Phòng chống rửa tiền: kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

PHONG, CH6NG RCTA TI^N: KINH NGHIEM QU6C T£ VA BAI HOC

CHO VIET NAM

Nguye n Van Tao"

1. Dinh nghia ve rufa tien

Cd nhilu dinh nghia khde nhau vl rffa

tien. Theo cdeh hieu pho bien nhi t thi

rffa tii n la hanh dgng chuyen lgi nhuan

thu dffgc tff nhffng hoat ddng pham phdp

sang lgi nhuan hgp phdp. Pham vi rffa

tiin do budn bdn ma tuy thffdng dffgc eoi

la kiem dffgc rat nhilu lgi nhuan bi t hgp

phdp. Mdt sd' hoat ddng khde nhff budn

lau vu khi, budn lau nhffng tdc pham

nghe thuat bi ddnh dp , budn bdn bd

phan CO the ngffdi, bi mat hat nhan, vu

khi; vd viec sff dung tii n cua nhffng td

chffc khung bd', bi t ede td'ng tiin, nhffng

giao dich tai chinh bat hop phdp de trdn

trdnh nhffng luat phdp qud'c te.

Cdn mdt thuat ngff khde ed lien quan

tdi khdi niem rffa tiin, dd la "ehuyen trdn

tff ban" hay cdn ggi Id "dao thodt vdn"

(capital flight ). Day la vd'n dffgc rdt mdt

cdeh d p td'c khdi mgt nffde do sff mat

long tin vdo Chinh phu sd tai khi tai

nffde dd xay ra nhffng bien ddng vl kinh

te, ehinh tri. Mdt khdi niem khde dffgc

hieu la "tiin ndng" - tii n dffgc chuyen tff

mdt dia diem nay den mdt dia diem khde

do sff lo ngai vl cac chinh sdch eua Chinh

phu. Trong nhilu trffdng hgp, rat khd ed

the phan biet tii n hgp phdp vd tien bat

hgp phdp. Nhffng bd phan hgp phdp cua

"ddo thodt vd'n" thffdng la nhffng ddng

tiin sau thue tff mdt qud'c gia nay sang

mdt qud'c gia khde, va nd thffdng dffgc ghi

vdo trong sd sdch va dffgc liiu giff de bdo

edo. Trong khi nhffng bg phan hgp phdp

nay thffdng dffgc chuyen di mdt edch an

todn, cdng khai thi nhffng bd phan bat

hgp phdp cua "dao thdot vd'n" thffdng

dffgc ehe giau di.

Ngodi ra, cdn mdt thuat ngff khde

thffdng lien quan trffe tiep tdi ba giai

doan tren, dd la ehuyen tiin lau (Thuat

ngff tieng Anh la smurfing - dffgc ddt ten

theo nhffng nhan vat boat hinh la Smurf,

ngffdi chuyen tii n mdt cdeh lien tuc de

ehe gidu nguon gd'c vd ehu sd hffu eua

tiin). Cdc ten chuyen tii n lau (Smurf)

giup ehuyen tii n tff mdt td chffc nay sang

mdt td chffc khde, hodc tff qud'c gia nay

sang qud'c gia khde. Hoat dgng eua cdc

ten ehuyen tiin lau thffdng dffgc dilu

hanh bdi ten dau nau chuyen tiin lau

(papa smurf), ngffdi trffe tiep chi dao cdc

smurf gffi tiin thu dffgc tff budn bdn ma

tuy tai nhilu cdc ngan hang vdi sd' lffgng

nhd hon sd' lffgng td'i thieu ma cdc td chffc

tin dung dffgc yeu d u phai bdo edo.

Hoat ddng rffa tiin thffdng dffgc thffe

hien tai cdc dia diem chffa cd luat bi mat

ngan hang, ed nhffng quy dinh vl tai

ehinh, luat phdp long leo vd cdc quan

chffc, nhan vien cdc td chffc tin dung de

bi mua chudc. Tuy nhien, boat ddng rffa

tien xdy ra tai tat ea cdc nOi tren the

gidi, bao gdm d My va Anh, noi ed luat

phdng, ehd'ng rffa tien nghiem ngat nha't.

* Nguyin Van Tao, Chuyen gia kinh te, nguyen can bo

Ngan hang Nha nudc Viet Nam.

So 33 (6/2010) QUAN LY KINH TE