Phương hướng hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng của công ty xuất nhập khẩu

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

lêi më ®Çu

H¬n bao giê hÕt, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ vÊn ®Ò thêng

xuyªn ®îc ®Æt ra ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp Th¬ng M¹i, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn

hiÖn nay khi mµ nÒn kinh tÕ níc ta sang mét giai ®o¹n míi: xo¸ bá c¬ chÕ tËp

trung bao cÊp ®Ó chuyÓn sang nÒn kinh tÕ më cöa vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng

cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Sù chuyÓn ®æi nµy ®· ¶nh hëng râ rÖt ®Õn ho¹t ®éng

kinh tÕ còng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña X· héi v× trong c¬ chÕ míi c¸c Doanh

nghiÖp ®Òu ®îc b×nh ®¼ng c¹nh tranh trong khu«n khæ ph¸p luËt. §Ó cã thÓ tån t¹i

®îc trong thÕ giíi c¹nh tranh phøc t¹p nµy c¸c Doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt

nghiÖp vô b¸n hµng, b¸n hµng lµ kh©u quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh

doanh cña Doanh nghiÖp. Cã b¸n ®îc hµng Doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o thu håi

vèn bï ®¾p c¸c chi phÝ bá ra vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ lµ ®iÒu

kiÖn tån t¹i, ph¸t triÓn ®Ó Doanh nghiÖp tù kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn th-

¬ng trêng. Thùc tÕ nÒn kinh tÕ quèc d©n ®· vµ ®ang cho thÊy râ ®iÒu ®ã.

NhËn thøc ®îc vai trß, ý nghÜa cña c«ng t¸c b¸n hµng ®ßi hái c¸c Doanh nghiÖp

Th¬ng M¹i kh«ng ngõng cñng cè, n©ng cao, hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®Ó theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay.

§îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy Vò §øc ChÝnh, c¸c c« chó phßng KÕ to¸n

Tµi vô c«ng ty XuÊt- nhËp khÈu Kho¸ng S¶n cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc t¹i

trêng §¹i häc d©n lËp Ph¬ng §«ng em ®· thùc hiÖn luËn v¨n cña m×nh víi ®Ò tµi:

"Hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty XuÊt, nhËp

khÈu Kho¸ng S¶n".

LuËn v¨n gåm 3 ch¬ng:

Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

b¸n hµng trong Doanh nghiÖp Th¬ng m¹i.

Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

b¸n hµng ë c«ng ty XuÊt nhËp khÈu Kho¸ng S¶n.

Ch¬ng 3: Ph¬ng híng hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n

hµng ë c«ng ty XuÊt nhËp khÈu Kho¸ng S¶n.

Ch¬ng I

1

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n

hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong

doanh nghiÖp Th¬ng m¹i.

1.Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶

b¸n hµng

1.1.Kh¸i niÖm b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng

1.1.1.Kh¸i niÖm b¸n hµng

B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn

gi¸ trÞ cña hµng ho¸, dÞch vô. Trong qu¸ tr×nh ®ã Doanh nghiÖp chuyÓn giao s¶n

phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng cßn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho Doanh

nghiÖp kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ b¸n cu¶ s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô theo gi¸

qui ®Þnh hoÆc gi¸ tho¶ thuËn. Hµng ho¸ trong c¸c Doanh nghiÖp Th¬ng M¹i lµ

hµng ho¸ mua vµo ®Ó b¸n ra nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ xuÊt

khÈu. Qu¸ tr×nh b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn hµng

ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh doanh. Qu¸ tr×nh b¸n hµng

hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®îc chuyÓn giao cho ngêi mua vµ Doanh nghiÖp ®· thu ®îc

tiÒn b¸n hµng hoÆc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n .

Qua ®ã, ta cã thÓ kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña qu¸ tr×nh b¸n hµng nh sau:

- VÒ mÆt hµnh vi: Cã sù tho¶ thuËn trao ®æi diÔn ra gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n.

Ngêi b¸n ®ång ý b¸n, ngêi mua ®ång ý mua, ngêi b¸n xuÊt giao hµng cho ngêi

mua, ngêi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn .

-VÒ b¶n chÊt kinh tÕ: B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thay ®æi quyÒn së h÷u hµng ho¸.

Sau khi b¸n hµng quyÒn së h÷u hµng ho¸ chyÓn cho ngêi mua, ngêi b¸n kh«ng

cßn quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®· b¸n .

Thùc hiÖn qu¸ tr×nh b¸n hµng, ®¬n vÞ b¸n xuÊt giao cho kh¸ch hµng mét khèi l￾îng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn hoÆc hîp ®ång ®· ký kÕt vµ sÏ nhËn l¹i tõ

kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ b¸n sè hµng ho¸ ®ã. Doanh thu b¸n

hµng ®îc h×nh thµnh ®ã chÝnh lµ nguån bï ®¾p chi phÝ vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ ho¹t

®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp .

2

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

VÒ nguyªn t¾c chØ khi nµo chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸ tõ ®¬n vÞ b¸n sang

kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng míi

®îc coi lµ b¸n, lóc ®ã míi ph¶n ¸nh doanh thu. Do ®ã t¹i thêi ®iÓm x¸c nhËn lµ

b¸n hµng vµ ghi nhËn doanh thu cã thÓ Doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hµng hoÆc còng

cã thÓ cha thu ®îc v× ngêi mua míi chÊp nhËn tr¶ .

1.1.2.Kh¸i niÖm kÕt qu¶ b¸n hµng

KÕt qu¶ b¸n hµng lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi trÞ gi¸ vèn cña

hµng b¸n ra (bao gåm gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý

Doanh nghiÖp)

KÕt qu¶ b¸n hµng cña Doanh nghiÖp cã thÓ l·i hoÆc lç .

NÕu chªnh lÖch thu nhËp > chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng cã l·i

NÕu chªnh lÖch thu nhËp < chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng lç

Trêng hîp thu nhËp = chi phÝ th× kÕt qu¶ b¸n hµng lµ hoµ vèn .

ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú kinh doanh thêng lµ

cuèi th¸ng, cuèi n¨m, cuèi quý tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu

qu¶n lý cña mçi Doanh nghiÖp .

1.2.Mèi quan hÖ gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng

KÕt qu¶ b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña mçi ®¬n vÞ kinh doanh. KÕt qu¶

b¸n hµng phô thuéc vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Ho¹t

®éng cña Doanh nghiÖp tèt th× míi dÉn ®Õn kÕt qu¶ tèt vµ ngîc l¹i. MÆt kh¸c, kÕt

qu¶ b¸n hµng còng cã t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh kinh doanh cña Doanh nghiÖp, kÕt

qu¶ b¸n hµng tèt sÏ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp ®i lªn, kÕt qu¶ b¸n

hµng xÊu th× ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp sÏ bÞ ¶nh hëng nhng ngõng ho¹t ®éng

kinh doanh thËm chÝ cã thÓ ®i tíi chç ph¸ s¶n .

B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ

c¨n cø quan träng ®Ó Doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh cã tiªu thô hµng ho¸ n÷a hay

kh«ng, b¸n lo¹i hµng nµo vµ ngõng b¸n lo¹i hµng nµo, trÞ gi¸ b¸n cña tõng lo¹i

hµng ho¸ ra sao.

Cã thÓ nãi gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng lµ mèi quan hÖ mËt

thiÕt. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña Doanh nghiÖp, cßn b¸n hµng lµ

3

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

"ph¬ng tiÖn" trùc tiÕp ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã .

1.3.Vai trß cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng

B¸n hµng lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn vµ nã lµ c¬ së ®Ó

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng .

Víi c¸c Doanh nghiÖp, b¸n ®îc hµng th× míi cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ ®·

bá ra vµ cã l·i. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c doanh thu b¸n hµng lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c

chØ tiªu Kinh tÕ- Tµi chÝnh, tr×nh ®é ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ vµ thùc hiÖn nghÜa vô

®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc .

§èi víi ngêi tiªu dïng c«ng t¸c b¸n hµng ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dïng cña

kh¸ch hµng. ChØ cã th«ng qua b¸n hµng th× tÝnh h÷u Ých cña hµng ho¸ míi ®îc

thùc hiÖn vµ ®îc x¸c ®Þnh vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, thêi gian, sù phï

hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng míi ®îc x¸c ®Þnh râ. Nh vËy b¸n hµng lµ ®iÒu kiÖn

®Ó t¸i s¶n xuÊt X· héi .

Qu¸ tr×nh b¸n hµng cßn ¶nh hëng ®Õn quan hÖ c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c

Doanh nghiÖp víi nhau, t¸c ®éng ®Õn quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng. C«ng t¸c

b¸n hµng cña Doanh nghiÖp mµ tæ chøc tèt, th«ng suèt sÏ t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng

mua hµng, s¶n xuÊt, dù tr÷, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy qu¸ tr×nh kinh doanh tiÕn hµnh

mét c¸ch nhanh chãng, ®ång vèn ®îc lu©n chuyÓn nhanh. Kinh doanh cã l·i th×

Doanh nghiÖp míi cã ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng, n©ng cao nghiÖp vô, tr×nh ®é

qu¶n lý vµ ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong Doanh nghiÖp, t¹o nguån

tÝch luü quan träng trong nÒn Kinh tÕ quèc d©n. Mét Doanh nghiÖp ®îc coi lµ kinh

doanh cã hiÖu qu¶ nÕu cã tÝch luü vµ toµn bé chi phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh kinh

doanh ®Òu ®îc bï ®¾p l¹i b»ng thu nhËp vÒ b¸n hµng .

B¸n hµng lµ ®iÒu kiÖn v« cïng quan träng ®Ó Doanh nghiÖp ®øng v÷ng trªn thÞ

trêng. Do ®ã c«ng t¸c b¸n hµng cÇn ph¶i ®îc n¾m b¾t, theo dâi chÆt chÏ, thêng

xuyªn qu¸ tr×nh b¸n hµng tõ kh©u mua hµng, dù tr÷, b¸n hµng, thanh to¸n thu nép

kÞp thêi ®¶m b¶o x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®óng tr¸nh hiÖn tîng l·i gi¶, lç thËt.

4

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

1.4.Ph©n lo¹i b¸n hµng :

1.4.1.C¨n cø vµo ®èi tîng mua hµng ngêi ta ph©n thµnh b¸n bu«n vµ b¸n lÎ

- B¸n bu«n: §©y lµ qu¸ tr×nh b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, chÕ biÕn t¹o ra

s¶n phÈm ®Ó b¸n .

§Æc trng cña ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ hµng ho¸ vÉn n»m trong lÜnh vùc lu

th«ng.

KÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n hµng th× hµng ho¸ vÉn cha ra khái qu¸ tr×nh lu th«ng mµ

nã vÉn ®îc tiÕp tôc chuyÓn b¸n hoÆc gia c«ng chÕ biÕn ®Ó b¸n. B¸n hµng theo ph-

¬ng thøc nµy thêng b¸n víi khèi lîng lín vµ cã thÓ thanh to¸n trùc tiÕp qua trung

gian Ng©n hµng, b»ng ®æi hµng hoÆc dïng h×nh thøc mua b¸n chÞu.

Ph¬ng thøc b¸n lÎ: Lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña vËn ®éng hµng ho¸ tõ n¬i s¶n

xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. B¸n lÎ lµ b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng cã thÓ lµ c¸

nh©n hay tËp thÓ, nã phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt

kinh doanh. Ph¬ng thøc b¸n hµng nµy cã ®Æc ®iÓm lµ hµng ho¸ ®· ra khái lÜnh vùc

lu th«ng vµ b¾t ®Çu ®i vµo tiªu dïng, hµng ho¸ b¸n ra víi sè lîng Ýt, thanh to¸n

ngay vµ thêng lµ tiÒn mÆt. NghiÖp vô b¸n hµng hoµn thµnh trùc diÖn víi ngêi mua

1.4.2.C¨n cø vµo ph¹m vi b¸n hµng ngêi ta chia thµnh b¸n hµng xuÊt khÈu

vµ b¸n hµng néi ®Þa .

- B¸n hµng xuÊt khÈu: Lµ viÖc c¸c Doanh nghiÖp níc ta b¸n hµng cho níc ngoµi

theo c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt hoÆc theo c¸c hiÖp ®Þnh cña Nhµ níc .

- B¸n hµng néi ®Þa : Lµ viÖc b¸n hµng ë trong níc thuéc ph¹m vi Quèc gia .

1.5.C¸c ph¬ng thøc vÒ b¸n hµng vµ thñ tôc chøng tõ vÒ b¸n hµng .

1.5.1.Ph¬ng thøc b¸n bu«n

1.5.1.1.B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng : Lµ trêng hîp hµng ho¸ b¸n cho bªn mua

®îc giao th¼ng tõ kho cña bªn cung cÊp hoÆc giao th¼ng tõ bÕn c¶ng nhµ ga chø

kh«ng qua kho cña c«ng ty. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng lµ ph¬ng thøc b¸n hµng

tiÕt kiÖm nhÊt v× nã gi¶m ®îc chi phÝ lu th«ng, t¨ng nhanh sù vËn ®éng cña hµng

ho¸. Nhng ph¬ng thøc nµy chØ ¸p dông trong trêng hîp cung øng hµng ho¸ cã kÕ

ho¹ch, khèi lîng hµng ho¸ lín, hµng b¸n ra kh«ng cÇn ph©n lo¹i, chän läc, bao gãi

.

5

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368

1.5.1.2.B¸n bu«n hµng qua kho : Lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ hµng ho¸ ®îc ®a vÒ

kho cña ®¬n vÞ råi míi tiÕp tôc chuyÓn b¸n .

B¸n bu«n qua kho ®îc tiÕn hµnh díi hai h×nh thøc :

- B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng: Theo h×nh thøc nµy bªn b¸n

xuÊt kho ®Ó giao hµng cho bªn mua t¹i ®Þa ®iÓm ngêi mua ®· qui ®Þnh trong hîp

®ång kinh tÕ gi÷a hai bªn b»ng ph¬ng tiÖn vËn t¶i tù cã hoÆc thuª ngoµi. Khi hµng

ho¸ vËn chuyÓn th× vÉn thuéc bªn b¸n. Chøng tõ göi hµng ®i lµ phiÕu göi hµng, vËn

®¬n vËn chuyÓn. Chøng tõ b¸n hµng còng lµ ho¸ ®¬n hoÆc phiÕu xuÊt kho kiªm

ho¸ ®¬n. Hµng ho¸ göi ®i cha ph¶i lµ b¸n mµ vÉn thuéc quyÒn së h÷u Doanh

nghiÖp . Hµng göi ®i ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô khi bªn mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn

tr¶ tiÒn. H×nh thøc b¸n hµng nµy ®îc ¸p dông phæ biÕn ë ®¬n vÞ b¸n bu«n cã uy

tÝn, cã kh¶ n¨ng chñ ®éng chuyÓn hµng, tæ chøc vËn chuyÓn hîp lý, tiÕt kiÖm .

Chøng tõ ®îc lËp víi nhiÒu liªn göi cho c¸c bé phËn liªn quan vµ göi kÌm hµng

ho¸.

- B¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng trùc tiÕp :

Theo h×nh thøc nµy bªn mua cö c¸n bé nghiÖp vô trùc tiÕp ®Õn mua hµng vµ

nhËn hµng trùc tiÕp t¹i kho cña bªn b¸n, sè hµng ®îc coi lµ tiªu thô v× ®· chuyÓn

quyÒn së h÷u. ViÖc thanh to¸n tiÒn b¸n hµng theo h×nh thøc nµo tuú thuéc vµo hîp

®ång kinh tÕ gi÷a hai bªn .

1.5.2.Ph¬ng thøc b¸n lÎ hµng ho¸

Trong b¸n lÎ hiÖn nay ¸p dông hai biÖn ph¸p b¸n hµng chñ yÕu sau :

1.5.2.1.Ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung: Lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ

nghiÖp vô b¸n hµng vµ thu tiÒn t¸ch rêi nhau, mçi quÇy hµng cã nh©n viªn thu

ng©n lµm nhiÖm vô viÕt ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª thu tiÒn cña kh¸ch mua hµng. Kh¸ch

hµng sÏ cÇm ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª ®Õn nhËn hµng ë quÇy do mËu dÞch viªn giao vµ

tr¶ ho¸ ®¬n, tÝch kª cho mËu dÞch viªn. Cuèi ca, cuèi ngµy nh©n viªn thu ng©n

kiÓm tiÒn lµm giÊy nép tiÒn b¸n hµng, cßn mËu dÞch viªn c¨n cø vµo sè hµng ®·

giao theo c¸c ho¸ ®¬n vµ tÝch kª thu l¹i hoÆc kiÓm kª hµng ho¸ cßn l¹i cuèi ca,

cuèi ngµy ®Ó x¸c ®Þnh hµng ho¸ ®· giao, lËp b¸o c¸o b¸n hµng trong ca (ngµy).

§èi chiÕu sè tiÒn nép theo giÊy nép tiÒn víi doanh thu b¸n hµng theo c¸c b¸o c¸o

6