Rủi ro trong cho vay khách hàng doanh nghiệp lớn tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Trần Nam Sơn

1

LỜI CAM ĐOAN

Luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả, kết quả nghiên

cứu là trung thực, trong đó không có nội dung đã được công bố trước đây hoặc các

nội dung do người khác thực hiện.

Trong quá trình nghiên cứu, em đã cố gắng thu thập số liệu, phân tích,

nhận định và đề xuất các giải pháp nhưng chắc chắn không thể tránh khỏi những

khiếm khuyết, thiếu sót. Em rất mong sự góp ý của các Thầy, các Cô và những người

quan tâm. Em chân thành cảm ơn.

TP Hồ Chí Minh, ngày 02 tháng 04 năm 2017.

Người cam đoan

Trần Nam Sơn

2

LỜI CÁM ƠN

Em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Cô TS. Nguyễn Thị Nhung, Cô là

người đã hướng dẫn em hoàn thành bài khóa luân này. ̣ Từ buổi gặp đầu tiên, em cảm

nhận được Cô là người cởi mở, dễ gần và rất tận tình chỉ bảo, hướng dẫn từng chút

một cho sinh viên, em cũng xin lỗi vì nhiều lúc không hoàn thành đúng tiến độ mà

Cô mong muốn. Trong quá trình làm bài, chính nhờ sự định hướng, chỉ dẫn của Cô

đã giúp em thêm cố gắng hơn để hoàn thành bài khóa luâṇ này. Tấm lòng của Cô em

sẽ không bao giờ quên.

Thông qua bà

i khóa luân n ̣ ày, em chúc Cô cùng gia đình có thât nhi ̣ ều sức

khỏe và có nhiều niềm vui trong cuôc ṣ ống.

Trân trong. ̣

Trần Nam Sơn

3

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BOT Đầu tư theo hình thức Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao

DNL Doanh nghiệp lớn

DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa

HĐQT Hội đồng quản trị

KH Khách hàng

KHDN Khách hàng doanh nghiệp

KHDN FDI Khách hàng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

QĐ Quyết định

NHCT Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam

NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

NHTM Ngân hàng thương mại

TCTD Tổ chức tín dụng

TMCP Thương mại cổ phần

RRTD Rủi ro tín dụng

VietinBank Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam

WTO Tổ chức thương mại thế giới

4

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Tiêu chí xác định DNL của NHCT

Bảng 1.2: Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro

Bảng 2.1: Số liệu huy động vốn của Chi nhánh giai đoạn 2012-2016

Bảng 2.2: Số liệu dư nợ của Chi nhánh giai đoạn 2012-2016

Bảng 2.3: Số liệu dư nợ của Chi nhánh theo cơ cấu thời gian vay và hình thức bảo

đảm tiền vay

Bảng 2.4: Chất lượng tín dụng của Chi nhánh giai đoạn 2012 – 2016

Bảng 2.5: Kết quả kinh doanh của VietinBank Gia Lai giai đọan 2012– 2016

Bảng 2.6: Tổng hợp dư nợ cho vay đối với DNL giai đoạn 2012 – 2016

Bảng 2.7: Cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNL theo hình thức cho vay giai đoạn 2012

–2016.

Bảng 2.8: Cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNL theo cơ cấu thành phần kinh tế giai

đoạn 2012 – 2016.

Bảng 2.9: Cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNL theo ngành nghề kinh tế giai đoạn

2012 – 2016.

Bảng 2.10: Cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNL theo phương thức cho vay giai đoạn

2012 – 2016.

Bảng 2.11: Cơ cấu dư nợ cho vay đối với DNL theo ngành nghề kinh tế giai đoạn

5

2012 – 2016.

Bảng 2.12: Nợ xấu trong hoạt động cho vay đối với DNL tại VietinBank Gia Lai

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Thị phần huy động vốn năm 2016 của VietinBank Gia Lai

Biểu đồ 2.2: Thị phần tín dụng năm 2016 của VietinBank Gia Lai

Biểu đồ 2.3: Tình hình dư nợ cho vay đối với KHDNL giai đoạn 2012 - 2016

6

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................... 1

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................... 3

DANH MỤC BẢNG................................................................................................ 4

DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................... 5

MỤC LỤC................................................................................................................ 6

MỞ ĐẦU................................................................................................................ 10

1. Đặt vấn đề ........................................................................................... 10

2. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................... 10

3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 12

a. Mục tiêu tổng quát ................................................................................ 12

b. Mục tiêu cụ thể...................................................................................... 12

4. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................. 12

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 12

a. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 12

b. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 13

6. Phương pháp nghiên cứu ................................................................. 13

7. Đóng góp của đề tài........................................................................... 14

8. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu .................................................. 14

CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TRONG HOAT Đ ̣ ÔNG CHO VAY ̣

ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP LỚN CỦA NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI..................................................................................................... 16

1.1.HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP

LỚN ............................................................................................................. 16

1.1.1. Tổng quan về cho vay ........................................................................... 16

1.1.1.1. Định nghĩa.............................................................................................. 17

7

1.1.1.2. Đặc điểm của hoạt động cho vay ........................................................... 18

1.1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay đối với nền kinh tế ................................ 18

1.1.2. Khá

i niêm v ̣ ề khách hàng Doanh nghiệp lớn. Các đăc đi ̣ ểm của khách

hàng Doanh nghiệp lớn.............................................................................................. 19

1.1.2.1. Khái niệm về Doanh nghiệp lớn ............................................................ 19

1.1.2.2. Vai trò của các Doanh nghiệp lớn đối với nền kinh tế .......................... 23

1.1.3. Đăc đi ̣ ểm của hoat đ̣ ông cho vay đ ̣ ối vớ

i khách hàng Doanh nghiệp lớn.

............................................................................................................... 24

1.2. RỦI RO TRONG CHO VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH

NGHIỆP LỚN ...............................................................................................................

24

1.2.1. Khá

i niêm v ̣ ềrủi ro trong hoat đ̣ ông cho vay ̣ ....................................... 25

1.2.2. Các tiêu chi đo lường rủi ro .................................................................. 26

1.2.2.1. Phân loại nợ........................................................................................... 27

1.2.2.2. Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu............................................................................ 29

1.2.2.3. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng ................................................ 29

1.2.3. Đăc trưng c ̣ ủa rủi ro trong cho vay đối vớ

i khách hàng Doanh nghiệp

lớn ............................................................................................................... 28

1.3. KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRONG VIỆC PHÒNG

NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO CHO VAY ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH

NGHIỆP LỚN............................................................................................................. 32

1.3.1. Kinh nghiệm của một số nước .............................................................. 34

1.3.2. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam ................................................ 37

CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG HOAT Đ ̣ ÔNG CHO VAY ̣

ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP LỚN TẠI NGÂN HÀNG

TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI ................. 37

2.1.KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG

THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI.................................................. 37

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 37

8

2.1.2. Hoat đ̣ ông kinh doanh c ̣ ủa Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam -

Chi nhánh Gia Lai ..................................................................................................... 38

2.2.THỰC TRẠNG RỦI RO TRONG HOAT Đ ̣ ÔNG CHO VAY Đ ̣ ỐI VỚI

KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP LỚN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG

THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH GIA LAI.................................................. 44

2.2.1. Tinh h ̀

ình khách hàng Doanh nghiệp lớn tai ngân hàng TMCP Công ̣

thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai...................................................................... 47

2.2.1.1 Điều kiện tự nhiên và tình hình Doanh nghiệp lớn tỉnh Gia Lai ........... 47

2.2.1.2. Tình hình khách hàng Doanh nghiệp lớn tại ngân hàng TMCP Công

thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai........................................................................ 48

2.2.2. Tinh h ̀

ình dư nợcủa khách hàng Doanh nghiệp lớn tai NHCT CN Gia ̣

Lai ............................................................................................................... 48

2.2.3. Thực trạng rủi ro trong hoạt động cho vay đối với khách hàng Doanh

nghiệp lớn tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Gia Lai........ 55

2.2.3.1. Thực trạng rủi ro đã xảy ra trong hoạt động cho vay............................. 55

2.2.3.2. Thực trạng rủi ro trong cho vay đối với một số dự án điển hình của

Doanh nghiệp lớn tại VietinBank Gia Lai ................................................................... 53

2.2.3.3 Thực trạng rủi ro tiềm ẩn trong họat động cho vay đối với Khách hàng

Doanh nghiệp lớn tại VietinBank Gia Lai ..................................................................57

2.3.ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG HOAT Đ̣ ÔNG CHO VAY Đ ̣ ỐI VỚI KHÁCH

HÀNG DOANH NGHIỆP LỚN ............................................................................... 59

2.3.1. Kết quả đạt được trong phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong hoat đ̣ ông ̣

cho vay ............................................................................................................... 59

2.3.2. Những tồn tại, hạn chế .......................................................................... 61

2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại trên ..................................................... 61

2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan....................................................................... 61

2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan........................................................................... 62