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ của các ngân hàng thương mại..........24

1.3.2. Kinh nghiệm hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ của các ngân

hàng thương mại .........................................................................................................27

Kết luận chương 1 ..........................................................................................................28

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI

NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CN GIA LAI......................................29

2.1. GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT VỀ NHTMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CN

GIA LAI VÀ TRUNG TÂM THẺ.................................................................................29

2.1.1. Giới thiệu về NHTMCP Công thương Việt Nam - CN Gia Lai.......................29

2.1.2. Giới thiệu về Trung tâm thẻ NHTMCPCT VN và bộ phận quản lý thẻ tại Chi

nhánh Gia Lai..............................................................................................................30

2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công thương Việt

Nam – chi nhánh Gia Lai............................................................................................31

2.1.3.1. Huy động vốn...........................................................................................32

2.1.3.2. Cho vay....................................................................................................33

2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI NHTMCP CÔNG

THƯƠNG VIỆT NAM – CN GIA LAI.........................................................................34

2.2.1. Các sản phẩm thẻ..............................................................................................34

2.2.1.1. Thẻ tín dụng quốc tế ...............................................................................34

2.2.1.2. Thẻ ATM E-partner..................................................................................35

2.2.2. Hoạt động kinh doanh thẻ của NHTM CP Công thương Việt Nam chi nhánh

Gia Lai .......................................................................................................................37

2.2.2.1. Hoạt động phát hành thẻ .......................................................................37

2.2.2.2. Hoạt động thanh toán thẻ......................................................................42

2.3. THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ TẠI

VIETINBANK GIA LAI ...............................................................................................46

2.3.1. Rủi ro trong giai đoạn phát hành thẻ.............................................................46

2.3.2. Rủi ro trong giai đoạn thanh toán thẻ............................................................48

2.3.3. Đánh giá một số nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro hoạt động kinh doanh thẻ tại

ngân hàng TMCP Công thương - chi nhánh Gia Lai..................................................51

2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH

THẺ CỦA VIETINBANK GIA LAI.............................................................................56

2.4.1. Những thành quả đạt được ............................................................................56

2.4.2. Những hạn chế tồn tại và nguyên nhân.........................................................58

2.4.2.1. Về nội bộ ngân hàng................................................................................59

2.4.3.2. Khách hàng..............................................................................................59

2.4.3.3. Về khoa học kỹ thuật công nghệ thẻ.......................................................60

2.4.3.4. Pháp lý, chủ trương và chính sách của các cơ quan quản lý................60

Kết luận chương 2 ..........................................................................................................60

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH

DOANH THẺ TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG GIA LAI................62

3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ CỦA NGÂN

HÀNG VIETINBANK GIA LAI...................................................................................62

3.1.1. Phương hướng hoạt động ..............................................................................62

3.1.2. Mục tiêu đặt ra...............................................................................................63

3.2. GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ

TẠI VIETINBANK GIA LAI........................................................................................63

3.2.1. Đối với công tác nội bộ ngân hàng của NHTMCP Công thương .................63

3.2.1.1. Về quy trình phát hành thẻ .....................................................................63

3.2.1.2. Bảo mật dữ liệu và thông tin thẻ ............................................................64

3.2.1.3. Hướng dẫn khách hàng sử dụng thẻ an toàn hiệu quả ..........................64

3.2.1.4. Giải pháp đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ

thẻ ................................................................................................................64

3.2.2. Đối với khách hàng .......................................................................................65

3.2.3. Giải pháp đổi mới, ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ thẻ...............67

3.3. KIẾN NGHỊ ĐẾN CÁC CƠ QUAN HỮU QUAN.............................................69

3.3.1. Kiến nghị đến chính phủ ...............................................................................69

3.3.2. Kiến nghị với NHNN Việt Nam ...................................................................70

3.3.3. Kiến nghị với hiệp hội thẻ Việt Nam............................................................70

3.3.4. Kiến nghị đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam 71

Kết luận chương 3 ..........................................................................................................72

KẾT LUẬN...................................................................................................................73