QL thuế đối với DN ngoài quốc doanh ở nước ta

Lêi c¶m ¬n

§Ó luËn v¨n ®¹t kÕt qu¶ tèt ®Ñp, tríc hÕt em xin göi tíi toµn thÓ c¸c thÇy

c« khoa Ng©n Hµng - Tµi ChÝnh lêi chóc søc khoÎ, lêi chµo tr©n träng vµ lêi

c¶m ¬n s©u s¾c nhÊt.Víi sù quan t©m, d¹y dç chØ b¶o tËn t×nh chu ®¸o cña thÇy

c«, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n, ®Õn nay em ®· cã thÓ hoµn thµnh - luËn

v¨n tèt nghiÖp, ®Ò tµi:

“Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc

kinh tÕ ngoµi quèc doanh ë níc ta hiÖn nay . ”

§Ó cã ®îc kÕt qu¶ nµy em xin ®Æc biªt göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi

c« gi¸o - TS .NguyÔn ThÞ BÊt- ®· quan t©m gióp ®ì, v¹ch kÕ ho¹ch híng dÉn em

hoµn thµnh mét c¸ch tèt nhÊt luËn v¨n tèt nghiÖp trong thêi gian qua.

Kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n bé phßng

Qu¶n lý thu thuÕ ngoµi quèc doanh, ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt trong suÊt

thêi gian thùc tËp t¹i Tæng Côc ThuÕ.

Víi ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n còng nh kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ cña mét

sinh viªn thùc tËp nªn luËn v¨n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt

mong nhËn ®îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« cïng toµn thÓ c¸c

b¹n ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ sung, n©ng cao ý thøc cña m×nh, phôc vô tèt h¬n

c«ng t¸c thùc tÕ sau nµy.

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

1

Lêi nãi ®Çu

ThuÕ ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Nhµ

níc vµ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan ®èi víi sù tån t¹i cña Nhµ níc ®ã. Do vËy,

thuÕ lµ mét kho¶n ®ãng gãp mang tÝnh b¾t buéc, cìng chÕ, ph¸p lý cao, lµ

nguån thu chñ yÕu cho ng©n s¸ch Nhµ níc mµ trong ®ã thu thuÕ ®èi víi khu vùc

kinh tÕ ngoµi quèc doanh chiÕm tû träng cao trong Ng©n s¸ch Nhµ níc. Ph¶i

qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD nh thÕ nµo? §ã lµ mét c©u hái

cÊp b¸ch ®Æt ra cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p.

Thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ NQD h×nh thµnh vµ

ph¸t triÓn gãp phÇn quan träng vµ viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu kinh

tÕ, x· héi do §¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn VI, VII, VIII ®Ò ra. §¶ng

Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø IX ®· x¸c ®Þnh “Tõ nay ®Õn n¨m 2020, ra søc phÊn

®Êu ®a níc ta c¬ b¶n thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kinh tÕ hiÖn

®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ ph¸p lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t

triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh

v÷ng ch¾c, d©n giµu, níc m¹nh XHCN, d©n chñ v¨n minh”. §Ó ®¹t ®îc môc

tiªu nµy cÇn ph¶i sö dông c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu

thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ NQD ë níc ta hiÖn nay. Theo xu híng ph¸t triÓn

kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi, nªn kinh tÕ thÞ trêng ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ

trêng bao gåm nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã cã 5 thµnh phÇn kinh tÕ c¬

b¶n ®ù¬c ph©n tÝch trong Kinh tÕ ChÝnh trÞ M¸c- Lªnin

NÒn kinh tÕ ViÖt nam kh«ng n»m ngoµi sù chi phèi cña quy luËt kh¸ch

quan cña mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng.. Cã

thÓ ph©n chia nÒn kinh tÕ thµnh hai khu vùc. Kinh tÕ trong níc vµ kinh tÕ cã vèn

®Çu t níc ngoµi. Trong ®ã khu vùc kinh tÕ trong níc l¹i chia thµnh hai khu vùc

lµ khu vùc Kinh tÕ Nhµ níc vµ khu vùc Kinh tÕ Ngoµi quèc doanh.

Trong ph¹m vi cña luËn v¨n nµy chØ ®Ò cËp ®Õn c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn

thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ NQD, mµ hÑp h¬n lµ ®èi víi 2 thµnh phÇn kinh

tÕ lµ t b¶n t nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ, cô thÓ lµ khu vùc kinh tÕ nµy bao

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

2

gåm c¸c doanh nghiÖp NQD vµ c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ ho¹t ®éng trong lÜnh

vùc phi n«ng nghiÖp.

Lý do em chän ®Ò tµi nµy lµ do khu vùc kinh tÕ cã ph¹m vi réng nguån

thu lín cho Ng©n s¸ch Nhµ níc, ®ång thêi 2 thµnh phÇn kinh tÕ nµy míi ®îc

§¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VI chÝnh thøc thõa nhËn tån t¹i kh¸ch

quan trong thêi kú qu¸ ®é.

LuËn v¨n ®îc kÕt cÊu nh sau:

Ch¬ng I: Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ néi dung cña qu¶n lý thu

thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh.

Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay.

Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu

vùc kinh tÕ ngoµi quècdoanh ë níc ta hiÖn nay.

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

3

Ch¬ng I

khu vùc kinh tÕ Ngoµi quèc doanh vµ Néi dung cña

qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ

Ngoµi quèc doanh

I. §Æc ®iÓm cña khu vùc kinh tÕ Ngoµi quèc

doanh

1.Sù tån t¹i kh¸ch quan cña khu vùc kinh tÕ Ngoµi quèc doanh

Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c- Lªnin sÏ tr¶i

qua mét thêi gian dµi trong lÞch sö. Trong suèt thêi kú ®ã vÉn tån t¹i c¸c thµnh

phÇn kinh tÕ phi CNXH c¹nh tranh gay g¾t víi thµnh phÇn kinh tÕ CNXH. Nhµ

níc XHCN cã vai trß to lín trong viÖc lµm cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ XHCN

ngµy cµng ph¸t triÓn vµ chiÕm u thÕ, ®¶m b¶o th¾ng lîi cña CNXH.

VËy qu¸ ®é ®i lªn CNXH bá qua ph¸t triÓn TBCN kh«ng thÓ kh«ng quan t©m

®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn tÊt yÕu kh¸ch quan cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c

trong ®ã cã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh

(NQD). Níc ta qu¸ ®é lªn CNXH tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, tiÒm lùc kinh

tÕ cßn cha m¹nh, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn kh«ng ®ång nhÊt gi÷a c¸c ngµnh

c¸c vïng, tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cßn thÊp kÐm l¹i võa qua khái chiÕn tranh.

M©u thuÉn gi÷a nhu cÇu c¶i tiÕn ®êi sèng nh©n d©n víi kh¶ n¨ng cña søc s¶n

xuÊt ®ang hÕt søc gay g¾t. sù lùa chän cã ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn

trong ®ã cã kinh tÕ NQD hay kh«ng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Tuy nhiªn chÊp

nhËn sù tån t¹i cña kinh tÕ NQD kh«ng cã nghÜa lµ ®Ó quan hÖ s¶n xuÊt TBCN

x¸c lËp thèng trÞ x· héi mµ chØ ®Ó quan hÖ s¶n xuÊt tån t¹i phôc vô cho c¸c môc

®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c lùc lîng s¶n xuÊt, t¨ng

nhanh n¨ng xuÊt lao ®éng, t¨ng trëng kinh tÕ. Do ®ã bá qua chÕ ®é TBCN lµ bá

qua viÖc x¸c lËp vÞ trÝ thèng trÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt chø kh«ng cã nghÜa xo¸ bá

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

4

hoµn toµn kinh tÕ NQD. Nhng muèn quan hÖ s¶n xuÊt TBCN kh«ng trë thµnh

thèng trÞ trong nÒn kinh tÕ cña x· héi th× kh«ng ph¶i b»ng con ®êng bãp nghÑt

nh ®· lµm tríc ®©y, mµ ph¶i b»ng c¸ch xo¸ bá dÇn dÇn b»ng sù t¸c ®éng cña c¸c

nh©n tè kh¸c trong ®ã kinh tÕ n«ng nghiÖp lµ quan träng nhÊt.

VËy sù tån t¹i kh¸ch quan cña khu vùc kinh tÕ NQD trong thêi kú qu¸ ®é

®· ®îc kh¼ng ®Þnh vµ nã tiÕp tôc ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kinh tÕ

NQD lµ thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu ®îc vµ ®ãng vai trß ngµy cµng quan

träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖn nay níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh

chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, mét sè ®Þnh kiÕn x· héi tríc ®©y ®èi víi

khu vùc kinh tÕ NQD vÉn cßn kh¸ nÆng nÒ. Khu«n khæ ph¸p luËt ®Ó ph¸t triÓn

kinh tÕ NQD ®ang x©y dùng, cha hoµn chØnh. Song tõ khi cã LuËt Doanh nghiÖp

(DN) cã hiÖu lùc, m«i trêng kinh doanh ®· bíc ®Çu ®îc c¶i thiÖn, c¸c lo¹i giÊy

phÐp bÊt hîp lý ®· ®îc xo¸ bá, nhiÒu doanh ngiÖp ®· ph¸t huy ®îc tÝnh chñ

®éng s¸ng t¹o, tËn dông ®îc hÕt n¨ng lùc vèn cã vµ t¨ng vèn ®Çu t, më réng ®Þa

bµn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh...

VËy ®Þnh híng ®i lªn XHCN, bá qua chÕ ®é TBCN tÊt yÕu kh¸ch quan

ph¶i tr¶i qua thêi kú qu¸ ®é bªn c¹nh ®ã kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i tÊt yÕu kh¸ch

quan cña kinh tÕ NQD vµ xu híng nÒn kinh tÕ nµy phôc vô cho c¸c môc tiªu

ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc trong thêi nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng

XHCN.

2. Vai trß cña khu vùc kinh tÕ NQD trong nÒn kinh tÕ

Khu vùc kinh tÕ NQD bao gåm c¸c doanh nghiÖp NQD (C«ng ty TNHH,

c«ng ty Cæ phÇn, c«ng ty Hîp danh, doanh nghiÖp t nh©n) vµ c¸c hé c¸ nh©n cã

ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, kinh tÕ NQD lµ

thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu vµ ®ãng vai trß ngµy cµng m¹nh mÏ, t¬ng

xøng víi tiÒm n¨ng vµ ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo sù tån t¹i vµo sù ph¸t triÓn nÒn

kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN ®ßi hái Nhµ níc ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch,

®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khu vùc nµy ph¸t huy ®îc vai trß cña m×nh trong t×nh

h×nh kinh tÕ hiÖn nay.

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

5

2.1. Khu vùc kinh tÕ NQD ph¸t triÓn gãp phÇn lµm t¨ng cña c¶i vËt

chÊt cho x· héi, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ

Níc ta lµ níc cã nÒn kinh tÕ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu

kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn do vËy môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ lµ hµng ®Çu. Khu

vùc kinh tÕ NQD lµ khu vùc cã nhiÒu ®Æc ®iÓm thuËn lîi cho qu¸ tr×nh lµm t¨ng

cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ nh lµ: khu vùc thu hót

nhiÒu lao ®éng, ®èi tîng ho¹t ®éng réng t¹o thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ

ë mäi n¬i trong níc rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ thu nhËp gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng

th«n, ®ång thêi gãp phÇn khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng to lín cña nÒn kinh tÕ nh

tµi nguyªn, søc lao ®éng, thÞ trêng...mµ vÉn cha ®îc khai th¸c mét c¸ch hiÖu

qu¶. Bªn c¹nh ®ã do ®Æc thï rÊt linh ho¹t, nhanh nhËy trong s¶n xuÊt ®Ó thu lîi

nhuËn cao nhÊt nªn khu vùc nµy cã kh¶ n¨ng ph¸t huy néi lùc, më réng s¶n

xuÊt kinh doanh phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng. VËy khu vùc kinh tÕ NQD

lµ khu vùc cã vai trß hÕt søc quan träng ®ång thêi lµ khu vùc gãp phÇn vµo viÖc

thùc hiÖn c¸c chØ tiªu vÒ t¨ng trëng kinh tÕ do Nhµ níc ®Ò ra.

2.2. Khu vùc kinh tÕ NQD ph¸t triÓn gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc

lµm cho ngêi lao ®éng

Níc ta lµ níc cã d©n sè h¬n 80 triÖu d©n, do ®ã ®èi tîng lao ®éng lµ rÊt

lín. VÊn ®Ò thÊt nghiÖp ®îc ®Æt ra cÇn ®îc gi¶i quyÕt. Trong khi khu vùc kinh tÕ

Nhµ níc vµ khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi lu«n ®ßi hái lao ®éng ph¶i

cã v¨n hãa, tr×nh ®é kü thuËt nhÊt ®Þnh th× míi cã thÓ lµm viÖc trong khu vùc

trªn dÉn ®Õn mét khèi lîng lín lao ®éng ®ang ë tuæi lao ®éng kh«ng thÓ lµm

viÖc ë trong hai khu vùc nµy. VËy ®iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ so víi 2 khu vùc trªn

th× khu vùc kinh tÕ NQD cã vai trß thu hót nhiÒu thµnh phÇn lao ®éng, tõ nh÷ng

lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®Õn nh÷ng lao ®éng thñ c«ng, tõ nh÷ng hîp ®ång ng¾n

h¹n ®Õn nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n, theo mïa vô hoÆc theo thêi gian nhÊt ®Þnh...

Do ®ã khu vùc nµy gãp phÇn gi¶i quyÕt thÊt nghiÖp vµ t¹o ra sù ph¸t triÓn c©n

®èi cho nÒn kinh tÕ.

2.3. Khu vùc kinh tÕ NQD ph¸t triÓn t¹o cho ng©n s¸ch cã nguån thu

æn ®Þnh vµ ngµy cµng t¨ng

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

6

Tríc hÕt ph¶i kh¼ng ®Þnh c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch cña khu vùc kinh tÕ

NQD míi ®óng b¶n chÊt lµ “thuÕ”. V× kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, Nhµ

níc kh«ng ph¶i chñ së h÷u t liÖu s¶n xuÊt, Nhµ níc thu thuÕ cña khu vùc nµy

mµ kh«ng ph¶i ®Çu t trùc tiÕp vµo khu vùc nµy. Nguån thu tõ khu vùc nµy rÊt

lín ngµy cµng t¨ng vµ ®îc dïng chñ yÕu ®Ó ®Çu t vµo c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ

mòi nhän, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, hç trî c¸c ngµnh kinh tÕ yÕu kÐm...®ång thêi

khu vùc nµy cßn tham gia ®ãng gãp tµi chÝnh cho ®Êt níc nhiÒu h¬n n÷a th«ng

qua c¸c ho¹t ®éng tù nguyÖn hëng øng c¸c phong trµo do Nhµ níc, ®oµn thÓ

ph¸t ®éng nh ñng hé ®ång bµo bÞ lò lôt, th¬ng binh, gia ®×nh liÖt sÜ, x©y dùng tr￾êng häc, ®êng x¸ ®ãng gãp vµo c¸c quü an ninh, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa....VËy khu

vùc kinh tÕ NQD cã vai trß ®iÒu hoµ thu nhËp vµ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ

níc rÊt lín.

2.4. Khu vùc kinh tÕ NQD ph¸t triÓn gãp phÇn t¨ng vèn ®Çu t cho x·

héi

Khu vùc nµy t¹o ra mét thÞ trêng vèn tÝn dông lín vµ høa hÑn nhiÒu tiÒm

n¨ng cho sù ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng ë níc ta do sù ®æi míi kinh tÕ, nhê

chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nªn khu vùc NQD ®· h×nh thµnh

vµ huy ®éng mét lîng vèn ®Çu t lín cho x· héi. §©y lµ mét nguån vèn quan

träng, song khai th¸c cha hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã khu vùc kinh tÕ NQD cµng

ph¸t triÓn th× nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng gia t¨ng vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi

c¸c ng©n hµng, ®ãng gãp vµo sù lín m¹nh cña hÖ thèng ng©n hµng trong c«ng

t¸c huy ®éng vèn.

2.5. Ngoµi nh÷ng vai trß trùc tiÕp nªu trªn, khu vùc kinh tÕ NQD tån

t¹i vµ ph¸t triÓn cßn cã t¸c dông trªn nhiÒu mÆt sau

- Khu vùc NQD ph¸t triÓn tho¶ m·n mét phÇn nhu cÇu tiªu dïng x· héi,

gióp cho Nhµ níc trong ®iÒu kiÖn vèn cßn h¹n hÑp, cã thÓ tËp trung ®Çu t vµo

nh÷ng ngµnh nghÒ mòi nhän, cã t¸c dông ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng

x· héi, tr¸nh ®Çu t ph©n t¸n, dµn tr¶i...Thùc tiÔn cho thÊy cã khu vùc nµy nhiÒu

ngµnh nghÒ, mÆt hµng vµ lÜnh vùc kinh doanh Nhµ níc kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t

hoÆc chØ ®Çu t cã h¹n cßn vÒ c¬ b¶n khu vùc kinh tÕ NQD ®· ®¶m ®¬ng c¸c

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

7

chøc n¨ng b¸n lÎ c¸c mÆt hµng tiªu dïng vµ tæ chøc c¸c dÞch vô tiªu dïng cho

x· héi, ®Æc biÖt ë ®Þa bµn n«ng th«n vµ miÒn nói.

- Khu vùc kinh tÕ NQD tån t¹i vµ ph¸t triÓn gãp phÇn thóc ®Èy sù h×nh

thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa, t¹o ra sù c¹nh tranh sèng ®éng trªn thÞ tr￾êng, thóc ®Èy kinh tÕ Nhµ níc t¨ng cêng h¹ch to¸n kinh doanh, ®æi míi c«ng

nghÖ, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tríc ®©y trong ®iÒu

kiÖn chØ cã kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ hîp t¸c, s¶n phÈm hµng hãa dï s¶n

xuÊt ra víi bÊt kú chÊt lîng nµo, gi¸ c¶ ra sao ®Òu ®îc tiªu thô. Nhng tõ khi cã

kinh tÕ NQD víi ®Æc ®iÓm t h÷u cao, khu vùc nµy rÊt linh ho¹t n¨ng ®éng víi

tinh thÇn tr¸ch nhiÖm rÊt cao trong s¶n xuÊt, t×m kiÕm thÞ trêng ®ång thêi lu«n

tËp trung cao ®é tinh thÇn lµm viÖc, ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s½n cã cña m×nh. §Ó

c¹nh tranh víi khu vùc NQD th× buéc khu vùc kinh tÕ quèc doanh ph¶i c¶i tiÕn

hµng ho¸ s¶n xuÊt ra nÕu kh«ng sÏ kh«ng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn. Bªn c¹nh sù

c¹nh tranh ®ã th× nÕu hai khu vùc nµy kh«ng cßn hîp t¸c, thóc ®Èy nhau ®Ó s¶n

phÈm s¶n xuÊt ra ®îc hoµn thiÖn víi chÊt lîng cao h¬n. VËy hîp t¸c vµ c¹nh

tranh chÝnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña hai khu vùc kinh tÕ nµy.

- Khu vùc kinh tÕ NQD h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cßn t¸c ®éng c¶ vµo c¬

chÕ qu¶n lý lµm thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, thay ®æi t¸c

phong, lÒ lèi lµm viÖc cña c¸n bé c«ng chøc nhµ níc, cña ngêi lao ®éng.

Tríc hÕt ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ c¸n bé c«ng chøc Nhµ níc, ph¸t

triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp kh«ng

cßn thÝch hîp n÷a v× Nhµ níc kh«ng thÓ ra lÖnh cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ NQD

ph¶i s¶n xuÊt c¸i g×, ph¶i b¸n theo gi¸ quy ®Þnh, mµ cho quy luËt gi¸ trÞ, do thÞ

trêng do nhu cÇu x· héi quyÕt ®Þnh. Víi khu vùc kinh tÕ NQD c¸c c¬ quan qu¶n

lý, c«ng chøc Nhµ níc kh«ng thÓ can thiÖp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

cña hä. §©y chÝnh lµ nh÷ng tiÒn ®Ò ®Æt ra cÇn ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ

ph¶i lu«n hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng

XHCN.

Ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ NQD còng cã t¸c ®éng vµ lµm thay ®æi ý thøc,

t¸c phong lµm viÖc cña c«ng chøc c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc. V× khu vùc

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

8

kinh tÕ NQD toµn bé vèn vµ tµi s¶n thuéc së h÷u t nh©n, hä cã quyÒn quyÕt

®Þnh ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ chØ chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ níc th«ng

qua ph¸p luËt. C¸n bé c«ng chøc Nhµ níc kh«ng cã quyÒn can thiÖp vµo c«ng

viÖc kinh doanh cña hä. Quan hÖ gi÷a ®¬n vÞ kinh tÕ NQD vµ c«ng chøc Nhµ n￾íc lµ quan hÖ b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt.

§èi víi ngêi lao ®éng vµ nh÷ng ngêi qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, c©u

hái ®Æt ra lµ lµm sao thu ®îc lîi nhuËn cao nhÊt. Muèn vËy ph¶i c¶i tiÕn s¶n

xuÊt, kinh doanh, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸ chÊt l￾îng cao, gi¸ thµnh h¹.

Quan hÖ gi÷a ngêi b¸n hµng dÞch vô vµ ngêi mua hµng dÞch vô ®îc thay

®æi tõ quan niÖm “b¸n nh cho” thêi bao cÊp b»ng quan niÖm coi “kh¸ch hµng lµ

thîng ®Õ” ®· ®îc h×nh thµnh.

Khu vùc kinh tÕ NQD ph¸t triÓn t¸c ®éng c¶ vµo c¸c c¬ quan qu¶n lý

trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh.

VËy chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong ®ã vai trß cña khu vùc

kinh tÕ NQD ®· ®¸p øng ®ßi hái cña thùc tiÔn vµ ph¶n ¸nh ®óng quy luËt kh¸ch

quan cña thêi kú qua ®é. §¹i héi §¹i biÓu Toµn quèc lÇn thø VII cña §¶ng

(th¸ng 6/1991) ®· ®¸nh gi¸: “ChÝnh s¸ch nµy ®îc nh©n d©n hëng øng réng r·i

vµ ®· ®i nhanh vµo cuéc sèng chÝnh s¸ch Êy ®· gãp phÇn ph¸t huy quyÒn lµm

chñ cña nh©n d©n vÒ kinh tÕ, kh¬i dËy ®îc nhiÒu tiÒm n¨ng va søc s¸ng t¹o cña

nh©n d©n ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, dÞch vô, t¹o viÖc lµm vµ s¶n phÈm cho x· héi,

thóc ®Èy sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸, t¹o ra sù c¹nh tranh

sèng ®éng trªn thÞ trêng”. Ngoµi ra gãp phÇn vµo ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh

tÕ ngoµi quèc doanh cã sù tham giam tÝch cùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý trong

viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®ång thêi Nhµ níc ®· ban

hµnh 51 luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c NghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña ChÝnh phñ

®iÒu chØnh vµ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc nh»m khuyÕn

khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ lµnh m¹nh ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ x·

héi.

Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi

quèc doanh ë níc ta hiÖn nay

9