Quản lý huy động vốn đối với các Ngân hàng Thương mại trên địa bàn tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN QUANG TUẤN

QUẢN LÝ HUY ĐỘNG VỐN ĐỐI VỚI

CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2019

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN QUANG TUẤN

QUẢN LÝ HUY ĐỘNG VỐN ĐỐI VỚI

CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN

TỈNH LÀO CAI

Ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Thị Tình

THÁI NGUYÊN - 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số

liệu, kết quả trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa từng được sử dụng

để bảo vệ một học vị khoa học nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng: mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã

được cảm ơn và mọi thông tin trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Trần Quang Tuấn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận

được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình từ phía tập thể và cá nhân:

Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả các thầy, cô giáo trường Đại học

Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, Phòng Đào tạo đã giúp đỡ tôi trong

quá trình học tập và nghiên cứu.

Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Dương Thị Tình đã dành nhiều thời gian và

tâm huyết hướng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành Luận văn tốt nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn Saigonbank Lào Cai và SHB Lào Cai, các phòng

ban và cán bộ nhân viên, đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi

trong quá trình nghiên cứu đề tài.

Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, với trình độ và kinh nghiệm còn hạn chế

về hoạt động huy động vốn, nội dung đề tài không tránh khỏi những khiếm khuyết,

tồn tại. Tôi rất mong được sự quan tâm đóng góp ý kiến của các quý Thầy, Cô giáo,

các đồng nghiệp để tôi có điều kiện học hỏi, hoàn thiện kiến thức hơn nữa.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2018

Tác giả luận văn

Trần Quang Tuấn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................... vii

DANH MỤC CÁC HÌNH....................................................................................... viii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

2.1. Mục tiêu chung.....................................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................................2

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ..............................................................................2

3.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................2

3.2. Phạm vi nghiên cứu..............................................................................................3

4. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng của đề tài nghiên cứu ............................................3

5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................3

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HUY ĐỘNG

VỐN ĐỐI VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI .................................4

1.1. Khái niệm và chức năng của Ngân hàng thương mại ..........................................4

1.1.1. Khái niệm Ngân hàng thương mại ....................................................................4

1.1.2. Chức năng của Ngân hàng thương mại.............................................................5

1.1.3. Các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại ...........................................6

1.2. Tầm quan trọng của huy động vốn đối với Ngân hàng thương mại ....................8

1.2.1. Khái niệm về huy động vốn ..............................................................................8

1.2.2. Tầm quan trọng của nguồn vốn huy động đối với hệ thống NHTM ................9

1.3. Quản lý huy động vốn đối với Ngân hàng thương mại......................................10

1.3.1. Khái niệm quản lý huy động vốn đối với ngân hàng thương mại...................10

1.3.2. Mục tiêu quản lý huy động vốn đối với ngân hàng thương mại.....................11

iv

1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý huy động vốn đối với Ngân hàng thương

mại ....................................................................................................................16

1.4.1. Các nhân tố khách quan ..................................................................................16

1.4.2. Các nhân tố chủ quan ......................................................................................18

1.5. Kinh nghiệm quản lý huy động vốn của các ngân hàng thương mại.................21

1.5.1. Kinh nghiệm của Agribank Phú Thọ ..............................................................21

1.5.2. Kinh nghiệm quản lý huy động vốn của Vietinbank Bắc Ninh ......................23

1.5.3. Bài học kinh nghiệm cho các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai ....................24

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................26

2.1. Các câu hỏi nghiên cứu đặt ra cần giải quyết.....................................................26

2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................26

2.2.1. Khung nghiên cứu ...........................................................................................26

2.2.2. Quy trình nghiên cứu ......................................................................................26

2.2.3. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................27

2.2.4. Phương pháp xử lý thông tin số liệu ...............................................................28

2.2.5. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................................29

2.2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ..........................................................................29

Chương 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HUY ĐỘNG VỐN ĐỐI VỚI CÁC

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI..........32

3.1. Khái quát về các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Lào Cai...................32

3.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai...........................................................32

3.1.2. Giới thiệu về các ngân hàng thương mại tỉnh Lào Cai ...................................34

3.2. Thực trạng huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai...........45

3.2.1. Quy mô và tốc độ tăng trưởng của nguồn vốn................................................45

3.2.2. Cơ cấu nguồn vốn huy động ...........................................................................49

3.3. Thực trạng quản lý huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai.....61

3.3.1. Lập kế hoạch huy động vốn ............................................................................62

3.3.2. Tổ chức triển khai kế hoạch huy động vốn.....................................................65

3.4. Một số nhân tố ảnh hưởng đến quản lý huy động vốn đối với các NHTM trên

địa bàn tỉnh Lào Cai .........................................................................................71

3.4.1. Các nhân tố khách quan ..................................................................................71

v

3.4.2. Các nhân tố chủ quan ......................................................................................75

3.5. Đánh giá chung về hoạt động huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh

Lào Cai..............................................................................................................80

3.5.1. Những kết quả đạt được ..................................................................................80

3.5.2. Những hạn chế ................................................................................................82

3.5.3. Nguyên nhân của hạn chế ...............................................................................83

Chương 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HUY ĐỘNG

VỐN ĐỐI VỚI CÁC NHTM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI.............85

4.1. Định hướng hoạt động huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào

Cai.....................................................................................................................85

4.1.1. Quan điểm huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai........85

4.1.2. Mục tiêu huy động vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai...........87

4.2. Giải pháp chung nhằm nâng cao hiệu quả quản lý huy động vốn đối với các

NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai .....................................................................89

4.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý huy động vốn ......................................................89

4.2.2. Xây dựng chiến lược quản lý huy động vốn ...................................................90

4.2.3. Xây dựng chính sách lãi suất linh hoạt ...........................................................93

4.2.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực..............................................................94

4.2.5. Mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng ......................................96

4.2.6. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát .......................................................98

4.2.7. Đầu tư hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị và công nghệ

ngân hàng........................................................................................................100

4.3. Kiến nghị..........................................................................................................102

4.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước .............................................................102

4.3.2. Kiến nghị với Chính phủ...............................................................................103

4.3.3. Kiến nghị với Hội sở.....................................................................................103

KẾT LUẬN............................................................................................................105

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐVT : Đơn vị tính

NHNN : Ngân hàng nhà nước

NHTM : Ngân hàng thương mại

TCKT : Tổ chức kinh tế

TCTD : Tổ chức tín dụng

TLHTKHHĐ : Tỉ lệ hoàn thành kế hoạch huy động

TSLNVHĐ : Tỉ suất lợi nhuận vốn huy động

VCSH : Vốn chủ sở hữu

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Nguồn nhân lực của Saigonbank Lào Cai ................................................36

Bảng 3.2: Nhân sự của Saigonbank Lào Cai năm 2017............................................36

Bảng 3.3: Hoạt động tín dụng tại Saigonbank Lào Cai ............................................39

Bảng 3.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Saigonbank Lào Cai..........................40

Bảng 3.5. Một số chỉ tiêu kết quả hoạt động kinh doanh của SHB Lào Cai ............44

Bảng 3.6. Tình hình huy động vốn theo cơ cấu của..................................................47

Bảng 3.7. Cơ cấu huy động vốn chia theo đối tượng của .........................................50

Bảng 3.8. Cơ cấu nguồn vốn huy động theo tiền tệ của............................................53

Bảng 3.9. Bảng cơ cấu nguồn vốn huy động theo thời gian của các NHTM tỉnh Lào

Cai giai đoạn 2015 - 2017 .........................................................................................56

Bảng 3.10. Cơ cấu nguồn vốn huy động phân theo kỳ hạn của các NHTM tỉnh Lào

Cai giai đoạn 2015-2017 ...........................................................................................59

Bảng 3.11. Đặc điểm của đối tượng điều tra phân theo giới tính, ............................61

Bảng 3.12. Kế hoạch huy động vốn của các NHTM tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015-

2017...........................................................................................................................63

Bảng 3.13. Đánh giá của cán bộ ngân hàng về lập kế hoạch huy động vốn.............64

Bảng 3.14. Kết quả triển khai huy động vốn so với kế hoạch đề ra của các NHTM

tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015-2017.............................................................................65

Bảng 3.15. Đánh giá của cán bộ ngân hàng về tổ chức triển khai huy động vốn........67

Bảng 3.16. Kết quả kiểm soát huy động vốn của các NHTM tỉnh Lào Cai giai đoạn

2015 - 2017 ...............................................................................................................69

Bảng 3.17. Đánh giá của cán bộ ngân hàng về kiểm soát kế hoạch huy động vốn.......70

Bảng 3.18. Đánh giá của khách hàng về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố ............78

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Sơ đồ tổ chức của SHB Lào Cai .......................................................... 42

Hình 3.2. Biểu đồ vốn huy động theo loại tiền của Saigonbank Lào Cai............ 54

Hình 3.3. Biểu đồ vốn huy động theo loại tiền của SHB Lào Cai ....................... 55

Hình 3.4. Biểu đồ về vốn huy động theo kỳ hạn của Saigonbank Lào Cai ......... 57

Hình 3.5. Biểu đồ về vốn huy động theo kỳ hạn của SHB Lào Cai .................... 58

Hình 3.6. Biểu đồ về vốn huy động theo kỳ hạn của Saigonbank Lào Cai ......... 60

Hình 3.7. Biểu đồ về vốn huy động theo kỳ hạn của SHB Lào Cai .................... 60

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Quản lý sử dụng vốn đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành, tồn tại và

phát triển của ngành ngân hàng. Vốn là điều kiện đầu tiên và có ý nghĩa quyết định

đặc biệt là trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Huy động vốn, một trong những

hoạt động trọng tâm của ngân hàng, đang được các ngân hàng quan tâm nhiều nhất

trong những năm gần đây vì nền kinh tế có nhiều biến động làm ảnh hưởng đến khả

năng thanh khoản và trạng thái khan hiếm vốn của các ngân hàng. Chính phủ cho

phép lãi suất vận hành theo thị trường làm hoạt động huy động vốn nóng lên vì các

ngân hàng thương mại đua nhau tăng lãi suất huy động để giữ chân và thu hút khách

hàng. Để tạo dựng cho ngân hàng một năng lực cạnh tranh đủ mạnh và bền vững,

quản lý huy động vốn là công cụ quan trọng để thực hiện được mục tiêu huy động

vốn có hiệu quả đáp ứng yêu cầu các hoạt động của ngân hàng. Tuy nhiên, phải

quản lý và sử dụng vốn như thế nào lại có ý nghĩa to lớn ảnh hưởng trực tiếp đến sự

sống còn của Ngân hàng. Vì thế các ngân hàng này không chỉ quan tâm đến việc

tìm kiếm nguồn huy động, cách thức huy động sao cho chi phí huy động vốn là thấp

nhất mà quan trọng hơn là cần phải tìm biện pháp quản lý sử dụng vốn một cách

khoa học chặt chẽ, phát huy tối đa hiệu quả sử dụng vốn của đơn vị.

Trong thời gian qua, trước nhiệm vụ là đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế

năng động, đòi hỏi các ngân hàng thương mại (NHTM) và các tổ chức tín dụng phải

mở rộng và nâng cao hiệu quả huy động vốn. Hầu hết các NHTM Việt Nam đã và

đang phải đương đầu với sự cạnh tranh ngày càng nóng bỏng và gay gắt trong hoạt

động huy động vốn. Bên cạnh đó, các NHTM còn phải đối mặt với thách thức đó là

sự lựa chọn đầu tư vốn của người dân và các tổ chức càng ngày càng đa dạng như:

đầu tư vào thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản, dự trữ vàng hoặc ngoại

tệ mạnh, mua sản phẩm của các công ty bảo hiểm nhân thọ, mua chứng chỉ quỹ đầu

tư, trái phiếu doanh nghiệp... làm cho việc cạnh tranh nhằm huy động vốn gửi vào

ngân hàng cũng quyết liệt không kém với việc cạnh tranh cho vay. Ngoài ra, các

NHTM còn chịu sự chi phối bởi các chính sách, các quy định từ phía NHNN... Đặc

biệt là sự ra đời của Nghị quyết 11/2011/NQ - CP của Chính phủ vào tháng 02/2011

2

với chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng và chính sách tài khóa thắt chặt cùng với

quyết định tái cấu trúc hệ thống ngân hàng của Chính phủ… Do đó, việc tăng cường,

tìm kiếm khai thác tối đa các nguồn vốn ổn định với chi phí hợp lý là yêu cầu trở

nên cấp thiết và quan trọng đối với các NHTM.

Ngân hàng thương mại cổ phần Sài gòn Công thương (Saigonbank) - Chi

nhánh tỉnh Lào Cai là một chi nhánh cấp I của Saigonbank và ngân hàng TMCP Sài

Gòn hà Nội (SHB) – Chi nhánh Lào Cai được thành lập ngày 26/06/2012. Các ngân

hàng được thành lập chưa lâu đang có nhiều khó khăn trong mọi hoạt động, trong

đó đặc biệt là hoạt động huy động vốn. Hiệu quả kinh doanh của ngân hàng có xu

hướng suy giảm, một phần do công tác huy động vốn chưa đáp ứng được yêu cầu

hoạt động của ngân hàng.

Nhận thức được vai trò của hoạt động huy động vốn đối với hoạt động kinh

doanh của Ngân hàng, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Quản lý huy động vốn đối với

các Ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh Lào Cai” để làm luận văn thạc sĩ.

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung

Đánh giá thực trạng quản lý huy động vốn, trên cơ sở đó đưa ra các giải

pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý huy động vốn đối với các NHTM trên địa

bàn tỉnh Lào Cai.

2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn có liên quan về hoạt động huy động

vốn đối với các NHTM.

- Đánh giá thực trạng huy động vốn vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh

Lào Cai

- Đề xuất một số giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý huy động

vốn đối với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của đề tài này là quản lý huy động vốn đối

với các NHTM trên địa bàn tỉnh Lào Cai.