Rủi ro hoạt động tại ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Lê Thị Mỹ Thanh

B GIÁO D C VÀ ÀO T O NGÂN HÀNG NHÀ N C VI T NAM

TR NG I H C NGÂN HÀNG TP.H CHÍ MINH

LÊ TH M THANH

R I RO HO T NG T I NGÂN HÀNG TH NG M I

C PH N Á CHÂU

LU N V N TH C S KINH T

TP. H CHÍ MINH - N M 2017

B GIÁO D C VÀ ÀO T O NGÂN HÀNG NHÀ N C VI T NAM

TR NG I H C NGÂN HÀNG TP.H CHÍ MINH

LÊ TH M THANH

R I RO HO T NG T I NGÂN HÀNGTH NG M I

C PH N Á CHÂU

LU N V N TH C S KINH T

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã ngành: 60340201

Ng i h ng d n khoa h c: TS. BÙI DI U ANH

TP. H CHÍ MINH - N M 2017

TÓM T T LU N V N

Th i gian qua ho t ng h th ng ngân hàng có nhi u s thay i v ch t c ng

nh v l ng, c v ch t l ng d ch v và lo i s n ph m d ch v áp ng nhu

c u c a khách hàng. Bên c nh s phát tri n i lên ó là các r i ro phát sinh ngày

càng nhi u và c n c s quan tâm c a các ngân hàng h n. Trong ó, r i ro ho t

ng là m t trong nh ng r i ro ngày nay xu t hi n v i t n su t dày và ph c t p h n

nh h ng n uy tín và l i nhu n c a ngân hàng. Do ó, ngân hàng c n có s qu n

lý ch t ch , a ra các gi i pháp phù h p phòng ng a, h n ch r i ro này.

tài R i ro ho t ng t i ACB v i m c tiêu nghiên c u là xu t các gi i

pháp t ng c ng phòng ng a và h n ch r i ro ho t ng trong kinh doanh t i ACB.

V i ph ng pháp nghiên c u nh tính, tài ã t p h p lý lu n liên quan n

RRH theo quan i m c a y ban Basel, làm sáng t khung lý lu n v vi c h n ch

phòng ng a RRH t i các NHTM Vi t Nam h ng theo chu n m c qu c t . Trên

c s khung lý thuy t, lu n v n ã phân tích th c tr ng r i ro ho t ng và phòng

ng a, h n ch r i ro ho t ng t i ACB trong th i gian 2013 – 2015. T vi c phân

tích này, lu n v n ã ch ra cho các nhà qu n lý ACB th y c k t qu và h n ch

c a quá trình phòng ng a RRH ang di n ra t i ACB, t ó tìm ra nguyên nhân

d n n h n ch trong phòng ng a và h n ch r i ro ho t ng, giúp các nhà qu n lý

ACB tìm ra c cách phòng ng a r i ro hi u qu , phù h p v i tình hình hi n t i, thông qua các gi i pháp t vi c thi t l p l i c c u t ch c, s a i quy trình x lý

nghi p v c ng nh thay i các chính sách trong qu n lý r i ro.

L I CAM OAN

Lu n v n này ch a t ng c trình n p l y h c v th c s t i b t c m t

tr ng i h c nào. Lu n v n này là công trình nghiên c u riêng c a tác gi , k t qu

nghiên c u là trung th c, trong ó không có các n i dung ã c công b tr c

ây ho c các n i dung do ng i khác th c hi n ngo i tr các trích d n c d n

ngu n y trong lu n v n. TPHCM, Ngày ..... Tháng ..... N m....... TÁC GI LU N V N

L I C M N

c s phân công c a Tr ng i h c Ngân hàng TPHCM và s ng ý c a

gi ng viên h ng d n TS.Bùi Di u Anh tác gi ã th c hi n tài “R i ro ho t

ng t i NH TMCP Á Châu”. hoàn thành lu n v n này, tôi xin chân thành c m n các th y cô ã t n tình

h ng d n gi ng d y trong su t quá trình h c t p và nghiên c u Tr ng i h c

Ngân hàng TPHCM. Xin chân thành c m n Gi ng viên h ng d n TS. Bùi Di u Anh ã t n tình, chu áo h ng d n tôi th c hi n lu n v n này. M c dù ã có nhi u c g ng th c hi n tài m t cách hoàn ch nh nh t

nh ng không th tránh nh ng thi u sót nh t nh mà b n thân ch a th y c. Tôi

mong c s góp ý c a quý th y, cô và các b n lu n v n c hoàn ch nh h n.

M C L C

L I M U

CH NG 1: C S LÝ LU N V R I RO HO T NG T I NGÂN

HÀNG TH NG M I ......................................................................................... 1

1.1 T NG QUAN V R I RO HO T NG TRONG KINH DOANH

NGÂN HÀNG ........................................................................................................ 1

1.1.1 Khái ni m v r i ro và r i ro ho t ng trong kinh doanh ngân hàng....... 1

1.1.1.1 Khái ni m v r i ro.............................................................................................. 1

1.1.1.2 Khái ni m v r i ro ho t ng ............................................................................. 1

1.1.2 Nguyên nhân d n n r i ro ho t ng trong kinh doanh ngân hàng........ 2

1.1.2.1 R i ro do nhân t con ng i:............................................................................... 2

1.1.2.2 R i ro do quy nh, quy trình nghi p v :.............................................................. 3

1.1.2.3 R i ro do h th ng:.............................................................................................. 3

1.1.2.4 R i ro do các tác ng bên ngoài: ....................................................................... 3

1.1.3 H u qu c a r i ro ho t ng n ho t ng kinh doanh c a ngân hàng

và n n kinh t xã h i.............................................................................................. 4

1.1.3.1 i v i ngân hàng............................................................................................... 5

1.1.3.2 i v i n n kinh t .............................................................................................. 5

1.2. LÝ THUY T V PHÒNG NG A VÀ H N CH R I RO HO T NG

T I NGÂN HÀNG TH NG M I..................................................................... 5

1.2.1 Khái ni m và s c n thi t ph i phòng ng a, h n ch RRH t i NHTM..11

1.2.1.1 Khái ni m phòng ng a và h n ch RRH ............................................................ 5

1.2.1.2 S c n thi t ph i phòng ng a và h n ch RRH t i NHTM................................. 6

1.2.2 Bi n pháp phòng ng a và h n ch r i ro ho t ng.................................... 9

1.2.2.1 Xây d ng môi tr ng qu n lý RRH phù h p: t o môi tr ng phòng ng a r i ro;

xây d ng chính sách, quy trình nghi p v ;c s h t ng, hình thành v n hóa r i ro trong

toàn ngân hàng ................................................................................................................. 9

1.2.2.2 Xây d ng c c u phù h p v i m c tiêu, c i m c a NHTM .............................12

1.2.2.3 Tuy n d ng, ào t o giáo d c nhân s phù v i v i t ng v trí ..............................12

1.2.2.4 T ch c công tác ki m tra giám sát ch t ch .......................................................12

1.2.3 Các nhân t tác ng n vi c phòng ng a và h n ch r i ro ho t ng .... 1.2.3.1 Ch t l ng ngu n nhân l c ................................................................................. 7

1.2.3.2 i u ki n c s v t ch t và k thu t..................................................................... 8

1.2.3.3 Chính sách c ch c a ngân hàng........................................................................ 8

1.2.3.4 Tác ng c a môi tr ng bên ngoài .................................................................... 9

1.3 BÀI H C KINH NGHI M V CÔNG TÁC PHÒNG NG A VÀ H N

CH R I RO HO T NG T NGÂN HÀNG TRONG N C VÀ N C

NGOÀI ................................................................................................................13

1.3.1 Kinh nghi m phòng ng a và h n ch r i ro c a m t s Ngân hàng th ng

m i ......................................................................................................................13

1.3.1.1 Kinh nghi m phòng ng a và h n ch r i ro c a m t s ngân hàng trên th gi i..13

1.3.1.2 Kinh nghi m phòng ng a và h n ch r i ro c a m t s Ngân hàng th ng m i t i

Vi t Nam ..........................................................................................................................14

1.3.2 Bài h c kinh nghi m cho Ngân hàng th ng m i c ph n Á Châu ..........16

K T LU N CH NG 1.....................................................................................17

CH NG 2: TH C TR NG V R I RO HO T NG VÀ PHÒNG NG A, H N CH R I RO HO T NG T I NGÂN HÀNG TH NG M I C

PH N Á CHÂU GIAI O N 2013 - 2015 .........................................................18

2.1 T NG QUAN V NGÂN HÀNG TH NG M I C PH N Á CHÂU....18

2.1.1 Gi i thi u chung v Ngân hàng th ng m i c ph n Á Châu ..................18

2.1.2 C c u t ch c c a Ngân hàng th ng m i c ph n Á Châu ...................18

2.1.3 ánh giá m t s ho t ng chính c a Ngân hàng th ng m i c ph n Á

Châu giai o n 2013 – 2015.................................................................................19

2.2 TH C TR NG V R I RO HO T NG VÀ PHÒNG NG A, H N

CH RRH T I NGÂN HÀNG TH NG M I C PH N Á CHÂU T

2013–2015.............................................................................................................21

2.2.1 Phân tích r i ro ho t ng d a trên t ng nghi p v t i Ngân hàng th ng

m i c ph n Á Châu t 2013–2015 .....................................................................23

2.2.1.1 R i ro phát sinh do sai sót trong nghi p v ti n g i và huy ng.........................23

2.2.1.2 R i ro phát sinh do sai sót trong nghi p v h tr tín d ng (pháp lý, h p ng,

ch ng t ) .........................................................................................................................24

2.2.1.3 R i ro phát sinh do sai sót trong nghi p v t v n và quan h khách hàng..........25

2.2.1.4 R i ro phát sinh do sai sót trong nghi p v thanh toán liên ngân hàng................26

2.2.1.5 R i ro phát sinh do sai sót trong nghi p v thanh toán qu c t ............................28

2.2.1.6 R i ro phát sinh do sai sót trong ban qu n tr , i u hành kênh phân ph i ...........29

2.2.2 Phân tích r i ro ho t ng d a trên nguyên nhân ....................................31

2.2.2.1 R i ro phát sinh t nhân viên..............................................................................31

2.2.2.2 R i ro ho t ng phát sinh t quy trình, quy nh n i b .....................................32

2.2.2.3 R i ro ho t ng phát sinh do h th ng công ngh thông tin...............................33

2.2.2.4 R i ro ho t ng phát sinh do s ki n bên ngoài.................................................33

2.2.3Phân tích th c tr ng v phòng ng a và h n ch r i ro ho t ng trong

kinh doanh ngân hàng t i ACB trong giai o n 2013–2015...............................34

2.2.3.1 Xây d ng môi tr ng qu n lý R i ro ho t ng ..................................................34

2.2.3.2 Xây d ng c c u t ch c qu n lý r i ro phù h p v i m c tiêu, c i m c a Ngân

hàng th ng m i ..............................................................................................................36

2.2.3.3 Tuy n d ng, ào t o giáo d c nhân s phù h p v i v i t ng v trí .......................37

2.2.3.4 Công tác ki m tra giám sát .................................................................................37

2.3 ÁNH GIÁ TH C TR NG PHÒNG NG A VÀ H N CH R I RO

HO T NG T I NGÂN HÀNG TH NG M I C PH N Á CHÂU GIAI

O N 2013 - 2015 ...............................................................................................38

2.3.1. K t qu t c........................................................................................38

2.3.2. H n ch .......................................................................................................39

2.3.3. Nguyên nhân d n n h n ch trong phòng ng a và h n ch r i ro ho t

ng t i Ngân hàng th ng m i c ph n Á Châu....................................... ........40

K T LU N CH NG 2.....................................................................................44

CH NG 3: GI I PHÁP PHÒNG NG A VÀ H N CH R I RO HO T

NG T I NGÂN HÀNG TH NG M I C PH N Á CHÂU....................45

3.1 NH H NG PHÒNG NG A VÀ H N CH , R I RO HO T NG

T I NGÂN HÀNG TH NG M I C PH N Á CHÂU ................................45

3.2 GI I PHÁP PHÒNG NG A, H N CH R I RO HO T NG