Quan điểm của phùng hữu lan về triết học và lịch sử triết học.

QUAN DIEM CUA PHUNG HOU LAN VE TRIET HOC VA LICH SUf TRIET HOC

LAI QUOC KHANH'

yjhun g Hiru Lan la mdt trong nhirng

A. ngudi cd ddng gdp to ldn cho su phdt

triln cua trilt hpc va nghien ciiu trilt hpc

Trung Qudc trong thi ky XX . Ong la ngudi

cd cdng ldn trong viec hinh thdnh Tdn Ly

hpc, cung vdi Tan Tam hpc vd Tan Khf hpc

cau thanh ba ddng tu tudng trilt hpc co bdn

d Trung Qude hien dai vdi dac trung co bdn

Id tiep ndi, dung hop nhung tinh hoa ciia trilt

hpc truyen thdng Trung Qudc vdi tinh hoa

ciia triet hpc the gidi*'^

Trong sd cdc cdng trinh triet hpc cua

Phiing Htru Lan, nhiing cdng trinh nghien

ciru ve lich su triet hpc Trung Qudc cd mot

vi tri rat quan trpng. Trong sd cdc bd lich sir

triet hpc Trung Qudc duong thdi ciia cdc tdc

gid nhu Hd Thich, La Trdn Vii, Hdng Khiem,

V.V., vd cdc tdc gid sau ndy nhu Nhiem Ke

Du, Truang Dai Nien, v.v.. cdc bd lich sir

triet hpc ciia Phimg HiJu Lan dupe gidi

nghien ciru lich sir triet hpc Trung Qudc vd

the gidi ddnh gid cao.

Phiing Hiru Lan da xdy dung nhieu bd

lich sir triet hpc Trung Qudc. Trong nhirng

nam 30-4 0 ciia the ky XX, Phiing Hiru Lan

da viet khd nhieu ve lich sir triet hpc vd triet

hpc Trung Qudc, trong dd cd bp Trung Quoc

triet hpc sd (Thupng Hai 1930 - 1933) da

dupe Derk Bodde dich sang tieng Anh vdi

Thac sT, Bo mon Khoa hpc Chinh tri, Truang Dai hoc

Khoa hoc xa hoi va nhan van, Dai hoc Quoc gia Ha Noi

'" Truong Lap Van: Hoa liap hoc vay thuc Dong A. Nxb

Dai hoc Su pham Floa Dong, 1999 (Tieng Trung), tr.70.

khoang 1000 trang. Trong nhimg nam 1946-

1947, khi dang gidng day tai trudng dai hpc

Pennsylvania, Phiing Hiru Lan dd viet cudn

A Short History of Chinese Philosop/iy (Dai

cuong Hch su triet hpc Trung Qudc) bang

tieng Anh (bdn dich ra tieng Viet cua

Nguyen Van Duong, Nxb Thanh nien, Trung

tam nghien cuu Qudc hpc, Tp Hd Chi Minh,

1999). Sau khi each mang Trung Qudc thdnh

cdng (thdng 10 nam 1949), Phiing Hiru Lan

da nghien ciru triet hpc vd lich sir triet hpc

theo quan diem ciia chu nghTa Mac, tir dd dir

dinh xdy dung mot bd Trung Quoc triet hoc

su tdn bien, nhung cdng viec khdng hodn

thdnh do Dai each mang van hod nd ra. Sang

nhirng nam 70, mong mudn ciia Phiing Hiru

Lan lai mdt ldn nira khdng dupe thuc hien

nhu y bdi dng bj cudn vdo phong trdo cue

doan "binh Phdp phe Nho". Nhirng ldn thdt

bai nay da giiip dng xdy dung mdt lap trucmg

triet hpc thuc sir cua minh. Tren tinh thdn:

"chi viet nhirng gi minh hieu dupe tren ca sd

trinh dp hieu biet chu nghla Mdc ciia minh...,

khdng dua vdo cdch hieu cua ngudi khdc",

dng da tien hanh xay dung lai bd Trung

Quoc triet hpc su tdn bien va cdng viec dupe

hodn thdnh vao dau nhirng nam 80 ciia the

kyXX.

Nghien ciru lich sir triet hpc ciia nhan loai

Id mdt phuang thirc dac biet quan trpng dc

xdy dung tu duy ly ludn. Nhung dieu ndy chi

cd the duoc thuc hien neu cd dupe phuang

phap luan va nhiing phuang phdp nghien

54 NGHIEN CLfU OONG B^C fl. SO 1(95) 1-2009