Phát triển tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Nam Sài Gòn: Luận văn thạc sĩ kinh tế / Vũ Đức Khoa ; Nguyễn Văn Phúc người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ ĐỨC KHOA

PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH

NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG

TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT

NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH

VŨ ĐỨC KHOA

PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH

NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG

TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT

NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng

Mã số: 8340201

Người hướng dẫn khoa học: Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018

i

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ngày càng khẳng định vai trò không thể

thiếu của mình và có nhiều đóng góp quan trọng cho nền kinh tế quốc dân. Mặc dù

DNNVV là đối tượng khách hàng tiềm năng, tuy nhiên cũng gặp nhiều khó khăn trong

việc tiếp cận tín dụng xuất phát từ hạn chế của DNNVV như thiếu kinh nghiệm quản

trị điều hành, thiếu tài sản đảm bảo, chưa minh bạch trong hoạt động kinh doanh, chưa

am hiểu về sản phẩm ngân hàng, quy trình, thủ tục vay vốn ngân hàng…

Bên cạnh đó, DNNVV còn đang gặp rất nhiều khó khăn khác như: các thủ tục

hành chính còn rườm rà; chi phí thuê mặt bằng sản xuất, kinh doanh còn quá cao; phải

trả nhiều loại chi phí; hạn chế trong việc tiếp cận và ứng dụng thương mại điện tử

trong kinh doanh...

Nhận thấy rõ vai trò, tiềm năng phát triển của các DNNVV, cũng như những

khó khăn của khối DN này, Đảng, Nhà nước, Chính có nhiều động thái hỗ trợ

DNNVV thông qua Nghị quyết 35/NQ-CP ban hành ngày 16/05/2016 về hỗ trợ và

phát triển DN đến năm 2020 , Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/04/2018 về những

nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh,.... Mới đây nhất, Luật

Hỗ trợ DNNVV số 04/2017/QH14 ngày 12/06/2017 đã có hiệu lực từ ngày

01/01/2018 với các chính sách hỗ trợ chung cũng như các chương trình hỗ trợ mục

tiêu... Đây là hành lang pháp lý quan trọng để các thành phần của nền kinh tế chung

tay hỗ trợ cho sự phát triển mạnh mẽ DNNVV.

Đề tài nghiên cứu “Phát triển tín dụng đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP

Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn” tác giả đã phân tích,

nghiên cứu thực trạng và tiềm năng phát triển tín dụng đối với DNNVV của Ngân

hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Nam Sài Gòn phù hợp với

các chính sách của chính phủ và NHNN về tăng trưởng tín dụng ngân hàng. Từ đó

luận văn đề xuất một số định hướng, kiến nghị và giải pháp nhằm phát triển tín dụng

đối với DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh

Nam Sài Gòn.

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa được trình

nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Trong luận văn của tác

giả không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người

khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Các

số liệu đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và kết quả của luận văn là trung

thực.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm với lời cam đoan trên.

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2018

Vũ Đức Khoa

iii

LỜI CÁM ƠN

Lời nói đầu tiên, tôi xin gửi đến Tiến sĩ Nguyễn Văn Phúc – giảng viên trường

Đại học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất

vì sự hướng dẫn tận tình và chi tiết để tôi hoàn thành luận văn này.

Xin cám ơn các quý thầy cô trường Đại học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí

Minh đã tận tình giảng dạy, giúp tôi cũng cố thêm nhiều kiến thức bổ ích để có thể

hoàn thành luận văn này.

Mặc dù có nhiều cố gắng, song do khả năng bản thân và điều kiện thời gian

nên luận văn không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong nhận được những đóng góp quý

báu của các thầy cô và những ai quan tâm đến luận văn để luận văn được hoàn thiện

và có ý nghĩa thực tiễn hơn.

Tác giả xin chân thành cảm ơn.

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 12 năm 2018

Vũ Đức Khoa

iv

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài:..........................................................................................1

2. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu:............................................................................2

3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:...............................................................................4

3.1. Mục tiêu tổng quát:...............................................................................................4

3.2. Mục tiêu cụ thể: ....................................................................................................4

4. Câu hỏi nghiên cứu:.................................................................................................4

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ..........................................................................5

6. Phương pháp nghiên cứu: ........................................................................................5

7. Nội dung nghiên cứu................................................................................................6

8. Đóng góp của đề tài: ................................................................................................6

9. Bố cục của luận văn:................................................................................................6

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH

NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.................................7

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA ................................7

1.1.1. Khái niệm và phân loại DNNVV...............................................................7

1.1.2. Đặc điểm chuyên biệt của các DNNVV..................................................10

1.1.3. Vai trò của DNNVV đối với nền kinh tế .................................................12

1.2. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DNNVV ................................................14

1.2.1. Khái niệm tín dụng đối với DNNVV ......................................................14

1.2.2. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với DNNVV....................................14

1.3. CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................................................15

1.3.1. Khái niệm phát triển tín dụng ngân hàng đối với DNNVV.....................15

1.3.2. Nội dung của phát triển tín dụng đối với DNNVV .................................16

1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV: ....................17

1.3.3.1. Chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều rộng

(quy mô):....................................................................................................................17

v

1.3.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều sâu

(chất lượng và hiệu quả tín dụng)..............................................................................18

1.3.4. Các nhân tố tác động đến sự phát triển tín dụng Ngân hàng đối với

DNNVV.............................................................................................................20

1.3.5. Sự cần thiết phải phát triển tín dụng đối với DNNVV............................26

1.4. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI MỘT

SỐ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI

BIDV CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN.......................................................................27

1.4.1. Kinh nghiệm phát triển tín dụng đối với DNNVV tại một số Chi nhánh

Ngân hàng thương mại: .....................................................................................27

1.4.2. Bài học kinh nghiệm về phát triển tín dụng đối với DNNVV của Chi

nhánh BIDV Nam Sài Gòn ................................................................................29

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI CÁC

DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ

PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI

GÒN...........................................................................................................................32

2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA DNNVV TẠI VIỆT NAM:..32

2.1.1. Khái quá tình hình hoạt động của DNNVV ............................................32

2.1.1.1. Số lượng DNNVV trong giai đoạn từ năm 2013 - 2017:..............................32

2.1.1.2. Tình hình hoạt động của DNNVV tại Việt Nam giai đoạn 2013 - 2017:......33

2.1.2. Nhận định tình hình kinh doanh của các DNNVV:.................................34

2.2. GIỚI THIỆU NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ

PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN.....................................35

2.2.1. Sơ lược sự hình thành và phát triển .........................................................35

2.2.2. Cơ cấu tổ chức hoạt động: .......................................................................35

2.2.3. Khái quát kết quả hoạt động cơ bản tại BIDV Chi nhánh Nam Sài Gòn:

...........................................................................................................................36

2.2.3.1. Hoạt động huy động vốn giai đoạn từ năm 2013 - 2017:.............................36

2.2.3.2. Hoạt động tín dụng từ năm 2013 - 2017: .....................................................38

2.2.3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2013 - 2017:....................................39

vi

2.3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN.....................................40

2.3.1. Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều rộng ...........40

2.3.1.1. Thực trạng dư nợ tín dụng............................................................................40

2.3.1.2. Thực trạng phát triển số lượng khách hàng DNNVV...................................43

2.3.1.3. Thực trạng phát triển về đa dạng hóa sản phẩm tín dụng đối với DNNVV .45

2.3.2. Thực trạng phát triển tín dụng đối với DNNVV theo chiều sâu .............47

2.3.2.1. Thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNNVV..........................................47

* Trích lập dự phòng nợ vay DNNVV giai đoạn từ năm 2013-2017:.......................49

* Vòng quay vốn tín dụng và hệ số thu nợ giai đoạn từ năm 2013 - 2017:...............50

2.3.2.2. Hiệu quả kinh doanh từ quan hệ tín dụng với khách hàng DNNVV giai

đoạn từ năm 2013 - 2017...........................................................................................52

2.4. ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DNNVV TẠI CHI

NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN...............................................................................54

2.4.1 Khảo sát ý kiến đánh giá của các khách hàng DNNVV về quan hệ tín

dụng đối với Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn....................................................56

2.4.2 Khảo sát các lý do DNNVV bị từ chối khi vay vốn .................................57

2.4.3 Khảo sát về quy định về tài sản đảm bảo đối với DNNVV......................57

2.4.4 Khảo sát về quy trình, thủ tục vay vốn .....................................................59

2.4.5 Khảo sát về chính sách hỗ trợ vốn cho DNNVV......................................60

2.4.6 Khảo sát về thái độ phục vụ của nhân viên ngân hàng.............................61

2.4.7 Khảo sát về lãi suất, phí tại Chi nhánh BIDV Nam Sài Gòn....................62

2.4.8 Khảo sát về chất lượng sản phẩm dịch vụ tại Chi nhánh BIDV Nam Sài

Gòn.....................................................................................................................62

2.4.9. Điểm mạnh trong hoạt động cấp tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh

...........................................................................................................................63

2.4.10. Điểm yếu trong hoạt động cấp tín dụng đối với DNNVV tại Chi nhánh

...........................................................................................................................64

vii

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH

NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT

TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN .............................................67

3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

NHỎ VÀ VỪA CỦA CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN ĐẾN 2020.................67

3.1.1. Định hướng chung ...................................................................................67

3.1.2. Định hướng cụ thể ...................................................................................68

3.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ

VÀ VỪA TẠI CHI NHÁNH BIDV NAM SÀI GÒN ..............................................69

3.2.1. Nhóm giải pháp phát triển theo chiều rộng .............................................69

3.2.1.1 Tăng cường cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng ..................................69

3.2.1.2 Xây dựng và thực hiện chính sách khách hàng đồng bộ, phù hợp với

DNNVV ......................................................................................................................69

3.2.1.3 Sàng lọc và lựa chọn khách hàng là DNNVV................................................71

3.2.2. Nhóm giải pháp phát triển theo chiều sâu ...............................................72

3.2.2.1 Tuân thủ thực hiện đúng các quy trình tín dụng, đặc biệt là nâng cao chất

lượng quy trình thẩm định .........................................................................................72

3.2.2.2 Chú trọng công tác kiểm tra, quản lý sau vay ...............................................73

3.2.2.3 Áp dụng tiến bộ công nghệ hiện đại vào công tác cho vay ...........................73

3.2.2.4 Yêu cầu doanh nghiệp mua bảo hiểm cho tài sản đảm bảo ..........................74

3.2.3. Nhóm giải pháp bổ trợ.............................................................................74

3.2.3.1 Đẩy mạnh công tác Marketing ......................................................................74

3.2.3.2 Giải pháp về tổ chức nhân sự ........................................................................76

3.3. KHUYẾN NGHỊ.................................................................................................76

3.3.1. Khuyến nghị với BIDV............................................................................76

3.3.2. Khuyến nghị với NHNNVN....................................................................77

3.3.2.1 Tiếp tục xây dựng và hoàn chỉnh các văn bản pháp quy cho hoạt động tín

dụng ...........................................................................................................................77

viii

3.3.2.2 Nâng cao chất lượng công tác thông tin tín dụng nhằm đảm bảo cung cấp

thông tin chuẩn xác, kịp thời, đầy đủ cho ngân hàng................................................77

3.2.2.3 Cần kiểm tra chặt chẽ hơn hoạt động của các NHTM ..................................78

3.3.3. Khuyến nghị với Uỷ ban nhân dân TP.HCM ..........................................78

KẾT LUẬN................................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................i

PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT .............................................................................iv

PHỤ LỤC 2: THỐNG KÊ ĐẶC ĐIỂM MẪU KHẢO SÁT......................................ix

PHỤ LỤC 3: GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH ......................................................................ix