Quan điểm của Triết học duy vật biện chứng về con người và vấn đề xây dựng con người trong sự nghiệp

LỜI MỞ ĐẦU

Thế giới đã trải qua hai cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật vĩ đại và đã có rất

nhiều nước trở thành những nước công nghiệp lớn, vậy chúng ta có cần bàn luận

thêm về phạm trù con người và vấn đề về con người trong sự nghiệp công nghiệp

hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay không. Điều đó có phải là vì công nghiệp

hoá, hiện đại hoá là phương thức duy nhất để phát triển nền kinh tế thế giới và bất

kỳ một quốc gia nào bỏ qua quá trình này đều sẽ trở nên quá chậm, quá lạc hậu

so với bước đi của thế giới hay là vì con người là chủ thể, là mấu chốt, là điểm

khởi đầu cũng như là cái đích của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá này.

Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa hội nhập kinh tế quốc tế. Vấn đề

được đặt ra là làm thế nào để chúng ta có thể đứng vững trên thương trường thế

giới cũng như làm thế nào để có thể chen chân vào các thị trường tiềm năng. Câu

trả lời nằm ở chính bản thân con người Việt Nam trong tiến trình công nghiệp

hoá, hiện đại hoá đất nước. Là một trong số các quốc gia nghèo trên thế giới,

muốn không bị tụt hậu hơn nữa, muốn ổn định mọi mặt để đi lên và phát triển thì

tất yếu phải thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Tại hội nghị lần

thứ VI Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam khoá VII đã xác định

nước ta “Chuyển dần sang một thời kỳ phát triển mới, đẩy tới một bước công

nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, nhằm tạo thêm nhiều công ăn việc làm, đẩy

nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, cải thiện hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần

của nhân dân. Đây là nhiệm vụ trung tâm có tầm quan trọng hàng đầu trong thời

gian tới.” Chủ trương này tiếp tục được hoàn thiện và có bước phát triển mới ở

các Đại hội VII, VIII, IX và trong nhiều Nghị quyết quan trọng của Trung ương.

Thực tiễn ngày nay càng khẳng định tính đúng đắn trong quan niệm của Mác

về vị trí, vai trò không gì thay thế được của con người trong tiến trình phát triển

1

của lịch sử nhân loại, của xã hội loài người. Bản thân sự nghiệp công nghiệp hoá,

hiện đại hoá mà chúng ta đang từng bước thực hiện với những thành công bước

đầu của nó cũng ngày càng đòi hỏi mỗi chúng ta phải nhận thức sâu sắc “những

giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố con người”, phải thấy rõ vai trò

của con người trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Bởi vậy để đẩy nhanh sự

nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa

và đưa sự nghiệp cách mạng lớn lao đó đến thành công ở một nước vẫn còn trong

tình trạng lạc hậu như nước ta, chúng ta không thể không phát triển con người

Việt Nam, nâng cao đội ngũ những người lao động nước ta lên một tầm cao chất

lượng mới. Nhận định này đã được khẳng định trong nghị quyết Đại hội đại biểu

toàn quốc lần thứ VII của Đảng: “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn

lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc

công nghiệp hoá, hiện đại hoá”. Nhận định này tiếp tục được khẳng định và có

bước phát triển mới ở Đại hội IX và nhiều Nghị quyết quan trọng của Trung

ương.

Với những phân tích ở trên cho thấy việc nghiên cứu đề tài con người trong

sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá là hết sức cần thiết. Qua đó, triết học

tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của mình trong đời sống xã hội và trong công

cuộc đổi mới đất nước. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta được

tiến hành như thế nào, quy mô và nhịp độ của nó ra sao, điều đó một phần tuỳ

thuộc vào sự đóng góp của triết học.

Trong phạm vi bài tiểu luận này em xin được phân tích về: “Quan điểm của

Triết học duy vật biện chứng về con người và vấn đề xây dựng con người trong

sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam”. Do năng lực có hạn, chắc

chắn bài viết này sẽ có nhiều thiếu sót. Em mong được cô giáo cho ý kiến, sửa

đổi cũng như sự góp ý của những người quan tâm.

2

MỤC LỤC

Trang

LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................1

I. NGUỒN LỰC CON NGƯỜI NHÂN TỐ HÀNG ĐẦU CỦA

LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT XÃ HỘI......................................................5

1. Những hiểu biết về con người......................................................5

2. Bản chất của con người................................................................5

2.1. Quan niệm về con người trong triết học phương Đông.........5

2.2. Quan niệm về con người trong triết học phương Tây............7

2.3. Quan niệm của triết học Mác-Lênin về bản chất con người. 9

2.3.1. Con người là một thực thể thống nhất giữa mặt sinh vật với

mặt xã hội.................................................................................................10

2.3.2. Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hoà

những quan hệ xã hội................................................................................12

2.3.3. Con người là chủ thể và là sản phẩm của lịch sử....................13

II. MỘT VÀI ĐIỀU VỀ CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI

HOÁ ........................................................................................................16

1. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là gì?........................................16

2. Vai trò của con người trong khoa học-kỹ thuật.......................18

3. Con người là động lực, là mục đích, điều kiện đủ, là đối tượng

thúc đẩy sự phát triển của kinh tế-xã hội.............................................19

4. Một vài điều về công nghiệp hoá, hiện đại hoá........................20

3