Phòng chống rửa tiền tại ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Lê Như Quỳnh; Nguyễn, Thị Loan người hướng dẫn khoa học

i

uận v n n n ứu o t n n ốn rử t ền t n n

n m p n u t v t tr ển ệt m I t ện

v o p n t số liệu thốn k l n qu n ến PCRT trong vòng 3 n m 2013 – 2015,

chủ yếu là số liệu về rà soát các giao dịch nghi ngờ v l ệu s p k o s t 506

n n v n tr n to n ệ t ốn I

D tr n sở lý thuyết về PCRT qua hệ thống ngân hàng, luận v n sẽ n

giá mứ t chức, th c hiện ho t ng này t i BIDV t eo ó ể th c hiện PCRT,

BIDV ph i áp dụn y ủ các biện p p n x y n quy ịnh n i b về PCRT;

áp dụng các thủ tục nhận biết, chính sách ch p nhận khách hàng, chế báo cáo;

vận dụng công nghệ thông tin hỗ tr công tác PCRT,...Kết qu nghiên cứu cho th y

I ã x y n y ủ các n i dung c n thiết p ứn b n các yêu c u của

ho t ng PCRT. Tuy nhiên, l n qu n ến mứ hiệu qu củ quy ịnh, thủ

tục n i b , hệ thống công nghệ thông tin hỗ tr trong việc phát hiện n n chặn rửa

tiền, luận v n ã kết h p thống kê, phân tích và thông qua kết qu kh o sát ý kiến

của 506 nhân viên trên toàn hệ thống ể t m r n n n ế n t n t ; n uy n

n n ủ n n n ế ể ề xu t n quyết p p.

Nh ng n ế n t n t y n ởn ến o t ng PCRT t i BIDV là

các n ế l n qu n ến t ện n s n ận b ết k n n t r

so t b o o o ị n n ờ, hệ thống công nghệ thông tin hỗ tr PCRT. Trên

sở phân tích th c tr ng kết h p v i kh o sát kiến nghị luận v n r

cho BIDV nhằm khắc phục nh ng h n chế này n Ho n t ện quy ịn n b

về PCRT t eo u n m quố tế; n p ệ t ốn n n ệ t n t n ỗ

tr PCRT; m t t ện n s n ận b ết k n ; v

tr n n ến n t r so t b o o o ị n n ờ o r luận v n n

r ố v n n n n v qu n n n ó l n qu n óp

ph n hoàn thiện công tác PCRT ở BIDV nói riêng và hệ thốn n n n t n

m i nói chung.

ii

Tôi tên:

S n n y 13 t n 12 n m 1991 – t n uận

u qu n: n uận

Hiện n n t t i Ng n n n m p n u t v t tr ển

ệt m – n n n uận

Là h c viên khóa XVI củ tr ờn i h c Ngân hàng TP.HCM

Mã số h c viên: 020116140190

m o n ề tài: Ử

Ầ Ầ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 60.34.02.01

ờ ng dẫn khoa h c:

GƯ , PGS., TS. Nguyễn Thị Loan – i h c Ngân hàng TP.HCM

Luận v n n y từn c trình n p ể l y h c vị th sĩ t i b t cứ m t

tr ờn i h c nào. Luận v n n y l n tr n n n ứu riêng của tác gi , kết qu

nghiên cứu là trung th tron ó k n ó n un ã c công bố tr c

y oặc các n un o n ời khác th c hiện ngo i trừ các trích dẫn c dẫn

ngu n y ủ trong luận v n.

y 20 t n 10 n m 2016

H v n t ện

u n

iii

MỤC LỤC

MỞ ẦU ....................................................................................................................1

1 n ề n n ứu v t n p t ết....................................................................1

2 ụ t u n n ứu............................................................................................2

2 1 ụ t u t n qu t .......................................................................................2

2 2 ụ t u ụ t ể.............................................................................................2

3. Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................2

4 ố t n v p m v n n ứu.......................................................................3

4 1 ố t n n n ứu ..................................................................................3

4 2 m v n n ứu ủ ề t .....................................................................3

5 u n l ệu n n ứu...................................................................................3

6 n p p n n ứu.....................................................................................4

7 un n n ứu...........................................................................................4

8 ón óp ủ ề t .............................................................................................4

9 n qu n về lĩn v n n ứu......................................................................5

1: SỞ LÝ LU N V RỬA TI N VÀ PHÒNG CH NG RỬA

TI N QUA H TH NG NGÂN HÀNG.................................................................7

1 1 Ơ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỬA TIỀN .................................................................7

1.1.1. Khái niệm rửa tiền.....................................................................................7

1.1.2. Quy trình rửa tiền ......................................................................................9

1 1 3 n t ứ t ủ o n rửa tiền...............................................................11

1 2 Ơ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỬA TIỀN VÀ PHÒNG CHỐNG RỬA TIỀN QUA

HỆ THỐNG NGÂN HÀNG .................................................................................14

1.2.1. S c n thiết của ngân hàng trong ho t ng Phòng, chống rửa tiền.......14

1 2 2 p n t ức rửa tiền qua hệ thống ngân hàng.................................17

1.2.3. Các chu n m c quốc tế về Phòng, chống rửa tiền tron lĩn v c ngân

hàng ...................................................................................................................22

TÓM TẮ HƯƠ G 1........................................................................................28

iv

2: THỰC TR NG RỬA TI N

T I C PHẦ Ầ N

VI T NAM ..............................................................................................................29

2 1 GI I HIỆ G H G HƯƠ G I H Ư

H IỂ IỆ ...................................................................................29

2 1 1 ị sử n t n v p t tr ển..............................................................29

2.1.2. T ng quan về ho t n k n o n o n 2011 – 2015 ..................30

2.2. H G H G HỐ G Ử IỀ I G H G

HƯƠ G I H Ư H IỂ IỆ ...............32

2 2 1 uy ịnh n i b trong ho t ng Phòng, chống rửa tiền t i Ngân hàng

t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam.........................................32

2.2.2. u t chức về ho t ng Phòng, chống rửa tiền t i Ngân hàng

t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam.........................................33

2.2.3. Hệ thốn n ụ v p p n n ệ ỗ tr n ống rửa tiền

t n n t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam .................35

2.2.4. Biện pháp Phòng, chống rửa tiền và kết qu th c hiện t i Ngân hàng

t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam.........................................36

2.3. KHẢO SÁT HO NG PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN T I NGÂN

H G HƯƠ G I C PH Ư H IỂN VIỆT NAM..44

2 4 H GI ẾT QUẢ ƯỢC VÀ H N CHẾ TRONG HO T

NG PHÒNG, CHỐNG RỬA TIỀN T I G H G HƯƠ G I C

PH Ư H IỂN VIỆT NAM ................................................52

2.4.1. Nh ng kết qu t c trong ho t ng Phòng, chống rửa tiền t i Ngân

n t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam................................53

2.4.2. Nh n n ế n t n t tron o t ng phòng chống rửa tiền t i

n n t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam ......................56

2.4.3. Nguyên nhân của nh n n ế n t n t tron o t ng phòng chống

rửa tiền t n n t n m i c ph n u t v t tr ển Việt Nam....59

TÓM TẮ HƯƠ G 2............................................................................................61

v

C 3:

Ử

Ầ Ầ .................................................62

3 1 ịn ng ho t ng Phòng, chống rửa tiền t i Ngân n t n m i c

ph n u t v t tr ển Việt Nam .....................................................................62

3.2. óm p p ố v n n t n m i c ph n u t và Phát triển

Việt Nam ...............................................................................................................63

3 2 1 Ho n t ện quy ịn n b ủ I về ....................................63

3.2.2. H ện ó n n p ệ t ống AML...................................................64

3.2 3 m t t ện n s n ận b ết k n t eo quy ịn ..65

3 2 4 n ờn n t r so t v b o o o ị n n ờ ...........66

3 2 5 n ờn o t o n n o n ận t ứ v uy n m n o n n v n

về ............................................................................................................67

3.3. Nhóm k ến n ị ố v n n n n ệt m v qu n n

n ó l n qu n ..................................................................................................68

3.3.1. H p ố p v H ệp n n n mở l p o t o k n n

o n b H t n ờn n t tuy n truyền .........68

3.3.2. NHNN c n t n ờn m s t ố v H về ....................69

3 3 3 qu n n n ó l n qu n n t n ờn p ố p p t

p H tron v ệ p t ện xử l rử t ền...................................70

3 3 4 ở r n p t quố tế về n ốn rử t ền ................................71

3.3.4. Xây d ng chính sách h n chế sử dụng tiền mặt trong thanh toán ..........71

TÓM TẮT HƯƠ G 3............................................................................................73

K T LU N CHUNG ..............................................................................................74

TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................76

PHỤ LỤC

vi

Ụ Ừ

Tiếng Việt

Từ viết tắt ghĩa tiếng Việt

ịn ế t n

KDV&TT n o n vốn v t ền tệ

KH n

KHDNL n o n n ệp l n

KHDNNVV n o n n ệp n ỏ v vừ

NHNN n n n n

NHTM n n t n m i

PCRT n ốn rử t ền

QLRRTT&TN u n l rủ ro t ị tr ờn v t n ệp

TNHH Trách nhiệm h u h n

TP Thành phố

Tiếng Anh

Từ viết tắt ghĩa tiếng Việt ghĩa tiếng Anh

AML ốn rử t ền Anti-Money Laundering

APG Nhóm Châu Á/Thái Bình

D n về chống rửa tiền

Asia/Pacific Group on Money

Laundering

BAMC Công ty TNHH Qu n lý n

và Khai thác tài s n BIDV

BIDV Asset Management Company

BCBS Uỷ ban Basel về giám sát

ngân hàng

Basel Committee on Banking

supervisio

BIC T ng công ty B o hiểm

BIDV

BIDV Insurance Corporation

BLC Công ty Cho thuê tài chính

TNHH M t thành viên

BIDV

BIDV Financial Leasing Company

vii

BSC Công ty c ph n chứng

khoán BIDV

BIDV Securities Company

CDD H n ẫn về x m n

t n t n n ận b ết k

n

Customer Due Diligence for Banks

CFATF L l n ặc nhiệm tài

chính khu v c Caribe

Caribbean Financial Action Task

Force

ESAAMLG Nhóm chống rửa tiền khu

v n v m

Eastern and Southern Africa Anti￾Money Laundering Group

EU Liên minh Châu Âu European Union

FATCA o luật tuân thủ thuế ối

v i các tài kho n n c

ngoài

Foreign Account Tax Compliance

Act.

FATF L l n ặc nhiệm tài

chính quốc tế

Financial Action Task Force

FCA qu n o t ng tài

chính Anh

UK Financial Conduct Authority

FIU n vị t n b o t n Financial Intelligence Unit

FSRBs qu n v n k ểu

FATF

FATF-Style Regional Bodies

GAFISUD L l n ặc nhiệm tài

chính về chống rửa tiền khu

v c Nam M

Financial Action Task Force of South

America

GPML n tr n to n về chống

rửa tiền

Global Programme against Money

Laundering

HSBC Hongkong and Shanghai Banking

Corporation Limited

IMF y t ền tệ quố tế International Monetary Fund

viii

MHB Ngân hàng Phát triển nhà

ng bằng sông Cửu Long

Mekong Housing Bank

MONEYVAL H ng Ủy Ban Châu Âu

l a ch n các chuyên gia

n b ện pháp

chống rửa tiền

Committee of Experts on the

Evaluation of Anti-Money

Laundering Measures

OFAC Office of Foreign Asset Control

PEP n n ó n ởng

chính trị

RBS Royal Bank of Scotland

UN n H p uố United Nations

UNODC n p n m t y v t i

ph m của Liên H p Quốc

United Nations Office on Drugs and

Crime

WB n n t ế World Bank

ix

Ụ

Danh mục bảng

STT Tên bảng Trang

B ng 2.1 ị sử n t n v p t tr ển n n n m

p n u t v p t tr ển ệt m

29

B ng 2.2 u p n ủ ệ t ốn 35

B ng 2.3 Kết qu rà soát giao dịch nghi ngờ thu c phân hệ thông tin

khách hàng giai o n 2013 – 2015

39

B ng 2.4 Kết qu rà soát giao dịch nghi ngờ thu c phân hệ tiền gửi, tiền

v y o n 2013 – 2015

42

B ng 2.5 ết qu k o s t l n qu n ến uy ịn n b ủ I về

PCRT

45

B ng 2.6 ết qu k o s t l n qu n ến u t ứ về t

BIDV

46

B ng 2.7 ết qu k o s t l n qu n ến Hệ t ốn n ụ v p p

n n ệ ỗ tr t I

47

B ng 2.8 ết qu k o s t l n qu n ến n s p n ận v n ận

b ết t n t n H ủ I

48

B ng 2.9 ết qu k o s t l n qu n ến ập n ật t n t n n

t n ờn t I

49

B ng 2.10 ết qu k o s t l n qu n ến G m s t o ị t I 49

B ng 2.11 ết qu k o s t l n qu n ến o o v u tr t n t n

t I

50

B ng 2.12 ết qu k o s t l n qu n ến ểm so t k ểm to n n b

t I

51

B ng 2.13 ết qu k o s t l n qu n ến n l v o t o p n

ốn rử t ền t I

52

B ng 3.1 ết qu k o s t n óm p p ố v I 63

x

B ng 3.2 ết qu k o s t n óm k ến n ị ố v H ệt m 68

B ng 3.3 ết qu k o s t n óm k ến n ị ố v qu n n n

k ó l n qu n

68

Danh mục biểu đồ, hình ảnh

STT Tên biểu đồ, hình ảnh Trang

Hình 1.1 Quy trình rửa tiền 9

Hình 3.1 G o ện tr ứu n s en n s n b o n

s n n n ởn n trị tr n ệ t ốn

57

Biểu 2.1 ết qu r so t o ị áng ngờ to n ệ t ốn I n m

2013 – 2015

41