Quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ở trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ NGÀ

QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG

CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC

KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ NGÀ

QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG

CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC

KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHÓ ĐỨC HÕA

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và

kết quả sử dụng trong luận văn đƣợc thống kê, khảo sát và cung cấp bởi các cá

nhân, tập thể rõ ràng. Những kết luận khoa học trong luận văn là trung thực và

chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả luận văn

Lê Thị Ngà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy cô giáo trƣờng

Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên về sự tận tình giảng dạy và tạo điều kiện thuận

lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin đƣợc cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Phó Đức Hòa, trƣờng

Đại học Sƣ phạm Hà Nội - ngƣời thầy hƣớng dẫn khoa học của tôi đã nhiệt tình

chỉ bảo, giúp đỡ, hƣớng dẫn để tôi hoàn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Ban giám hiệu, Ban chủ

nhiệm khoa Tâm lý - Giáo dục, phòng Đào tạo trƣờng Đại học Sƣ phạm

Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận giúp tôi nghiên cứu và hoàn thành

luận văn này.

Xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới các thầy, cô, đồng nghiệp và các em

sinh viên trƣờng Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên đã tận tình giúp

đỡ, tạo điều kiện và cung cấp nhiều thông tin, tƣ liệu quý giá cho tôi trong quá

trình học tập và thực hiện luận văn.

Cuối cùng tôi muốn bày tỏ lòng cảm ơn đối bạn bè, ngƣời thân trong gia đình

đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện hỗ trợ tôi học tập và hoàn thành luận văn.

Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu và hoàn thành luận

văn, song không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong nhận

đƣợc những ý kiến chỉ dẫn, góp ý chân thành từ các chuyên gia, các thầy cô

giáo, các bạn đồng nghiệp và bạn đọc.

Tác giả luận văn

Lê Thị Ngà

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT........................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................vi

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................1

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu.................................................................4

4. Giả thuyết khoa học.........................................................................................4

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................4

6. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................5

8. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................6

9. Cấu trúc của luận văn ......................................................................................6

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ KHAI THÁC SỬ DỤNG

CÁC THIẾT BỊ ĐÀO TẠO Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC ..........................7

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu.......................................................................7

1.1.1. Trên thế giới ..............................................................................................8

1.1.2. Ở Việt Nam................................................................................................9

1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................11

1.2.1. Quản lý.....................................................................................................11

1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................................13

1.2.3. Quản lý nhà trƣờng..................................................................................16

1.2.4. Thiết bị đào tạo ........................................................................................18

1.2.4.2. Phân loại thiết bị đào tạo ......................................................................19

1.2.5. Hoạt động khai thác sử dụng thiết bị đào tạo ..........................................20

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

1.2.6. Hiệu quả sử dụng các TBĐT...................................................................21

1.2.7. Quản lý khai thác sử dụng thiết bị đào tạo ..............................................22

1.3. Vai trò của các thiết bị đào tạo trong cấu trúc quá trình đào tạo ở

trƣờng đại học..........................................................................................23

1.3.1. Vai trò của các thiết bị đào tạo trong quá trình đào tạo ở trƣờng Đại học....23

1.3.2. Vai trò của các TBĐT trong sự phát triển của trƣờng Đại học ...............25

1.4. Quản lý khai thác sử dụng thiết bị đào tạo trong trƣờng Đại học ..............26

1.4.1. Quản lý nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên về tầm quan

trọng của thiết bị đào tạo .........................................................................26

1.4.2. Quản lý việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo ........................................28

1.4.3. Quản lý việc khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ................................29

1.4.4. Quản lý công tác bảo quản, bảo dƣỡng, sửa chữa các TBĐT ở

trƣờng Đại học.........................................................................................30

1.4.5. Quản lý việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học và

quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo ........................................31

1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các thiết

bị đào tạo .................................................................................................32

1.5.1. Yếu tố chủ quan.......................................................................................33

1.5.2. Yếu tố khách quan ...................................................................................33

Kết luận chƣơng 1..............................................................................................35

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC

TBĐT Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KTCN THÁI NGUYÊN ..................36

2.1. Khái quát quá trình khảo sát.......................................................................36

2.2. Khái quát về trƣờng Đại học KTCN Thái Nguyên ....................................36

2.3. Thực trạng hoạt động khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng Đại học

KTCN Thái Nguyên ................................................................................38

2.3.1. Thực trạng về cơ sở vật chất và trang thiết bị của Nhà trƣờng ...............38

2.3.2. Đánh giá chung về mức độ đáp ứng của các TBĐT so với nhu cầu

sử dụng ....................................................................................................40

2.3.3. Thực trạng công tác bảo quản, bảo dƣỡng, sửa chữa TBĐT...................42

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn

2.3.4. Thực trạng khai thác sử dụng các TBĐT ở trƣờng Đại học KTCN

Thái Nguyên ............................................................................................43

2.4. Thực trạng công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT tại trƣờng

Đại học KTCN Thái Nguyên...................................................................48

2.4.1. Nhận thức của cán bộ, giảng viên, SV về vai trò của TBĐT trong

trƣờng Đại học.........................................................................................48

2.4.2. Thực trạng quản lý việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo ......................50

2.4.3. Thực trạng quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo......................54

2.4.4. Tình hình ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy học và quản

lý sử dụng các TBĐT ..............................................................................62

2.5. Thực trạng về các yếu tố ảnh hƣởng đến hiệu quả quản lý khai thác sử

dụng các TBĐT dƣới góc độ quản lý ......................................................64

2.5.1. Đánh giá của cán bộ quản lý....................................................................64

2.5.2. Đánh giá của giảng viên ..........................................................................65

2.6. Nhận định, đánh giá chung về Công tác quản lý khai thác sử dụng các

TBĐT tại trƣờng Đại học KTCN ............................................................66

2.6.1. Những điểm mạnh ...................................................................................66

2.6.2. Những điểm yếu ......................................................................................67

2.6.3. Những cơ hội ...........................................................................................68

2.6.4. Những thách thức ....................................................................................69

Kết luận chƣơng 2..............................................................................................70

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG CÁC

TBĐT Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC KTCN THÁI NGUYÊN ..................71

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ..............................................................71

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và kế thừa ........................................71

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ...........................................................71

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn..........................................................72

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.............................................................72

3.2. Biện pháp quản lý khai thác sử dụng các thiết bị đào tạo tại trƣờng

Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên..........................................73

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giảng viên nhà trƣờng về

vai trò của các TBĐT và quản lý các TBĐT trong trƣờng Đại học........73

3.2.2. Phối hợp đồng bộ có hiệu quả giữa các đơn vị trong trƣờng về việc

quản lý khai thác sử dụng các TBĐT của Nhà trƣờng............................75

3.2.3. Tăng cƣờng bảo quản, bảo dƣỡng và sửa chữa nâng cấp các TBĐT từ

đó nâng cao quản lý việc khai thác sử dụng có hiệu quả các TBĐT............77

3.2.4. Sử dụng hợp lý các nguồn ngân sách, khai thác các nguồn đầu tƣ để

xây dựng, trang bị, mua sắm, bảo quản, bảo dƣỡng thƣờng xuyên

các TBĐT ................................................................................................80

3.2.5. Đổi mới phƣơng thức kiểm tra, đánh giá trong quản lý khai thác sử

dụng các TBĐT của Nhà trƣờng .............................................................83

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................85

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp...................86

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................86

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................86

3.4.3. Đối tƣợng khảo nghiệm...........................................................................86

3.4.4. Phƣơng pháp khảo nghiệm......................................................................86

3.4.5. Kết quả khảo nghiệm...............................................................................86

Kết luận chƣơng 3..............................................................................................95

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................96

1. Kết luận..........................................................................................................96

2. Khuyến nghị...................................................................................................98

2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo ................................................................98

2.2. Đối với Đại học Thái Nguyên ....................................................................98

2.3. Đối với trƣờng Đại học KTCN...................................................................99

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................100

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

CB : Cán bộ

CBQL : Cán bộ quản lý

CNTT : Công nghệ thông tin

CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

CSVC : Cơ sở vật chất

ĐHKTCN : Đại học Kỹ thuật Công nghiệp

ĐHTN : Đại học Thái Nguyên

GD : Giáo dục

GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo

GV : Giảng viên

KTCN : Kỹ thuật Công nghiệp

NCKH : Nghiên cứu khoa học

NSNN : Ngân sách nhà nƣớc

NXB : Nhà xuất bản

SV : Sinh viên

TB : Thiết bị

TBĐT : Thiết bị đào tạo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tình hình trang bị TBĐT ............................................................40

Bảng 2.2. Đánh giá chung của CBQL, GV về mức độ đáp ứng TBĐT......41

Bảng 2.3. Mức độ bảo quản, giữ gìn, sửa chữa các TBĐT .........................42

Bảng 2.4. Công tác bảo trì, bảo dƣỡng TBĐT.............................................43

Bảng 2.5. Thực trạng và nguyên nhân của việc sử dụng TBĐT .................44

Bảng 2.6. Thực trạng và nguyên nhân của việc sử dụng TBĐT .................46

Bảng 2.7. Nhận thức về tầm quan trọng của TBĐT trong công tác đào

tạo ở trƣờng Đại học....................................................................49

Bảng 2.8. Nguồn kinh phí cho việc đầu tƣ, mua sắm thiết bị đào tạo.........50

Bảng 2.9. Đánh giá chất lƣợng của TBĐT ..................................................51

Bảng 2.10. Đánh giá tính đồng bộ của TBĐT...............................................52

Bảng 2.11. Thực hiện mua sắm theo quy trình..............................................53

Bảng 2.12. Sự phân cấp quản lý TBĐT.........................................................58

Bảng 2.13. Đánh giá công tác quản lý khai thác sử dụng các TBĐT............60

Bảng 2.14. Đánh giá mức độ đáp ứng của TBĐT để ứng dụng CNTT.........63

Bảng 2.15. Đánh giá việc tổ chức, chỉ đạo ứng dụng CNTT ........................63

Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp nâng cao hiệu

quả quản lý khai thác sử dụng TBĐT .........................................87

Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu

quả quản lý khai thác sử dụng TBĐT .........................................88

Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện

pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT........92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy ..........................................................38

Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý khai thác sử dụng TBĐT................57

Hình 3.1. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện

pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT............87

Hình 3.2. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện

pháp nâng cao hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT.......89

Hình 3.3. Biểu đồ minh họa kết quả khảo nghiệm mối tƣơng quan giữa

mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp nâng cao

hiệu quả quản lý khai thác sử dụng các TBĐT ...............................93

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 1 http://www.lrc.tnu.edu.vn

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

1.1. Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học kỹ

thuật và hội nhập quốc tế, giáo dục nói chung, giáo dục đại học nói riêng ngày

càng giữ vị trí quan trọng. Sự cạnh tranh giữa các nƣớc trên thế giới hiện nay

chủ yếu biểu hiện là cạnh tranh kinh tế, thực chất là cạnh tranh về khoa học kỹ

thuật, cạnh tranh về nhân tài mà nền tảng của nó là cạnh tranh giáo dục. Giáo

dục hiện đại đƣợc xem là đòn bẩy quan trọng của tăng trƣởng kinh tế và nâng

cao năng suất lao động sản xuất.

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nƣớc ta đã có nhiều chủ trƣơng và

biện pháp lớn trong đổi mới công tác đào tạo nhƣ: Dân chủ hóa giáo dục, thực

hiện việc phân cấp quản lý trong nhiều khâu của quá trình đào tạo. Đa dạng và

mở rộng các nguồn vvạt lực và tài lực hỗ trợ cho đào tạo. Đa dạng hóa các loại

hình đào tạo, tạo nhiều cơ hội cho mọi thành phần trong xã hội. Vì vậy cần phải

tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết trung ƣơng 2

khóa VIII, kết luận trung ƣơng 6 khóa IX và thông báo kết luận số 242-TB/TW

ngày 15/4/2009 của Bộ Chính trị khóa X về tiếp tục thực hiện Nghị quyết TW 2

khóa VIII về phƣơng hƣớng phát triển giáo dục và đào tạo cho đến năm 2020.

Nhận thức sâu sắc và đầy đủ quan điểm “GD&ĐT là sự nghiệp của toàn Đảng,

của Nhà nƣớc và của toàn dân”, “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu,

đầu tƣ cho GD&ĐT là đầu tƣ phát triển”.

Đối với giáo dục đại học tại Điều 5, Luật giáo dục đại học năm 2012, xác

định mục tiêu chung là: “Đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dƣỡng nhân

tài; nghiên cứu khoa học, công nghệ tạo ra trí thức, sản phẩm mới, phục vụ yêu

cầu phát triển kinh tế- xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc

tế; đào tạo ngƣời học có phẩm chất chính trị, đạo đức; có kiến thức, kỹ năng

thực hành nghề nghiệp, năng lực nghiên cứu và phát triển ứng dụng khoa học

và công nghệ tƣơng xứng với trình độ đào tạo; có sức khỏe; có khả năng sáng