Quản lý tín dụng tại ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Á, tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

PHẠM THỊ XUÂN SANG

QUẢN LÝ TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT Á, TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành Quản lý kinh tế

Mã số: 8.310110

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. ĐỖ VĂN TÍNH

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận

văn này là trung thực và chƣa đƣợc sử dụng tại bất kỳ nghiên cứu nào khác.

Tác giả cũng xin cam đoan rằng, m i sự gi p đ cho việc thực hiện Luận văn

này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã đƣợc chỉ rõ

nguồn gốc cụ thể.

Bình Định, ngày tháng năm 2022

Tác giả luận văn

Phạm Thị Xuân Sang

LỜI CẢM ƠN

Tác giả Luận văn xin cảm ơn Ban giám hiệu nhà trƣờng, quý thầy cô

giáo của trƣờng Đại H c Quy Nhơn đã gi p đ , tạo điều kiện thuận lợi để tác

giả hoàn thiện Luận văn này. Bên cạnh đó tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn sâu

sắc đến thầy hƣớng dẫn – TS. Đỗ Văn Tính là ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn

chuyên môn cho tôi trong suốt thời gian thực hiện Luận văn.

Tác giả cũng xin cảm ơn Lãnh đạo Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt

Á tỉnh Bình Định (VAB Bình Định) đã tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp các

thông tin, số liệu cũng nhƣ đƣa ra các ý kiến đóng góp để gi p tôi hoàn thành

Luận văn này.

Luận văn là một công trình nghiên cứu độc lập, trên cơ sở phân tích

thực tiễn công tác quản lý tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á

tỉnh Bình Định, để từ đó cung cấp nguồn dữ liệu cơ bản cho các nhà quản lý

hoạch định chính sách phù hợp, cũng nhƣ đề ra những giải pháp tƣơng thích

nhằm hoàn thiện công tác quản lý tín dụng tại đơn vị sở tại.

Trong quá trình thực hiện Luận văn, do kinh nghiệm và thời gian còn

hạn chế nên những biện pháp đƣa ra khó tránh đƣợc những thiếu sót. Tác giả

rất mong nhận đƣợc sự góp ý của quý thầy cô giáo để Luận văn đƣợc hoàn

thiện hơn..

Trân tr ng cảm ơn!

Bình Định, ngày …. tháng ….. năm 2022

Tác giả luận văn

Phạm Thị Xuân Sang

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU.......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................ 1

2. Tổng quan nghiên cứu đề tài .................................................................... 3

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 5

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 6

5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ....................................... 6

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ..................................................... 7

7 Kết cấu luận văn ........................................................................................ 7

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ T N DỤNG

TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI................................................................ 8

1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng thƣơng mại .......................................... 8

1.1.1. Khái niệm, đặcc điểm của tín dụng..................................................... 8

1.1.2. Vai trò của tín dụng........................................................................... 10

1.1.3. Phân loại tín dụng.............................................................................. 12

1.1.4 Quản lý tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại....................................... 14

1.2. Nội dung quản lý tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại ............................. 23

1.2.1. Xây dựng kế hoạch quản lý tín dụng ................................................ 23

1.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý tín dụng ................................... 24

1.2.3. Thực hiện kiểm tra, giám sát............................................................. 25

1.3. Các tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hƣởng quản lý tín dụng tại Ngân

hàng thƣơng mại............................................................................................. 27

1.3.1. Các tiêu chí đánh giá ......................................................................... 27

1.3.2. Các nhân tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động tín dụng .................... 31

1.4. Kinh nghiệm quản lý tín dụng của một số Ngân hàng thƣơng mại và bài

h c đối với Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á, tỉnh Bình Định............. 37

1.4.1. Kinh nghiẹ m quản lý tín dụng của một số ngân hàng thƣơng mại ... 37

1.4.2. Bài h c kinh nghiệm đối với Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á,

tỉnh Bình Định............................................................................................. 39

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1................................................................................. 41

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ T N DỤNG TẠI NGÂN HÀNG

THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT Á, TỈNH BÌNH ĐỊNH............................. 42

2.1. Khái quát về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á, tỉnh Bình Định.... 42

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển........................................................ 42

2.1.2. Hoạt động kinh doanh....................................................................... 43

2.1.3 Cấu tr c tổ chức quản lý .................................................................... 44

2.2. Thực trạng quản lý tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á,

tỉnh Bình Định ................................................................................................ 49

2.2.1. Co ng tác xa y dựng kế hoạch quản lý tín dụng .................................. 49

2.2.2. Công tác tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý tín dụng ..................... 55

2.2.3. Công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện kế hoạch quản lý

tín dụng........................................................................................................ 64

2.3. Các tiêu chí và nhân tố ảnh hƣởng quản lý tín dụng tại Ngân hàng

Thƣơng mại cổ phần Việt Á, tỉnh Bình Định ................................................. 66

2.3.1 Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý hoạt động tín dụng ............... 66

2.3.2 Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động tín dụng.................... 72

2.4. Đánh giá chung về quản lý tín dụng tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần

Việt Á, tỉnh Bình Định ................................................................................... 75

2.4.1. Những thành tựu đạt đu ợc................................................................. 75

2.4.2. Những tồn tại và nguyên nhân .......................................................... 76

TIỂU KẾT CHU O NG 2 ................................................................................. 84

CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ T N DỤNG TẠI

NG N HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT Á, TỈNH BÌNH ĐỊNH ... 85

3.1. Định hƣớng phát triển tín dụng tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Việt

Á, tỉnh Bình Định ........................................................................................... 85

3.1.1. Định hu ớng phát triển tín dụng ......................................................... 85

3.1.2. Định hu ớng quản lý tín dụng............................................................. 86

3.2 Giải pháp hoàn thiẹ n quản lý tín dụng tại Nga n hàng Thƣơng mại cổ phần

Việt Á, tỉnh Bình Định ................................................................................... 86

3.2.1. Hoàn thiện co ng tác xa y dựng kế hoạch quản lý tín dụng ................ 86

3.2.2. Hoàn thiện co ng tác tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý tín dụng ... 92

3.2.3. Hoàn thiện co ng tác kiểm tra giám sát việc thực hiện kế hoạch quản

lý tín dụng ................................................................................................. 105

3.2.4. Các giải pháp hỗ trợ khác................................................................ 108

TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................... 112

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................... 113

1. Kết luận ................................................................................................ 113

2. Kiến nghị .............................................................................................. 113

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 117

QUYẾT ĐỊNH GIAO TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Diễn giải

1 CBKD Cán bộ kinh doanh

2 CBTD Cán bộ tín dụng

3 CNTT Công nghệ thông tin

4 DNNN Doanh nghiệp nhà nƣớc

5 DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ

6 DNTD Dƣ nợ tín dụng

7 DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân

8 GTCG Giấy tờ có giá

9 NH Ngân hàng

10 NHCP Ngân hàng cổ phần

11 NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc

12 NHTM Ngân hàng thƣơng mại

13 NQH Nợ quá hạn

14 QSDĐ và TSGLVĐ Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất

15 SME

Small and Medium Enterprises (Doanh nghiệp vừa và

nhỏ)

16 TCKT Tổ chức kinh tế

17 TCTD Tổ chức tín dụng

18 TDNH Tín dụng ngân hàng

19 TGCKH Tiền gửi có kỳ hạn

20 TGKKH Tiền gửi không kỳ hạn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1 - Cơ cấu nguồn nhân lực của VAB Bình Định................................ 46

Bảng 2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của VAB Bình Định 2016-2020 .... 47

Bảng 2.3 - Kế hoạch thực hiện một số chỉ tiêu chủ yếu của VAB Bình Định 50

Bảng 2.4 – Tình hình huy động vốn của VAB Bình Định ............................. 57

Bảng 2.5 – Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn của VAB Bình Định ... 57

Bảng 2.6– Cơ cấu dƣ nợ theo địa bàn hoạt động của VAB Bình Định.......... 58

Bảng 2.7 - Dƣ nợ tín dụng theo nhóm khách hàng của VAB Bình Định....... 59

Bảng 2.8 - Dƣ nợ phân theo phƣơng thức đảm bảo tiền vay tại VAB

Bình Định ................................................................................... 60

Bảng 2.9 - Tình hình quản lý rủi ro của VAB Bình Định ............................. 64

Bảng 2.10 - Kết quả thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch ..................................... 65

Bảng 2.11 - Doanh số cho vay tại VAB Bình Định ....................................... 66

Bảng 2.12 - Hiệu quả sử dụng vốn (LDR) tại VAB Bình Định ..................... 68

Bảng 2.13 - Doanh số thu nợ tại VAB Bình Định.......................................... 68

Bảng 2.14 - Tình hình dƣ nợ theo nhóm nợ VAB Bình Định ........................ 69

Bảng 2.15 - Tình hình nợ xấu của các ngân hàng trên địa bàn tỉnh

Bình Định ................................................................................... 70

Bảng 2.16 -Thu nhập từ hoạt động tín dụng tại VAB Bình Định.................. 71

Bảng 2.17 - Tỷ tr ng thu nhập từ lãi hoạt động cho vay/tổng thu nhập của

các NHTM.................................................................................. 71

Bảng 2.18 - Vòng quay vốn tín dụng tại VAB Bình Định ............................. 72

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1 - Bộ máy tổ chức và quản lý của VAB Bình Định .......................... 44

Hình 2.2 - Sơ đồ quy trình cấp tín dụng của VAB Bình Định ....................... 53

Hình 2.3 - Cơ cấu tổ chức bộ máy quản trị tín dụng tại VAB Bình Định ...... 55

Hình 2.4 Tốc độ huy động vốn và tốc độ tăng trƣởng dƣ nợ tại VAB

Bình Định ................................................................................... 67

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Ngân hàng là một loại hình tổ chức trung gian tài chính có vai trò quan

tr ng, là nhân tố không thể thiếu để tập trung nguồn lực vốn cho phát triển

kinh tế đất nƣớc. Trong đó, hoạt động tín dụng đóng vai trò trung gian dẫn

vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu vốn đã góp phần quan tr ng th c đẩy sự tăng

trƣởng của nền kinh tế. Trong những năm qua, ngành Ngân hàng của Việt

Nam đã có rất nhiều đổi mới trong công tác quản lý tín dụng, trong đó sự đổi

mới về cơ chế chính sách, tăng cƣờng đầu tƣ toàn diện để nâng cao năng lực

cung cấp các dịch vụ ngân hàng an toàn, hiệu quả bền vững, các tổ chức tín

dụng Việt Nam đƣợc hiện đại hóa, hoạt động đa năng, cung cấp các dịch vụ

ngân hàng đa dạng với chất lƣợng cao có khả năng cạnh tranh quốc tế.

Trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thƣơng mại ở Việt Nam

hiện nay, hoạt động tín dụng đóng vai trò then chốt, mang lại lợi nhuận cao

nhƣng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro ảnh hƣởng tới sự an toàn của cả hệ thống

ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Bên cạnh đó, nhờ hoạt động tín

dụng mà ngân hàng thƣơng mại có thể bán chéo sản phẩm, tạo nền tảng thu

h t hỗ trợ cho các hoạt động khác nhƣ bảo lãnh, thanh toán quốc tế, chuyển

tiền.... Tuy nhiên, hoạt động tín dụng có mang lại hiệu quả cao nhờ vai trò

vốn có của nó hay không hoàn toàn phụ thuộc vào những rủi ro tiềm ẩn do

hoạt động tín dụng mang lại.

Những rủi ro này không những làm cho hoạt động của ngân hàng

thƣơng mại kém hiệu quả, mà còn làm cho ngân hàng thƣơng mại mất đi tính

thanh khoản vốn hết sức cần thiết và nhạy cảm, gây ra những tổn thất lớn,

thậm chí là sự phá sản đối với ngân hàng thƣơng mại. Thực hiện quản trị tốt

hoạt động tín dụng không chỉ nâng cao hiệu quả, làm tăng khả năng cạnh

tranh của ngân hàng thƣơng mại trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập mà còn

2

đóng góp tích cực vào sự vận hành của nền kinh tế thông qua sự tác động của

cung - cầu tiền tệ dẫn đến th c đẩy tăng trƣởng hay kìm hãm kinh tế, lạm

phát, khủng hoảng tiền tệ....

Thực tế là chất lƣợng hoạt động tín dụng trong hệ thống NHTM Việt

Nam đang ở mức thấp, thể hiện ở tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống cao. Vì vậy, khắc

phục tình trạng nợ xấu đang là một trong những nhiệm vụ tr ng tâm của hệ

thống NHTM Việt Nam. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ nợ xấu tăng cao

trong đó có nguyên nhân xuất phát từ chất lƣợng quản lý tín dụng. Trƣớc yêu

cầu bảo đảm an toàn trong kinh doanh của hệ thống NHTM và thỏa mãn nhu

cầu vốn cho nền kinh tế, vấn đề nhận diện một cách toàn diện hoạt động tín

dụng cũng nhƣ tăng cƣờng quản lý tín dụng trở nên hết sức cần thiết.

Bình Định là tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung bộ Việt Nam, mật

độ dân cƣ đông đ c, tập trung nhiều khu, cụm công nghiệp lớn vì vậy đƣợc

đánh giá là một môi trƣờng kinh doanh tốt cho các ngân hàng thƣơng mại.

Hầu hết các ngân hàng lớn trong nƣớc đã đặt chi nhánh và phòng giao dịch tại

Bình Định nhƣ BIDV, Agribank, Vietinbank, Techcombank,...tạo ra áp lực

cạnh tranh khốc liệt, đòi hỏi các ngân hàng phải thực hiện nhiều giải pháp

hoàn thiện quản lý hoạt động tín dụng, nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín

dụng, nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực trong hoạt động tín dụng... để có

thể tìm ra lối đi riêng, khẳng định thƣơng hiệu, tính độc đáo của riêng mình.

Với vị thế là một trong những ngân hàng thƣơng mại lớn trên địa bàn

tỉnh Bình Định, Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Việt Á tỉnh Bình Định (VAB

Bình Định) đã không ngừng đẩy mạnh hoạt động kinh doanh trên tất cả các

mặt hoạt động đặc biệt là hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng dần khẳng

định VAB Bình Định là ngân hàng có các sản phẩm tín dụng đa dạng, lãi suất

phù hợp. Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai các sản phẩm dịch vụ cho thấy

VAB Bình Định cũng gặp không ít khó khăn, thách thức khi gặp phải sự cạnh

tranh khốc liệt từ các tổ chức tín dụng khác trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó,

3

hoạt động quản lý tín dụng vẫn còn những hạn chế nhất định.

Xuất phát từ những lý do trên, với những kiến thức đã đƣợc h c tập,

nghiên cứu tại Trƣờng Đại h c Quy Nhơn và sau nhiều năm làm việc tại Ngân

hàng TMCP Việt Á tỉnh Bình Định, tôi đã ch n đề tài: “Quản lý tín dụng tại

Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Á tỉnh Bình Định” làm luận văn tốt

nghiệp của mình.

2. Tổng quan nghiên cứu đề tài

Hiện nay nghiên cứu về vấn đề quản lý tín dụng tại các ngân hàng

thƣơng mại đƣợc nhiều công trình khoa h c nghiên cứu. Tiêu biểu các công

trình khoa h c sau:

- Lê Thị Huyền (2010), Luận cứ khoa h c về xác định mô hình quản

lý rủi ro tín dụng tại hệ thống ngân hàng thƣơng mại Việt Nam”, Luận án tiến

sĩ, Đại h c Kinh tế quốc dân, Hà Nôi. Đề tài của tác giả đã đ c kết lại lý

thuyết cơ bản về mô hình quản lý rủi ro và từ đó đƣa ra những lý thuyết cơ

bản về mô hình quản lý rủi ro và từ đó đƣa ra những lý thuyết cơ bản về mô

hình rủi ro tín dụng. Luận án đã nghiên cứu đặc điểm hoạt động tín dụng, thực

trạng rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng của hệ thống ngân hàng thƣơng

mại Việt Nam. Đồng thời nêu định hƣớng quản lý rủi ro trong thời gian tới

đồng thời phân tích lợi ích và các điều kiện ảnh hƣởng đến việc xác định mô

hình quản lý rủi ro ở các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam.

- Võ Việt Hùng (2011), Giải pháp nhằm mở rộng hoạt động tín dụng

của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trên địa bàn

thành phố Hồ Chí Minh”, Luận án tiến sĩ, Đại h c Kinh tế thành phố Hồ Chí

Minh. Đề tài của tác giả đã hệ thống hóa lý luận cơ bản về hoạt động tín dụng

ngân hàng thƣơng mại, đƣa ra những yêu cầu cần thiết để mở rộng hoạt động

tín dụng. Trình bày thực trạng hoạt động tín dụng của NH Nông nghiệp và

Phát triển nông thôn Việt Nam trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Trên cơ

sở đó đề xuất những giải pháp cụ thể góp phần mở rộng hoạt động tín dụng